We worden er dagelijks mee geconfronteerd: berichten over het fenomeen brain drain binnen overheidsinstanties en ook bij de particuliere sector. Werkers die er schoon genoeg van hebben en besluiten, een andere baan te gaan zoeken, of naar het buitenland vertrekken. Alleen of met het hele gezin verlaten zij de werkgever in de publieke of particuliere sector. Maar lang niet altijd kiest men ervoor naar het buitenland te gaan voor een beter bestaan. Men kijkt eerst lokaal of er ander emplooi is, waar het loon een stuk hoger ligt. Het kan dan voorkomen dat er ander werk wordt gevonden dat meer betaalt. Maar wat gelijk bij velen opvalt, is dat de baantjes niet voor het oprapen liggen, en als die er zijn, zijn die vaak in een andere branche. Omscholing en of bijscholing komt er dan wel bij kijken. Veel mensen die wegtrekken bij hun werkgever en werklustig zijn, kunnen in veel gevallen binnen de Surinaamse arbeidsmarkt vaak wel een andere baan vinden. Het is niet zo dat Suriname te maken heeft met een enorme werkloosheid. Wie wil werken, kan aan de slag. Maar dan is er een niet fonkelnieuw verschijnsel dat veel krachten hun neus ophalen voor bepaalde baantjes, omdat ze die te min vinden of het loon zien als ‘cowboy moni’, hetgeen inhoudt dat ze niet bereid zijn daarvoor te werken. Het ministerie van Arbeid heeft enige tijd geleden zelf aangegeven, dat Suriname geen enorm werkloosheidscijfer heeft, maar dat er een nieuw fenomeen is waarbij capabele werkers gewoon baantjes weigeren, omdat ze de maandelijkse vergoeding voor de arbeid als ruim onvoldoende aanmerken. Deze baantjes worden dan tegenwoordig door buitenlanders die hier tijdelijk of voor langere duur vertoeven, ingevuld. Keerpunt weet dat Cubanen, Brazilianen, Haïtianen, Dominicanen, en Venezolanen, al geruime tijd heel wat werkzaamheden verrichten die door Surinamers als minderwaardig worden aangemerkt.

In winkels, supermarkten, fabrieken en in de bouw geven deze mensen momenteel hun beste krachten. Wat Suriname echter niet doet, is de waardering voor deze gastarbeiders opbrengen door ze te verwelkomen en hun leven alhier te veraangenamen.  Deze gastarbeiders worden in veel opzichten aan hun lot overgelaten en hebben het vaak heel moeilijk. Alvast is het voor hen zeer moeilijk en een langdurig proces om snel aan een verblijfsvergunning en werkvergunning te komen.

Ook is het voor hen een hele toer om een ziektekostenregeling voor een redelijk bedrag te bemachtigen. Voor wat de huisvesting betreft, worden ze zwaar in de beurs getroffen door de prijzen in vreemde valuta.

De dollar- en europrijzen die deze mensen wordt voorgehouden, liegen er niet om.

En juist omdat ze werken binnen een niet legale status, worden ze vaak genoeg uitgebuit en geconfronteerd met zeer lage financiële vergoedingen. Geen wonder dat de meesten zich ophouden in het binnenland  in de goudvelden en daar blijven ‘schuilen’, omdat ze weten dat de controle van de overheid ernstig te wensen overlaat. We moeten er als Surinamers niet vanuit gaan dat alle gastarbeiders Suriname zien als een transitoland voor hun uiteindelijke bestemming Brazilië en de VS. Veel Cubanen hebben de VS wel als hun droom, waar ze grotendeels in de illegaliteit belanden. Velen zijn asielzoekers die niet terug naar Cuba kunnen of willen en zijn bereid hier een bestaan op te bouwen, maar dan moet de Surinaamse overheid wel wat gaan doen aan de versoepeling van de migratieregelingen voor deze lui die zich hier permanent wensen te vestigen.

Momenteel schrikken we hen juist af met de hoge huurprijzen, slechte toelatingsregelingen, onvriendelijke bejegening, afpersing bij de Immigratiedienst voor een snellere behandeling van verblijfsbescheiden, maar dan wel tegen tyuku. Ook is het zo dat bepaalde bedrijven deze nieuwkomers geen emplooi willen geven, zolang de bescheiden bij de Vreemdelingendienst niet goed op orde zijn, of op zijn minst de registratie van de stukken niet goed in orde is. Suriname moet beseffen dat tussen deze buitenlandse krachten, die hun land hebben verlaten of zijn ontvlucht, er velen zijn die heel goed zijn opgeleid en een prachtige bijdrage kunnen leveren aan de verdere ontwikkeling van dit land. Keerpunt heeft het al heel vaak erover gehad dat wij harder moeten gaan werken aan een gedegen  vreemdelingenbeleid en bevolkingspolitiek, omdat zoals de zaak er thans voorstaat, die als zeer chaotisch kan worden bestempeld. Onze grenzen zijn zo lek als een mandje en hierdoor kan gerust gesteld worden, dat er tienduizenden illegale migranten in de Republiek Suriname vertoeven en dat hun aanwezigheid uit onmacht wordt gedoogd. Een dergelijke toestand is zeker onhoudbaar, omdat ingezetenen van dit land op een gegeven moment zich als vreemden in eigen land zullen gaan gevoelen.

Maar het kan zeker anders en door ingrijpen kan een gezondere toestand ontstaan. We hebben met de toekomstige olie- en gasontwikkelingen, zeker veel meer vreemdelingen met kennis nodig voor onze daadwerkelijke vooruitgang en ‘’de nieuwe horizon’’, zoals  Henck Arron ons in de jaren zeventig voorhield.

Die nieuwe horizon kunnen we zeker beleven als we serieuzer worden en harder gaan werken voor dit land. En juist omdat we zeker weten dat we het niet alleen zullen klaren, is het van belang dat we echt intensief en serieus gaan werken aan die goede bevolkingspolitiek. De Verenigde Staten van Amerika is groot geworden door migranten op grote schaal toe te laten. Dat heeft natuurlijk ook zijn nadelen, maar als die bevolkingspolitiek goed wordt begeleid en beheerst, kan het geen kwaad in het belang van de vooruitgang.

Geldt ook voor Suriname, dat externe krachten in veel sectoren nodig zal hebben. Goed opgeleide mensen hebben we in zeer onvoldoende mate en juist daarom moeten we ook voor de gastarbeiders die willen blijven en helpen, de procedures voor een goed verblijf vergemakkelijken. Hopelijk zal de regering die na 25 mei 2025 aantreedt, hier veel meer en serieuzer aandacht aan gaan besteden.