Het IMF en Financiën zijn geschokt over het gebrek aan beheersing dat de meeste staatsdiensten hebben, als het om de goedgekeurde begroting gaat. Net zoals veel Surinamers aan het eind van hun salaris, nog een beetje maand over hebben, heeft de staat aan het einde van zijn begroot bedrag, nog een aantal maanden 2024 over.
Nu is de regering Santokhi-Brunswijk-lijkt-wel-Bouterse, niet de eerste regering voor wie begrotingstaal podiumtaal is. Of voor wie begrotingsrekenen liegen in de vorm van cijfertjes is. Welnee, lees Rekenkamerverslagen, teruglopend tot de onafhankelijkheid en het refrein klinkt hetzelfde. De draagmieren van de ‘B’ richting lusten geen brood van wat de dichterlijk aangelegde ‘A’ richting met passie en poëzie parlementair verkondigt.
Hier en daar is er wel eens een regeringsleider geweest die leidde door een voorbeeld te stellen. De dienstauto van een voorganger blijven gebruiken. Reizen, bespreken en delegaties slinken. En één SRD gespaard, was een SRD verdiend. Maar niet alleen dat er een morele basis is om aan collega’s in de regering te vragen, ook een beetje terughoudend te zijn. Ook een beetje spaarzaam en gematigd voor de dag te komen. Dat werkte door naar de niveaus eronder. En hoewel er geen wonderen verricht werden, waren de economie, de koopkracht en de stabiliteit er beter aan toe.
Hoewel het brandjes blussen en mollenjacht is, omdat de verhoging van tarieven en belastingen betekent dat ambtenaren minder kunnen met hun geld en dus meer loon vragen, is ook dit al van tevoren te voorspellen. Wanneer in oktober het geruzie over de centjes van volgend jaar begint, willen coalitie en regering scoren met onhaalbare cijfertjes. Zij doen graag alsof zij meer met minder gaan doen. Een beter sociaal vangnet kost geld. Meer surveillances door politie en leger betekent meer overuren. Meer met minder heeft een grens. En weten dat je niet kan betalen voor wat je wel belooft, is niet plannen, het is misleiding. En beide grote politieke bewegingen doen al sinds jaar en dag mee aan dit bewuste kiezersbedrog.
Opeenvolgende opposities worden niet gevrijwaard van schuld. In plaats van een gedetailleerde alternatieve begroting te presenteren, verkwanselt men de spreektijd aan partijpolitieke beschuldigingen en aan nep-schandalen. In plaats van het formuleren van discipline, nauwlettend toezicht op bankrekeningen verschaffen voor kansarmen, bespreekt men armoede als een gezichtsloze, dataloze ziekte.
De voorwaarden die het IMF stelt voor de volgende tranche zijn hard, pijnlijk en op de korte termijn misschien onrealistisch. Maar drie jaar geleden kende de regering deze voorwaarden en met name qua begroting, realisatie en het beheersen van uitgaven, wist men van tevoren waar men aan toe was. Het verlies aan vertrouwen is dan ook volledig te wijten aan onoprechte bestuurders die hervorming beloven aan het volk en aan het IMF, maar op dezelfde voet doorgaan met verkwisting.
