De overheid moet allerlei technisch administratieve aanpassingen plegen voor de verkiezingen door de introductie van de nieuwe kiesregeling in 2025. De politieke partijen moeten stevig nadenken over hun strategie en bestaansrecht. Die nieuwe kiesregeling maakt het vissen naar zetels moeilijker voor de oude partijen met hun oude strategieën en de regeling zal ‘leiden’ tot een verschuiving van de boodschap die partijen brengen, omdat de omvang van de visvijvers veranderen.

Boodschap en visvijver

In een eerder artikel: ‘Niet politici, maar de kiezers en de media helpen het land verloederen’ (https://dagbladdewest.com/2024/07/13/niet-politici-maar-kiezers-en-de-media-helpen-het-land-verloederen/), schreef ik dat het volk graag brood en spelen wil en dat daarom veel van de politieke partijen tot nu toe slechts met hoempapa en spiegeltjes en kraaltjes, de verkiezingen in gingen. De partijen met ‘inhoud’ – nou beperkte inhoud dan – kregen nauwelijks voet aan de grond. De oorzaak zat voornamelijk in de combinatie van de kiesregeling en in de samenstelling van de samenleving. Die samenstelling is enerzijds etnisch, maar vooral ook sociologisch verdeeld in klasse. Als wij de bekende (eenvoudige) sociologische driedeling: upper class, middle class en lower class, van een samenleving loslaten op de Surinaamse kiezerspopulatie, dan krijgen wij het volgende beeld:

De lower class zal op basis van de nieuwe kiesregeling en aantal stemgerechtigheden uit 2020 ongeveer 28 zetels vertegenwoordigen en de middle class ongeveer 18 zetels, terwijl de upper class ongeveer 5 zetels zal vertegenwoordigen in 2025. Aan de rechterkant in het plaatje zie je wat de verschillende klassen willen horen en zien. Zo wil bijvoorbeeld de lower class alleen scheldkanonnades en vuilsmijterij horen en helemaal niks over ontwikkeling van het land of goed bestuur en integriteit. De lower class is al blij met pakketten en prullaria. Kom bij hen niet met banen en werken aan, want dat willen zij niet. Zij zoeken een ‘lekkers’. De middle class is vooral bezorgd over werk en betaalbare prijzen in de winkels, want zij moet met haar salaris spullen kopen en kan niet rekenen op pakketten en gratis geld.

Aan de linkerkant zie je de partijen die in de drie verschillende klassen vissen. Zo zie je dat in de lower class vooral de oude partijen vissen en dat past ook in hun strategie en aanpak. Zij strooien met pakketten en schelden op elkaar en geven shows weg en dat vinden de kiezers in die vijver het leukst.

Verandering

Er is verandering op komst. De omvang van de visvijver door de nieuwe kiesregeling gaat veranderen en dat zal ertoe leiden dat met name de upper class en middle class meer zetels te verdelen hebben en dat zal ertoe leiden dat er meer tractie zal ontstaan voor partijen die tot nu toe slecht voet aan de grond konden krijgen, omdat zij niet van scheldkanonnades houden, omdat zij niet veel te verdelen hebben, maar omdat zij zich meer druk maken over goed bestuur en het ontwikkelen van het land. Overigens is het nog magertjes met hun visie en plan.

Wat wij zien, is dat bijvoorbeeld de lower class in de nieuwe regeling slechts 28 zetels te verdelen heeft in plaats van 36 zetels in de oude regeling. Dit heeft grote consequenties voor de partijen die zich bezighouden met de boodschap die de lower class graag hoort. Het wordt ook verdringen voor zetels tussen die partijen. Aan de andere kant ontstaat er ruimte voor partijen die met ‘inhoud’ het land willen gaan ontwikkelen en die streven naar integer en goed bestuur. Die partijen kunnen nu vissen in de vijvers van de upper class die van 2 naar 5 zetels in omvang gaat en deels de middle class, die van 13 naar 18 zetels in omvang gaat.

Dit zijn vooral de kleine en tot nu toe buitenparlementaire partijen.

De grote en oude partijen moeten tijdig hun strategie aanpassen, willen zij straks niet geminimaliseerd worden. Als zij nu met zijn allen enerzijds moeten strijden voor 28 zetels in plaats van 38 zetels in de visvijver van de lower class met hoempapa en anderzijds ook terrein gaan verliezen in de visvijver van de middle class, dan blijft er niet veel over per partij. De tot nu toe kleine buitenparlementaire partijen kunnen tractie krijgen van boven (upper class) naar beneden (middle class). Hoe sneller de upper class de partijen met inhoud omarmen, ‘endorsen’ en ondersteunen, hoe sneller dat doorsijpelt naar de middle class en dan winnen die partijen snel terrein ten koste van de oude partijen.

Nieuwe ruimte

Er ontstaat door de introductie van de nieuwe kiesregeling dus ruimte voor anders campagne voeren en terrein te veroveren op de oude partijen met verdorven tactieken en strategieën. Nu is het tijd voor de partijen om met inhoud te komen, met een visie en plan, mede omdat dat nu ook gewaardeerd zal worden door middel van zetels. De grote uitdaging voor de Surinaamse politici wordt om nu eindelijk te komen met een visie en plan op papier, in plaats van gratuit op allerlei radiostations en de tijd te vullen met luchtfietserij. Nu wordt het voor hen tijd om hun gedachten aan het papier toe te vertrouwen en die te publiceren, om zo de discussie op gang te brengen.

Het is zorgelijk dat die Surinaamse politici niet van schrijven houden. Het is zorgelijk dat ze niet van publiceren houden. Ze konden er tot nu toe goed mee wegkomen, want slechts 2 zetels bij de upper class waren daarin geïnteresseerd. Veel Surinamers dachten ook met gebakken lucht en luchtfietserij een carrière op te kunnen bouwen door in de politiek te gaan en alleen maar op een podium een show te geven en via de media op de ander te schelden en af te geven. Dat zal helaas voor hen veranderen. Misschien niet in één keer per 2025, maar de kentering is al aangekondigd. Koren zal nu van kaf gescheiden worden. Aan de politici de oproep om in hoge snelheid, in hoog tempo te werken aan (1) Ontwikkelingsvisie, (2) Maatschappijvisie en (3) Leiderschapsvisie. Te werken aan de inhoud en niet weer oppervlakkig met kreten te smijten.

Voor meer detail verwijs ik graag ‘ter lering ende vermaeck’, ter inspiratie, zover ik dat kan meegeven, naar het artikel: ‘Probleem Suriname meerkoppig monster, oplossing meervoudig’ (Starnieuws 26 mei 2024) https://www.starnieuws.com/index.php/welcome/index/nieuwsitem/81194.

Hikmat Mahawat Khan