Het lijkt erop dat onnoemelijke rijkdommen op het punt staan twee van de ooit armste buurlanden van Zuid-Amerika te transformeren. Sinds 2015 waren Guyanezen euforisch over de belofte van een duizelingwekkende olierijkdom – een vooruitzicht dat vrijwel nog steeds in de pijplijn zit. In december 2019 exporteerde Guyana onder veel feest en applaus de ‘eerste olie’ onder de regering-David Granger. Bijna vier jaar later pompt Guyana nu ongeveer 500.000 vaten ruwe olie per dag op, waardoor het de snelst groeiende economie ter wereld is.

Het Guyana-Suriname-bekken bevat naar schatting ongeveer 13 miljard vaten onontdekte olie en 30 biljoen kubieke voet onontdekte aardgasreserves, ‘s werelds volgende hotspot voor offshore boringen. Maar volgens deskundigen lijkt het erop dat ons buurland Guyana zeer binnenkort zijn kroon als snelst groeiende olie-economie zal kwijtraken. Deze verwachting is gebaseerd op de schatting dat Suriname over meer dan 30 miljard vaten olie beschikt en de boringen zijn al begonnen. Met een bevolking die veel kleiner is dan die van Guyana, staat Suriname op het punt Guyana’s felbegeerde titel van het hebben van de hoogste bewezen oliereserves per hoofd van de bevolking, te krijgen. Wat wij ons moeten afvragen, is of het Guyana-Suriname-bekken de opkomst van twee oliemachten in de regio in de komende jaren vertegenwoordigt, of de catastrofale val in de vergetelheid van corruptie en armoede. Er zal enorm veel geld vloeien wanneer de eerste bronnen tot ontwikkeling komen en wij zijn daarom voorstander van het activeren en opzetten van een souverein welvaartsfonds dat deze rijkdommen op een structurele manier zal kunnen uitzetten voor de komende generaties.

Het investeringsplan hiertoe en de nationale dialoog moeten op gang gebracht worden, met een brede horizon en een gedegen toekomstvisie. Staatsolie maakte op 15 december bekend dat het drie productiedelingscontracten (PSC’s) heeft ondertekend voor de offshore diepwaterblokken 63, 64 en 65. De blokken maakten deel uit van de Demerara-biedronde die van november 2022 tot mei 2023 werd gehouden. Staatsolie zei dat de contracten van de biedingen werden ondertekend na onderhandelingen met geselecteerde partners en dat de biedronde van Demerara deel uitmaakte van haar strategie om PSC’s te ondertekenen voor zoveel mogelijk offshore-gebieden.

In Suriname exploiteert TotalEnergies Blok 58 (50%), waar vijf ontdekkingen zijn gedaan en waar ontwikkelingsstudies gaande zijn, met als doel om tegen eind 2024 een olieproject van 200.000 vaten per dag goed te keuren. De inwoners van zowel Guyana als Suriname kunnen de komende jaren een explosieve ontwikkeling van de economische infrastructuur verwachten. Zij dienen er wel rekening mee te houden, dat in ieder geval voor Suriname, er participatiekosten verbonden zijn en verwachtingen qua partnership. Behalve de inbreng van kosten, zullen wij van de Surinaamse zijde, know how en bestuurskundigen moeten aantrekken wiens primaire belang, gericht is op de nationale visie en ontwikkeling van Suriname.