De Surinaamse staat is direct of indirect aandeelhouder of belanghebbend, financieel of operationeel in tal van sectoren, ondernemingen en organisaties, waar overheden de expertise, onafhankelijkheid en innovativiteit missen om een bijdrage te leveren en echte ondernemers voor de voeten lopen. De deur wordt opengezet naar inmenging, dwarsbomen van mededinging en voor politieke invloed op wat op grond van bedrijfsoverwegingen, kosten baten analyse en rationele besluitvorming, beleid zou moeten vormen. Van het bankbedrijf tot transport, van mijnbouw tot de energiesector en van horeca tot toerisme, vindt oneigenlijke belemmering en vertroebeling plaats.
Vaak met minimale en teleurstellende resultaten voor de schatkist. Een vreemde eend in de bijt, een absoluut onverklaarbare uitzondering daarop, vormt het zich steeds verder opdringend fenomeen van de brede groep anoniem gehouden ‘vuilophalers’ en ‘dienstverleners’ die in opdracht van het ministerie van Openbare Werken, Suriname en voornamelijk Groot- Paramaribo, schoon en begaanbaar zouden moeten houden.
Ten eerste is het opmerkelijk dat wanneer een werkonderbreking, of die nou plaats heeft in de sfeer van ondernemers die wanbetaling zat zijn of in de sfeer van ontevreden werknemers, tegelijkertijd leidt tot een breed gedeelte publieke bekendmaking, maar anderzijds alle moeite gedaan wordt om mee te nemen wie exact zijn bedrijfsbelangen boven het publiek belang stelt. Anders gezegd, pas toen de vuilophaal stopgezet zou worden in de drukke, natte, feestelijke en chaotische decembermaand, werd voor de gemiddelde Surinamer duidelijk, dat niet het ministerie van Openbare Werken zelf, maar derde partijen, tegen betaling, de spil waren in vuilophaal. Afvalbeheer en -verwerking valt tenslotte onder dat ministerie. Maar het jaarverslag van het ministerie verduidelijkt dat bijvoorbeeld Groot-Paramaribo maar liefst twintig aannemers telt. De namen en wijze van aanbesteding, zijn niet kenbaar voor het publiek.
Ten tweede is niet duidelijk waarom de wildgroei in deze branche ontwikkeld is en of daarin niet reeds de aanwijzing besloten ligt, dat de overheid enorme besparingen kan realiseren door de routes en ophaaldagen in eigen beheer te hebben. Met een ambtelijk bestand dat van tientallen duizenden, is de Surinaamse overheid de grootste afnemer van menselijke arbeid, in het bijzonder van middelbaar opgeleiden, in de gehele economie. Het is publiek geheim, dat spookambtenaren het stelsel teisteren. Welke branche kan meer profiteren van de inzet van deze overwoekering van het bestaand, dan schoonmaak en ophaal?
Ten derde, is waste management sinds de mid jaren tachtig, een dun verhulde verzamelnaam voor malafide praktijken en marktvervalsing in grote steden wereldwijd. Rudy Guiliani en andere crime fighters hebben hun carrière toegewijd aan het opbreken van kartelvorming en de byzantijnse relaties en corruptie bolwerken, vermenging met de onderwereld, die in juist deze branche, opzienbare misstanden in leven hebben gehouden.
De kerngedachte hier is simpel. Wie goed werk verricht heeft, heeft recht op betaling. Zonder betaling, is stopzetting van dienstverlening een logisch gevolg. Maar de deken van geheimhouding hoeft niet door de overheid gelegd te worden over een branche of een sectie aan ondernemers die werk doen, dat de overheid in eigen beheer goedkoper en zonder onderbreking zelf zou kunnen en moeten doen.
A.A.
