Minister Albert Ramdin van Buitenlandse Zaken, Internationale Business en Internationale Samenwerking (BIBIS), heeft onlangs gesteld dat de komst van de Mennonieten afhangt van het kunnen bemachtigen van genoeg grond – 10.000 tot 30.000 hectare – om grootschalige landbouw uit te oefenen. De minister verduidelijkt, dat Suriname wel genoeg landbouwgrond bezit, maar die is meestal in handen van anderen. “Wij hebben ze duidelijk gezegd, dat de overheid hen niet gaat kunnen accommoderen met grond, ze zullen dus de grond moeten huren of leasen om te kunnen beginnen. Ze zouden ook kunnen kopen, maar dat moet ook goed bekeken worden”, aldus Ramdin, die eraan toevoegde dat ‘’iedereen die wil ondernemen, welkom is’’.

Op dit moment hebben 50 gezinnen toestemming gehad van de regering voor drie jaar om te komen, en dan praten we over ruim 250 man die zich zullen komen inzetten voor de grootschalige landbouw. Na drie jaar zal de staat evalueren. Keerpunt vraagt zich af of het wel degelijk een goede overweging is geweest, want wanneer we praten over drie jaar, wil dat zeggen rond 2026/2027 en dan zit er waarschijnlijk een heel andere regering.

Hoe weten wij of de bijdrage en aanwezigheid van deze mensen daadwerkelijk wordt geëvalueerd wanneer er nieuwe regeerders aanzitten? Los van de evaluatie van deze mensen hun aanwezigheid en het feit dat zij zouden kunnen bijdragen aan voedselexport die voor een deviezenstroom zal zorgen, vragen wij ons ook af of hun gedrag en maatschappelijke aanwezigheid ook daadwerkelijk zal worden gecontroleerd. Wij denken hieraan, want wie gaat ze controleren tot in de afgelegen gebieden waar zij hun activiteiten zullen ontplooien? We kunnen niet eens de illegale houtkap en mijnbouw op een degelijke manier controleren, hoe willen wij dit dan doen?

Wij van Keerpunt zijn nog niet overtuigd van de voordelen. Wij willen niet totaal pessimistisch klinken, maar ook niet te optimistisch zijn in onze waarneming. Wij vragen daarom meer duidelijkheid en meer transparantie over de komst van deze groep. Want het aantal hectare dat zij beoogt te bemachtigen, is geen kleinigheid. De overheid zegt dat zij de Mennonieten niet gaat elpen aan land, maar hoe kom je anders aan zoveel land? Wat zijn de gevolgen voor omliggende gemeenschappen en hoe gaan zij erop vooruit, is ook iets wat ons bezighoudt. Daarnaast roept de omvang van de grond, ernstige vragen op over de ruimtelijke ordening. Bekend is dat ook wanneer landbouwgrond met landbouwbestemming uitgegeven wordt, zowel het Decreet Mijnbouw als de Wet Bosbeheer, rechten aan derden rangschikken en toekennen. Algemeen bekend is dat kleinere uitgiften, reeds tot ernstige spanningen en zelfs geweld geleid hebben. De waarborg en voorzorg die op de overheid rust voor ordening, is niet met transparante maatregelen verduidelijkt hierin.

GUYANA

De Mennonieten hebben ook hun zinnen gezet op een groot stuk land in ons buurland Guyana. Ze zijn volgens Guyanese media op zoek naar land om te kopen in het Berbice-gebied, rond Ebini. De groep wordt geleid door Terra Invest Guyana en Suriname, een bedrijf bestaande uit Nederlandse en Argentijnse investeerders; het werd opgericht in 2021, meldde online webportaal Mongabay.com onlangs. Het bedrijf treedt op als onderhandelaar namens de Mennonieten en de oprichters maakten vorig jaar reizen naar Guyana, op zoek naar land voor de religieuze groepering, aldus het rapport. In opdracht van de Mennonieten is de groep actief op zoek naar land. “Er werd gekeken naar de regio Boven-Demerara-Berbice en Oost-Berbice-Corantijn in de hoop percelen groter dan 5.000 hectare te kopen voor ‘langdurig’ eigendom’’, aldus het Mongabay-rapport.

ONTBOSSING

Een collectief van de groene ngo’s, (vertegenwoordigers van binnenlandse gemeenschappen en overige milieubewuste partners), bestaande uit CIS, WWF, GHFS, ACT, SAFE, GGS, vreest voor de gevolgen van de komst van deze groep  die aan grootschalige landbouw wil doen.

De ngo’s vrezen voor grote ontbossing en storen zich eraan dat de overheid niet transparant is over de komst van deze groep. Ben D’Leon van het Amazon Conservation Team heeft de vrees uitgesproken, dat met de komst van de Mennonieten mogelijk ongerept bos zal worden gekapt om hiervan landbouwgrond te maken.

Het Wereld Natuur Fonds (WWF) waarschuwde in een in juni 2023 gepubliceerde verklaring voor de gevolgen van landrechten en ontbossing die de Mennonieten in hun kielzog achterlaten.

“Gebaseerd op bewijsmateriaal uit andere landen in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied (LAC), zal de gemeenschap deze gronden gebruiken voor de ontwikkeling van de landbouw, waardoor de ontbossing en potentiële conflicten met de inheemse bevolking die zich met deze bossen bezighoudt, zullen versnellen”, aldus het WWF.

Onlangs werd er in De Nationale Assemblee door een parlementariër onthuld, dat er 400 ha grond in het Apoera-gebied beschikbaar gesteld wordt voor het uitvoeren van deze vorm van landbouw door de Mennonieten.

De ngo’s deelden mee, dat de groep reeds over 400 ha grond beschikt in Sipaliwini. Dit blijkt volgens de ngo’s uit documenten, waarin is aangegeven, dat de Mennonieten zich moeten verstaan met het ministerie van Landbouw, Veeteelt en Visserij (LVV) voor ruim 400 ha grond. Tegen de achtergrond van spanningen in het Gaza-gebied, getuigt het van historisch besef, dat alle ingrediënten die in 1918 in dat gebied speelden en de wereld opzadelden met een broeiend complex conflict, schuilen in het Trojaans paard dat onze kant op schijnt te galopperen. De vraag is hoe de overheid denkt zich niet te bemoeien met deze kwestie, als het gaat om gronden die ook uitgegeven moeten worden voor grootschalige landbouw.