Hoewel de wereld al geruime tijd heel erg is veranderd als het gaat om cashcultuur, is het in Suriname voor veel mensen nog steeds heel moeilijk om zich totaal aan te passen. Ofschoon de banken en het bedrijfsleven graag een soepele overgang willen van een cash naar een girale economie, is dat nog steeds een uitdaging. Daarbij is er ook de kwestie van de naleving van anti-witwasregelgeving en hoe wij daarmee in de toekomst zullen omgaan. Suriname draait al jaren op een informele economie. Hoewel niemand dat graag wil beamen, is dat duidelijk wanneer wij zien hoe vaak grote betalingen nog steeds in cash worden gedaan en deze transacties vinden buiten het officiële financiële systeem plaats zonder transparantie en rapportage. Dit gebrek aan transparantie maakt het gemakkelijker voor criminele activiteiten, zoals witwassen en illegale handel, om onopgemerkt te blijven. Wereldwijd onderzoek wijst uit, dat de afhankelijkheid van organisaties die zich met georganiseerde misdaad bezighouden, is gegroeid en voorheen lichte vergrijpen worden steeds meer in netwerkverband geclusterd. Er zijn tal van voorbeelden van dit soort transacties en er zelfs onderzoek naar geweest, waarbij vastgoed en andere luxe goederen de grootste aankopen omvatten. Handelswaar met name, is mobiel en zonder wettelijke registratieplicht en daarom een goed waarde verruilbaar middel, makkelijk over grenzen vervoerbaar.  Keerpunt weet allang dat vanuit de illegale cocaïnehandel er investeringen plaatsvinden in diverse sectoren, waaronder de vastgoedsector. Een deel van het geld vloeit terug naar de productie- en doorvoerlanden voor verdere verschepingen. Maar ondanks alle tussenschakels, vloeit er wel degelijk een deel van de omzet terug naar de verschillende doorvoerlanden, waaronder ons land dat daar ook deel van uitmaakt. We denken dan vaak in de richting van witwaspraktijken die wij heel snel kunnen identificeren met betrekking tot vastgoedaankopen, de aanschaf van voertuigen, boten en sieraden van edelmetaal, horloges enz. Dit zijn voorbeelden van hoe het geld op verschillende manieren de economie binnenkomt. Wij weten thans dat op allerlei manieren er geïnvesteerd wordt met als doel het witwassen van cocaïnedollars en de opbrengsten van ‘Zwart Teer’ heroïne en metamphitamine, waarin wij ons in de regio tot een middenspeler ontwikkelen. Denk aan investeringen in de horeca en kledingzaken; party-rentals zijn ook niet uitgesloten. Behalve kasstromen, komen sociale acceptatie en netwerkgelegenheden met de bovenwereld in beeld. Onze economie draait doordat deze zaken worden opgezet, want zij zorgen voor werkgelegenheid en voor economische activiteit in de informele sector, maar ook in de formele sector. De vraag die weinigen stellen, is waar al dat geld vandaan komt. Hoe kan bijvoorbeeld een ondernemer die eerlijk aan zijn geld komt, ineens zo een groot pand opzetten? Nog erbij zonder financiering. Vooral in tijden van crisis vallen dit soort investeringen extra op. Dan kunnen wij voorop stellen, dat dit geen zuurverdiende centjes zijn. We weten dat banken van deze taferelen op de hoogte zijn en al geruime tijd extra voorzichtig zijn geworden met het cash-handlingsbeleid. Cash geld staat wereldwijd bekend als witwas-gevoelig en heeft voor banken zowel directe als indirecte gevolgen, maar daarnaast hebben deze controlemechanismen van de financiële instellingen ook nare gevolgen gehad voor het bedrijfsleven in Suriname. Deze controle houdt onder andere in de Know Your Client Policy, oftewel het KYC beleid en Know Your Client Client (KYCC) beleid binnen de banken te ondersteunen, zodat zij voldoen aan internationale compliance regels. Deze regels hebben onder andere te maken met de procedures die betrekking hebben tot het accepteren, verwerken en afhandelen van contante geldtransacties. Hoewel dit duidelijk een controlemechanisme is, creëert het behoorlijk wat uitdagingen en stagnatie voor bedrijven die niks te maken hebben met de informele economie als zij ermee worden geconfronteerd. Deze beperkingen op contante stortingen en opnames zijn over het algemeen zeer frustrerend wanneer er snel gehandeld moet worden. Bovendien kunnen grote hoeveelheden contant geld veiligheidsproblemen met zich meebrengen, vooral voor detailhandelaren. De kosten en tarieven van deze diensten kunnen ook druk uitoefenen op de winstmarges van bedrijven, voornamelijk de kleinere en middelgrote ondernemingen met beperkte financiële middelen. Wat nu een feit is, is dat hoe beter banken hun cliënten kennen, hoe beter zij  die van dienst kunnen zijn. Dit betekent dat de banken met de informatie ingewonnen bij de klant, ook klantonderzoek  kunnen doen om financiële criminaliteit te voorkomen. Hierdoor kunnen zij onderzoeken en vaststellen waar en met wie een klant zaken doet en waar het geld op de rekening van de klant, vandaan komt. Zo kunnen deze financiële instellingen bijvoorbeeld monitoren of bankrekeningen worden gebruikt voor financiële criminaliteit. We denken dan gelijk aan het witwassen van crimineel geld en de financiering van terrorisme. Wanneer de banken zich nauwkeurig houden aan de KYC Policy, is het gebruikelijk dat zij ook de overheid kunnen helpen om financiële criminaliteit te bestrijden en voorkomen. In Nederland is de wetgeving al zodanig van toepassing, dat alle banken verplicht zijn om onderzoek te doen naar hun klanten.  Ook de overheid dient bij aanbestedingen significant kritischer.

Dit is vastgelegd in de Wet ter voorkoming van witwassen en financiering van terrorisme. In Suriname zijn er onlangs in De Nationale Assemblee twee wetten aangenomen: de verruimde Wet Strafbaarstelling Money Laundering en de Wet Bestrijding Terrorismefinanciering.

Suriname is daardoor op de goede weg als het gaat om betere beoordeling te krijgen van de Caribbean Financial Action Task Force (CFATF).  Wat wij tot nu toe weten, is dat de Nationale Anti-Money Laundering Commissie (NAMLAC) de CFATF heeft verzocht om vijf van de veertig aanbevelingen die in het Mutual Evaluation Report (MER) zijn opgenomen, opnieuw te beoordelen. “Vier daarvan zijn positief beoordeeld, terwijl één nog wordt bediscussieerd. Hierdoor kan Suriname in november 2023 bij het volgende evaluatiemoment een verbeterde rating krijgen”, aldus de rapportage van de NAMLAC en Project Implementation Unit (PIU) aan de Anti-Money Laundering Steering Council.