Het kiezen van De Nationale Assemblee (DNA) is een nationale zaak en moet nationaal worden aangepakt. ‘One man, one vote’, is de minst slechte keus. Dit betekent dus dat de stem van alle stemgerechtigde landgenoten in alle districten dezelfde waarde heeft.  Het Constitutioneel Hof (CHof) heeft gesproken. De meest eenvoudige manier is dat er 51 assembleeleden landelijk op één lijst worden gekozen. Het beste is om het tellen te laten geschieden zoals wij gewend zijn. Het systeem heeft altijd probleemloos gewerkt, krachtens het stelsel van de evenredige vertegenwoordiging bij grootste gemiddelden met voorkeurstemmen. Er zijn mensen die de uitspraak van het CHof willen uithollen; maar daar moet men de grondwet voor wijzigen. Oppassen met dralen! Te lang dralen kan onaangename verassingen opleveren.

De macht van onze presidenten

Onze presidenten hebben door het kiesstelsel vijf jaar lang de absolute macht en ze kunnen volgens onze grondwet niet worden afgezet. Druk om te presteren is dus absoluut niet aanwezig. Daardoor zijn wij nu in een land vol schulden en met een enorm, inefficiënt ambtenarenapparaat en assembleeleden die een verlengstuk zijn van hun partij. En dit in een schatrijk land met een handjevol inwoners. Iedere Surinamer had een heel goed leven moeten hebben. Wij hebben die perioden van welvaart lang geleden een beetje mogen meeproeven.

Twee verschillende verkiezingen op dezelfde dag

Als wij naar de stembus gaan, betekent het dat wij als volk een oordeel uitspreken over de prestaties van onze regering. Is ze goed, dan wordt ze herkozen en is ze niet goed geweest, dan wordt ze weggestemd. Het is dus beter om meerdere verkiezingen te houden per regeerperiode. Laten wij het bekwaam aanpakken.

Meer mogelijkheden voor districtsbewoners

Wij kunnen bijvoorbeeld de districtsbewoners meer mogelijkheden geven om hun gebieden zelf te besturen. Wij kunnen het districtsbestuur, zoals het nu is compleet laten vervallen en bijvoorbeeld vervangen door de RR met meer autonomie, met een eigen begroting en uitvoeren van hun eigen plannen. Wij moeten het wiel niet opnieuw proberen uit te vinden. Liever goed gejat dan slecht verzonnen. Laten wij kijken hoe het in goed draaiende landen gaat. Zoiets als de gemeenteraad in Nederland? Wij hebben meer dan twee jaar de tijd. Het kan dus goed worden geregeld.

Maar gaat dit niet te lang duren? Over twee jaar moeten er DNA-verkiezingen worden gehouden`

Het CHof heeft zich alleen uitgesproken over de waarde van de stemmen, en niet over het feit dat DNA en RR-verkiezingen op één dag gehouden moeten worden. De RR-verkiezingen kunnen dus ook twee jaar na DNA verkiezingen worden gehouden. Het voordeel is dat een gekozen regering twee jaar na haar installatie weer een verkiezing krijgt, maar dan voor het districtsbestuur. In alle goed boerende landen gebeurt iets dergelijks. Als men niet tevreden is over het beleid van de regering, krijgt het een districtsbestuur in handen van oppositiepartijen! Zo kan een beleid beloond of afgestraft worden zonder dat men de straat op hoeft te gaan.

Nawoord:

Uit ons kiesstelsel blijkt dat partijvoorzitters veel macht naar zich hebben toegetrokken. Dit komt hoofdzakelijk door manipuleren met districtsgrenzen. Sluwe politici kunnen door de etnische snaar te bespelen, zonder moeite, aan stemmen komen.  Wij krijgen hierdoor regeringen die steeds slechter in kwaliteit worden. Dit alles leidt onvermijdelijk tot dictatuur. Door het stelsel dat wij nu hebben, krijgen wij nauwelijks nieuwe politieke voormannen erbij. Hopelijk lukt het om het kiesstelsel te verbeteren waardoor wij nieuwe politici erbij krijgen. Een regering moet tijdens haar regeerperiode een waarschuwing kunnen krijgen. Verder blijkt een regeerperiode van vier jaar in steeds meer landen de beste te zijn.

Aanbeveling voor een vlotte afwikkeling van de CHof uitspraak:

1. Op 25 mei 2025 uitsluitend DNA-verkie-zingen. Wij hebben daarna ruimschoots de tijd om de grondwet aan te passen en na te denken over een goed systeem om de districtsbewoners meer inspraak te geven over het bestuur van hun eigen district.
2. In het jaar 2027 de districtsbe- stuursverkiezingen.
3. In 2029 DNA-verkiezingen.

Het bovenstaande is geen idee van mij, maar een samenvatting uit bruikbare meningen en publicaties. Deze aanpassingen stimuleren prestatiegericht werken en zorgen voor welvaart. Met ons huidig kiesstelsel zijn er te veel onprofessionele trucjes uitgehaald. Ons kiesstelsel is het slachtoffer van langjarige partijpolitiek. Ook bij wijziging van ons grondwet moeten wij het voorbeeld van anderen nemen die het goed doen. Laten wij nu als beschaafde mensen ons kiesstelsel kies houden. Ik zal dit essay ook aanbieden aan de meest vooruitstrevende politieke partij die gewend is aan hervormingen.

Rudi Jadnanansing