“De grote econoom John Maynard Keynes schreef eens: “The best economists study the present, in the light of the past, for the purposes of the future.” Looking at the past, dan zien we dat de VES in die 50 jaar van uitdaging naar uitdaging is gegroeid. De oprichters hebben de sfeer geschetst. De eerste uitdaging was om staatkundige onafhankelijkheid in 1975 inhoud te geven richting economische zelfstandigheid. Dit proces werd onderbroken door de militaire staatsgreep in 1980, die niet alleen de VES in sleeping mode dwong, maar ook de economie totaal ontwrichtte. De volgende uitdaging was het Structureel Aanpassingen Programma (SAP)”, aldus de ondervoorzitter van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES), Winston Ramautarsing. De VES was volgens hem er formeel niet bij betrokken, maar veel leden waren er wel actief bij, maar het ontbrak aan consensus.

SAP

Er waren volgens Ramautarsing, verschillende ideeën over hoe de ontwrichte economie weer in balans gebracht kon worden: moest je beginnen met de devaluatie of zou dat het sluitstuk moeten zijn, moest privatisering wel of niet in het SAP.

“Feit is dat niemand het precies wist, geen van ons had dit concreet in de opleiding economie geleerd of er praktische ervaring mee. Met vallen en opstaan kon – na een lange lijdensweg – de wisselkoers worden gestabiliseerd op Sf. 406. A SAP ben bita.

Stabilisatie op een veel lager welvaartsniveau maakt mensen verbitterd. De daaropvolgende Regering Wijdenbosch kon deze stabiliteit in korte tijd weer verkwanselen en de koers escaleerde naar Sf 3000. Dat creëerde de volgende uitdaging”, benadrukte de oud-voorzitter onlangs tijdens de herdenking van 50 jaar VES.

Drie nullen schrappen

“Op verzoek van financiënminister Humprey Hildenberg, heeft de VES een Aanpassings-programma geformuleerd, dat ook grotendeels is uitgevoerd. Venetiaan II kon, nu wel binnen één jaar, de koers stabiliseren op Sf 2750, aangezien er nu wel volledige consensus over de aanpak bestond. Hierna kon go-vernor André Telting, de drie nullen schrappen en de SRD introduceren. De koers werd gehouden op SRD 2.75. Door de snelle stabilisatie kon de bevolking al snel een welvaartstoename merken, waardoor de regering Venetiaan beloond werd met een herverkiezing in 2005.’’

Crisis

Het verkwistend uitgavenbeleid van de regering Bouterse-I viel vanwege de conjunctuur niet zo op. Het was professor Anthony Caram die de knuppel in het hoenderhok gooide eind 2013 en de VES is tevergeefs de regering blijven vragen om beleidsombuiging. Dat werd hooghartig genegeerd en de economie werd willens en wetens in een crisis gestort. De derde economische crisis 2015/2016 kon worden gemaskeerd en vooruitgeschoven tot na de verkiezingen van 2020. De deviezenreserve werd gekannibaliseerd, ook de VV-reserves van de burgers, miljarden monetair gefinancierd, talloze nieuwe internationale en nationale leningen, en de gemeenschap werd in een schuldencrisis gestort. Toegegeven, de uitdaging om de samenleving adequaat te informeren in 2015/2016 was helaas niet succesvol. Het heeft tot 2020 geduurd alvorens de samenleving dat begreep en aan de handrem trok.

Kennis en kunde

Ramautarsing is van mening, dat de taak bij de regering Santokhi-Brunswijk ligt om deze compleet uit balans geslagen economie te stabiliseren en het forse welvaartsverlies weer te doen terughalen. De VES heeft op gezette tijden een belangrijke bijdrage kunnen leveren. Deze generatie economisten staat nu wederom voor de uitdaging om een bijdrage te leveren aan meer economische kennis en kunde in de besluitvorming. Dit heeft vooralsnog weinig vruchten afgeworpen. “Hervorming en verduurzaming van de economie voor een welvarende bevolking moet een solide economische basis hebben. Dat doe je niet alleen met geografen, sociologen en juristen. Daar heb je een batterij aan economische kennis en ervaring voor nodig. We zien de resultaten. Die zullen ook niet verbeteren zonder een kundige en integere minister van Financiën. We moeten de economische lat hoger leggen. Alleen met gedisciplineerd harder en smarter werken, studeren en besturen, met offers brengen (ja nog meer), met risicodragend investeren en ondernemen, zullen we dit verval op haast alle fronten kunnen keren. We mogen niet accepteren dat de lat steeds lager wordt gelegd en onze welvaart nog verder verdampt. Met een variant op de recente uitspraak van de ex-president, roep ik niet alleen de economisten, maar ook de gehele gemeenschap op om de beleidsmakers nog kritischer te begeleiden, om Chan niet te laten falen.”