“Financial intelligence en andere relevante informatie van de Financial Intelligence Unit van Suriname (FIUS) wordt in zeer beperkte gevallen gebruikt, omdat die intelligence alleen toegankelijk is van de Financieel Opsporingsteam (FOT), op hun verzoek of door verspreiding via de procureur generaal (PG)”, aldus de Caribbean Financial Action Task Force (CFATF) die onlangs het Mutual Evaluation Rapport (MER) heeft uitgebracht, waarin een samenvatting van de AML/CFT-maatregelen zijn vastgelegd die van kracht zijn in Suriname. In het rapport wordt gesteld, dat de verzoeken van het FOT, om financiële inlichtingen van de FIUS daalden in elk volgend jaar van de beoordelingsperiode. De Afdeling die belast is met grote criminaliteit en onderafdeling Team Financiële Opsporingen van Fraud and Economics Division (FED), Capital Crimes and Narcotics, hebben geen toegang gekregen financiële inlichtingen of andere relevante informatie om bewijs te ontwikkelen met betrekking tot de gerelateerde basisdelicten die ze hebben onderzocht en houden geen statistieken bij over de informatie die zij met de FOT uitwisselen.

Geen toegang tot informatie

In de context van beperkte toegang tot gebruik van financiële inlichtingen en het ontbreken van een formeel feedbackmechanisme over het nut van de verspreiding van de FIUS kan dit het vermogen belemmeren van de FIUS om te reageren op de operationele behoeften van Law Enforcement Authorities (LEAs).

LEA’s, voornamelijk die welke basisdelicten op het gebied van ML/TF/PF/C onderzoeken, vragen niet om en toegang te krijgen tot de financiële inlichtingen waarover de FIUS beschikt in de meeste gevallen die zij onderzoeken. De FIUS ontvangt veel Unusual Transaction Reports (UTR’s)/ongebruikelijke transacties, met objectieve indicatoren, van melders, maar het institutionele kader dat nodig is om toegang te krijgen tot overheidsgegevens en –informatie zijn niet op zijn plaats gezet. Dit heeft ertoe geleid dat de FIUS geen toegang heeft tot de betreffende overheidsinformatie die nodig is om de kwaliteit van de geproduceerde financiële informatie te verbeteren en remt de bijdrage van de FIUS aan de ondersteuning van de operationele behoeften van bevoegde autoriteiten.

Gebrek aan middelen

De CFATF heeft gesteld, dat de voorziening van middelen voor de FIUS onvoldoende is en niet geprioriteerd, en dit heeft een negatieve invloed op de kwantiteit en kwaliteit van de analyse en verspreiding die nodig zijn om ondersteuning van de operationele behoeften van de bevoegde autoriteiten. Dit gebrek aan middelen is significant, gezien de centrale rol van de FIUS in de Surinaamse AML/CFT-infrastructuur en haar kernfuncties.

Technische tekortkomingen hebben ertoe geleid dat de FIUS geen personeel en technische middelen kan inzetten die nodig zijn om haar kern-FIU functies, efficiënt te laten leiden. Bij de huidige administratieve regelingen voor het toewijzen van middelen aan de FIUS, zoals operationele uitgaven, heeft de directeur bijvoorbeeld geen zeggenschap over. De toestemmingen gaan via de PG, maar de CFATF is van mening dat doordat er geen articulatie van de rollen en functies zijn van de directeur van de FIUS, dit van invloed kan zijn op de operationele onafhankelijkheid van de FIUS.

Controle

Er is tevens duidelijk geworden, dat er een gebrek is aan samenhang in de infrastructuur voor het delen van informatie verkregen via het aangiftesysteem, dat ertoe heeft geleid dat lokale valuta niet wordt gecontroleerd en informatie die verband houden met ML/FT of basisdelicten, niet zijn vastgelegd. Wel heeft de invoering van het digitale meldsysteem (REPSYS) door de FIUS geleid tot aanzienlijke verbeteringen in de efficiëntie van het rapportagesysteem en verhogingen van het aantal en de kwaliteit van de ontvangen UTR’s. Het rapportagesysteem werd verder verbeterd door de FIUS’ ontwikkeling en distributie aan de rapporterende entiteiten, van een gedetailleerde en uitgebreide leidraad voor het melden van ongebruikelijke transacties en een gestandaardiseerd terug-meldformulier.

De bestaande samenwerkingsmechanismen zijn niet gericht op uitwisseling van informatie en financial intelligence en de FIUS zijn niet meegenomen.  Er zijn geen geschreven regels, die bepalen hoe informatie wordt behandeld, beveiligd en verspreid bij de FIUS. ML-onderzoeken in Suriname komen marginaal overeen met de bevindingen van de NRA. De FOT onderzoekt vele vormen van ML, waaronder complexe zaken waarbij meerdere verdachten betrokken zijn. Het is duidelijk dat Suriname zelf witwassen en ML-onderzoeken door derden uitvoert. Echter, ML-onderzoeken krijgen geen prioriteit als beleidsdoel en parallelle financiële onderzoeken, worden niet actief nagestreefd.

Identificeren witwassen

Er is een combinatie van factoren die met elkaar in botsing zijn gekomen waardoor Suriname niet in staat is ML identificeren en goed onderzoeken. Deze factoren omvatten bijvoorbeeld gebrek aan basis- en bijscholing voor leden van de FOT, de FED heeft niet de gekwalificeerde onderzoekers om dit soort onderzoeken uit te voeren waartoe het gemachtigd is (inclusief corruptie, fraude, oplichting, geld smokkel en overtredingen van de Foreign Exchange Act) en heeft ook een tekort aan personeel en bronnen. Tevens wordt het onderzoekspersoneel niet optimaal getraind in het gebruik van financiële inlichtingen, waardoor er geen formeel proces voor het identificeren en prioriteren van potentiële ML-zaken worden geconstateerd. Hierdoor wordt er lage prioriteit gegeven aan ML-onderzoeken.

Het gebrek aan middelen (menselijke, financiële en technische) die beschikbaar zijn voor de FOT en het proces waarmee de FOT toegang krijgt tot informatie, ook via de PG, kan van invloed zijn de efficiëntie waarmee onderzoeken worden uitgevoerd. Er zijn geen parallelle financiële onderzoeken uitgevoerd tijdens de beoordelingsperiode. Er is namelijk geen vereiste opleiding voor Officier van Justitie (OvJ) en rechter-commissarissen vastgesteld. Het proces waarmee de FOT toegang krijgt tot informatie, ook via de PG, kan van invloed zijn de efficiëntie waarmee onderzoeken worden uitgevoerd.