De afgelopen weken werden wij met verschillende fraudegevallen geconfronteerd binnen minimaal twee ministeries. Het eerste geval was afkomstig vanuit het ministerie van Financiën en Planning, waar reeds allang bekend was dat de voorganger van  minister Armand Achaibersing,  harde schijven had laten vernietigen en dat ambtenaren die al jaren werkzaam waren op het ministerie, met de noorderzon waren vertrokken. Dit werd ook bevestigd door de accountant die belast was met onderzoek naar de reçu-fraudezaak. Hij stelde in zijn rapport, dat er voorheen niet of nauwelijks aandacht werd besteed aan de opmerkingen en aanbevelingen van de controle-instanties. Naar de mening van de accountant, werden hierdoor tekortkomingen in de administratieve organisatie en interne beheersing niet verholpen en werd er zo een bodem gelegd voor malversaties en onrechtmatige betalingen. “De grondoorzaak is daarom binnen het staatsbestel het niet goed kunnen functioneren van de CLAD en de Rekenkamer door het niet toepassen van hun bevindingen en aanbevelingen, alsook het ontbreken van toezicht daarop door DNA. Ook een te late verslaggeving door de ministeries en dientengevolge te late rapportage door de controlerende instanties, is debet aan het niet tijdig nemen van corrigerende maatregelen. Het hoeft geen betoog dat bij achterstanden in rapportage en behandeling van rapporten van de controle-instanties er omstandigheden en gelegenheden ontstaan voor malversaties en onrechtmatige betalingen”, aldus de accountant. Bij wijze van voorbeeld haalde hij aan, dat de Rekenkamer pas in 2021 de begrotingsrekening 2017 ter controle heeft ontvangen. “Met de controle werd terstond een aanvang gemaakt en de rapportage vond plaats in maart 2022. Ook de CLAD heeft over 2017 pas in 2022 gerapporteerd. Over de jaren 2018, 2019 en 2020 is door de CLAD eveneens in 2022 gerapporteerd. Over de bevindingen heeft met de CLAD nog geen terugkoppeling plaatsgevonden. Door de Rekenkamer is tijdig gerapporteerd over de begrotingsrekening 2020. Ditmaal is wel door uw ministerie breedvoerig ingegaan op de in het rapport opgenomen bevindingen en aanbevelingen. Het overleg met de Rekenkamer is nog gaande”, stelde de accountant in zijn rapport.

De accountant stelde voor, dat er binnen het ministerie van Financiën als pilot een auditcomité zal worden ingesteld, waartoe de instellingsbesluiten en een audit charter al zijn ontworpen en voor commentaar voorgelegd aan de CLAD en de Rekenkamer. “Verder zal de in het verleden uitgeholde Interne controlefunctie in eer worden hersteld en de treasury functie, die moet toezien op een prudent kasbeheer en management van de cashflow, is voorafgaande aan het bewind van de huidige minister van Financiën verzwakt en wordt nu met onmiddellijke ingang versterkt om te komen tot betere planning en beheersing van de cashflow.” Al enige tijd staat er ter versterking van de controleomgeving en in het kader van de uitvoering van het programma naar transparant bestuur, een maandelijks tripartite overleg met de CLAD en de Rekenkamer op de agenda. Dit overleg is gericht op een tijdige controle en verslaggeving, waarbij wordt gestreefd naar inhoudelijke verbetering van de verslaggeving en de rapportage daarover. Er zijn afspraken dat het ministerie van Financiën en Planning, alsnog de bevindingen en adviezen van de CLAD, die in voorgaande jaren niet ter harte zijn genomen, krijgt aangereikt, op basis waarvan departementaal breed acties kunnen worden genomen ter verbetering van de administratieve organisatie en interne beheersing. In het kader van deze case zijn er reeds aanhoudingen geweest, want er zijn een aantal ambtenaren in verzekering gesteld en ook Sergio C., die werd gelinkt aan de aankoop van de twee Mercedes Benz voertuigen. Wij hebben vernomen, dat los van deze ambtenaren en de voormelde persoon, ook binnen de Centrale Bank van Suriname, personen steken hebben laten vallen. Naar verluidt, wordt de naam van een stafmedewerker L.N. genoemd, die belast is met de controle van de handtekeningen op de betaalopdrachten en die zijn werkzaamheden niet naar behoren heeft uitgevoerd. Dus naar onze mening, moeten er niet alleen bij het ministerie van Financiën betere controles worden uitgevoerd, maar ook bij de processen van de moederbank, want als gekeken wordt naar de reçu’s die voor betaling zijn doorgestuurd en de sheet met gewaarmerkte handtekeningen waarmee de Centrale Bank dient te werken, dan zie je duidelijk dat de handtekeningen op de reçu’s niet hetzelfde zijn.

Vervolgens werden er ook een aantal fraudegevallen geconstateerd op het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur (MinOWC). Na de ontdekking liet onderwijsminister Marie Levens weten dat vlak voor haar aantreden, de Centrale Landsaccountantsdienst (CLAD) op haar verzoek bezig is geweest met een onderzoek naar onregelmatigheden. Onlangs werden op de afdeling Loonadministratie van het MinOWC, vermoedelijke onregelmatigheden ontdekt. Het gaat in dezen om het onrechtmatig toekennen van verschillende toelagen aan leerkrachten. Het MinOWC heeft ongeveer 17.500 leerkrachten om uit te betalen, en volgens de minister is het daardoor een stuk ingewikkelder om elke overmaking te controleren. Volgens de minister gaat het in deze gevallen om transacties tussen de SRD 15.000 en SRD 20.000. Daarnaast is het wel gebruikelijk binnen het ministerie, dat wanneer een leerkracht een TWK ontvangt, het wel rond deze bedragen kan liggen. Verder vertelde Levens, dat dit normaal maximaal twee keer per jaar gebeurt, maar toen de derde transactie van zo een bedrag werd opgemerkt, was het wel opmerkelijk binnen het systeem en werd de fraude ontdekt. De betalingen kunnen bij de administratie van MinOWC zijn gebeurd, maar ook bij het Centraal Bureau Mechanische Administratie (CEBUMA).  “Het betaalsysteem van de overheid is niet waterdicht en wanneer mensen betrokken zijn bij betalingen, moet je rekenen op onvolkomenheden”, stelt Levens. Met deze uitspraak van Levens kunnen wij stellen dat het bij CEBUMA al vaker mis kan zijn gegaan en daardoor zal de CLAD achter veel meer fraudegevallen komen als zij doorgaan met dit soort onderzoeken. De vraag is nu hoelang dit allemaal al gaande is en hoeveel mensen samen hebben gespannen om geld te stelen van de overheid.