Tijdens het bezoek van president Santokhi aan Nederland, zijn wij op verschillende momenten getuige geweest van het feit dat hij niet bepaald geliefd is bij veel Surinamers in Nederland. Overigens ook niet in zijn eigen land. Voor, tijdens en na de lezingen in Amsterdam, werd hij met niet mis te verstane woorden publiekelijk bekritiseerd en uitgejouwd. Dit vanwege zijn nepotismebeleid, zijn eenzijdige benoemingsbeleid en misleidende beloften, die hij voor de verkiezingen van 25 mei 2020 heeft gedaan.

In de uitzending van het tv-programma College Tour met Twan Huys, werd Santokhi het vuur na aan de schenen gelegd over zijn etnisch getinte beleid. De kritische houding van de presentator en het publiek gaven hem weinig kans om zijn intenties voor Suriname uit de doeken te doen. Uiteindelijk verliet hij Nederland met pek en veren, terwijl het bezoek aan Nederland juist als charmeoffensief was bedoeld. Kort na zijn vertrek werd er geprobeerd om via een klaagschrift aan de Nederlandse politiek, mensen te vervolgen voor belediging van het Surinaamse staatshoofd. Omdat de regels voor vrije meningsuiting in Nederland ruim zijn, is dit verzoek al gauw naar de prullenbak verwezen. In Suriname is een aantal mensen daarna op een lijst van ‘ongewenste buitenlanders’ geplaatst. Dit waren al voortekenen dat Santokhi erg gevoelig is voor kritiek op zijn omstreden beleid. Terug in Suriname leek Santokhi meer aandacht te besteden aan criticasters, dan aan het maken van goed en transparant beleid. Op verschillende momenten bleek hij moeite te hebben met het omgaan met feedback en ervaarde het uiten van kritiek als een daad van vijandschap. Zo kon hij het niet nalaten om sneren uit te delen naar individuele personen die constructieve opmerkingen maakten over zijn beleid, terwijl een goed functionerende en professionele president juist een verbindende rol zou moeten vervullen.

Muilkorfwet

In een poging om de aanhoudende kritiek op zijn falend beleid af te leiden, kwamen de president en zijn adviseurs op het lumineuze idee om artikel 152 uit het Wetboek van Strafrecht uit 1910, af te stoffen en nieuw leven in te blazen. Dit artikel luidt: Opzettelijke belediging het Staatshoofd of het waarnemend Staatshoofd aangedaan, wordt gestraft met gevangenisstraf van ten hoogste vijf jaren of een geldboete van ten hoogste duizend gulden. Ter illustratie: Suriname heeft al ruim 20 jaar de SRD als nationale munt.

Echter, de president zijn adviseurs hebben geen rekening gehouden met artikel 19 van de Grondwet, waarin de vrijheid van meningsuiting is gewaarborgd. In een democratie hebben burgers het recht om zonder angst voor vervolging te reageren op politiek beleid en aan het publieke debat deelnemen. Dit staat ook expliciet vermeld in de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens.

De vrijages van de president met de rechterlijke macht doen vermoeden dat hij steun geniet vanuit die hoek. De veiligheids- en inlichtingendiensten zijn inmiddels met een aanzienlijk aantal manschappen versterkt om social media platforms zoals Facebook te monitoren. Dit heeft recentelijk geleid tot een paar aanhoudingen en insluitingen van een aantal felle tegenstanders van het beleid van Santokhi. Chanderdew R. is inmiddels weer vrijgelaten en in het geval van de vanwege heling in de buik geschoten Rinaldo M. be-treft het de opsporing van een (ex)lid en propagandist van de VHP. Op dit moment zijn Siebrano P. en Raoul A. ingesloten.

Santokhi omhult zichzelf zo met de aura dat hij nog steeds de gevreesde en beruchte politieman uit de jaren tachtig is. Als hij die twee functies niet kan scheiden, is hij ongeschikt als president. Het is jammer dat er na bijna twee jaar regeren nog steeds niet het besef is, dat je naar de mening en gevoelens van onvrede van het volk moet luisteren, en deze moet afwegen bij het uitzetten van beleid. Feedback is uitermate belangrijk om jezelf als mens en als president te verbeteren.

Autocratische leiders

Er zijn geruchten over een lijst met mensen die kritiek hebben op het beleid van deze regering. Als deze op waarheid berusten, moet dit worden gemeld bij de VN-rapporteur voor de vrijheid van meningsuitingen. We moeten er waakzaam op zijn, omdat de geschiedenis van dictatuur zich niet mag herhalen.

Het is niet te hopen dat Santokhi door gebrek aan draagvlak, zich net als de presidenten Putin en Hun Sen van respectievelijk Rusland en Cambodja, als een autocraat gaat gedragen, die geen weerwoord duldt. Als Santokhi deze verfoeilijke jacht op eigen burgers doorzet, geeft hij zichzelf nationaal en internationaal een brevet van ongeschiktheid en zullen er stappen richting internationale gemeenschap moeten worden ondernomen om deze vorm van dictatuur aan te klagen.

Peter M Wolff

petermartinwolff@outlook.com