Wereldwijd zien we dat overheden vanwege de pandemie genoodzaakt zijn om aan burgers beweging beperkende maatregelen op te leggen. Dit uit het oogpunt van gezondheidsbescherming. Onnodig te vermelden dat het opleggen van deze maatregelen tot gevolg heeft dat gezinnen, vooral in die waar huiselijk geweld reeds ervaren werd, onder druk komen te verkeren door o.m.:

• het isolement met de pleger;
• de gepaard gaande economische zorgen van het gezin;
• de moeilijke bereikbaarheid en toegankelijkheid van de hulpverlenende instanties.

Al deze factoren kunnen resulteren in een grotere dreiging voor het ontstaan en de toename van diverse vormen van huiselijk geweld.

Ondanks de opgelegde covid-maatregelen dienen slachtoffers van huiselijk geweld onverkort daarvan melding te kunnen maken en dienen hulpverlenende instellingen goed bereikbaar te zijn voor de slachtoffers en de daders. Indien u als burger aangifte wenst te doen van huiselijk geweld, dient de politie op elke melding/aangifte met betrekking tot huiselijk geweld te reageren, ongeacht of de persoon die de melding doet het slachtoffer is of niet en ongeacht of het slachtoffer een man, vrouw of lbgt (lesbienne, biseksueel, gay, transgender) is.

Aangifte:

Als er aangifte wordt gedaan bij de politie, zal de politie eerst nagaan of er sprake is van strafwaardig gedrag. Indien dat wel zo is, wordt de zaak onderzocht (het verhoren van de verdachte en eventuele getuigen). Nadat er onderzoek is gedaan, wordt de verdachte aangehouden. Hierna wordt door de Hulpofficier van Justitie (HovJ) overleg gepleegd met het Openbaar Ministerie (OM).

Het OM zal aan de hand van de feiten en omstandigheden, de ernst van het feit en het insluitbeleid, een beslissing nemen of de verdachte in verzekering zal worden gesteld of als die zal worden heengezonden. De verdachte wordt vervolgens voorgeleid bij de HovJ. In beide gevallen komt het dossier naar het OM als aangehouden of niet aangehouden zaak.

Op het parket worden de dossiers geregistreerd, waarna het wordt doorgenomen en beoordeeld door de Officier van Justitie (OvJ) met betrekking tot zijn of haar vervolgingsbeslissing. Het komt vaak voor dat het slachtoffer de zaak wil intrekken. Hij/zij geeft als reden bij dit verzoek o.m. op dat zij financieel afhankelijk is van de verdachte of dat zij stellig in de hoop leeft dat het geweld zal stoppen. In ieder geval geeft het slachtoffer dan aan dat zij niet (meer) wenst dat de verdachte zal worden vervolgd. De OvJ hoort dit aan maar zal voor zichzelf nagaan hoe ernstig het feit is en/of er sprake van recidive ( heeft de verdachte zich eerder reeds schuldig gemaakt aan soortgelijke strafbare feiten) alvorens zij overgaat tot vervolging. Immers, het slachtoffer moet ook beschermd worden tegen zichzelf.

De rol van het OM inzake de vervolging van daders van huiselijk geweld

Taken en bevoegdheden van het OM

Het OM is verantwoordelijk voor de opsporing en belast met de vervolging van alle strafbare feiten. Daarbij kan het OM dwangmiddelen toepassen, zoals de inverzekeringstelling van de dader.

Het OM hoort rapportages aan van de politie wanneer die (meestal na een gedane aangifte) onderzoek heeft gedaan van een strafbaar feit en er een verdachte in beeld is gekomen. Het OM neemt na de rapportage een beslissing met betrekking tot tot het insluiten van de verdachte, inbeslagneming van voorwerpen ect. Het OM kan ook partijen oproepen voor een norm herstellend gesprek.

Het OM neemt een vervolgingsbeslissing met betrekking tot het al dan niet strafrechtelijk vervolgen van een verdachte. Op basis van de richtlijnen insluit – en vervolgingsbeleid worden zaken voorgelegd aan de kantonrechter. De zaak wordt aanhangig gemaakt bij de strafrechter middels een dagvaarding. De zaak wordt dan ter terechtzitting behandeld en doet het OM een strafvoorstel. Straf kan bestaan uit een gevangenisstraf, dit kan onvoorwaardelijk of voorwaardelijk, of een combinatie van beide zijn. Er kunnen ook bijzondere voorwaarden en/of maatregelen worden gevorderd. Doorverwijzing naar andere hulpverlenende instanties waaronder het Bureau Slachtofferhulp voor de opvang van slachtoffers.

Slachtoffers die acuut dreigend gevaar lopen, kunnen na een intake gesprek op een geheime adres worden ondergebracht. Dit geldt voor volwassenen en kinderen tot de leeftijd van 13 jaar. De duur van de opvang is ongeveer twee maanden, daarna wordt er gekeken naar opvang  bij familieleden. Internationale organisaties in samenwerking met het ministerie van Justitie en Politie en het ministerie van Binnenlandse Zaken hebben, uitgaande van de pandemie en  de grotere dreiging voor het ontstaan en toename van diverse vormen van huiselijk geweld, het projectvoorstel ‘Gender Based Violence interventions in response to COVID-19 measures’ geïnitieerd, hetgeen geresulteerd heeft in de doorverwijzingsroute voor hulpverleners.

Vanuit het OM willen wij u ook de contactnummers van de verschillende hulpverlenende diensten doen toe komen. Het hulpaanbod van deze diensten staan ter uwer beschikking en indien nodig wordt u verder doorverwezen. Voor de verschillende hulpverlenende diensten en contactnummers kunt u de bijlagen raadplegen.