‘We hopen dat we een even dappere trekker te vinden’
Een eventuele aanvechting van ons grensgeschil met Guyana zal ons land niet alleen geld kosten. We zouden volgens ex-president Ronald Venetiaan, ook moeten hopen dat wij een dappere trekker vinden om het proces te begeleiden. Dit kwam op zaterdagavond 31 oktober naar voren tijdens de discussieavond die georganiseerd was door het Johan Adolf Pengel Instituut (JAPIN) van de Nationale Partij Suriname (NPS), over de juridische status van het grensgebied tussen Suriname en Guyana.
Venetiaan haalde aan dat bij het vaststellen van de zeegrens met Guyana, Suriname veel heeft verloren. Het Internationaal Tribunaal voor Rechten van de Zee, heeft tot grote verbazing van veel Surinamers, meer in het voordeel van Guyana besloten. Een eventuele gang naar het Internationaal Gerechtshof in Den Haag zal volgens Venetiaan, een grote uitdaging worden. “Het kost geld. De uitdaging in het zuiden is niet alleen geld, maar de trekker van het proces moet voorbereid zijn op een grote ondankbaarheid van Surinaamse zijde. Als de uitkomst niet mocht zijn wat wij als Surinamers willen, is de trekker geleverd”, stelde Venetiaan.
De trekker in het proces over de zeegrens in het noorden zou volgens de oud-president, daar moeten staan. “Hij is afgemaakt. En dat staat ons in het zuiden weer te wachten, maar we hopen dat we een even dappere trekker zullen hebben.” Dat vandaag olieboringen plaatsvinden door maatschappijen aan beide zijden van de grens, is volgens Venetiaan alleen mogelijk geweest nadat de grens officieel was vastgesteld. Venetiaan zei dat wanneer de zaak van de westgrens inderdaad voor het Internationaal Gerechtshof in Den Haag zal worden behandeld, Guyana op zijn beurt de integriteit zal opbrengen om de jurisdictie van het hof te erkennen, zoals wij de jurisdictie van het zeetribunaal hebben erkend.
Cor Pigot, geograaf en lid van de toenmalige grenscommissie, zei dat hoewel er geroepen wordt om naar het gerechtshof in Den Haag te stappen, nagegaan moet worden als Guyana de jurisdictie van dat hof erkent. Als Guyana die niet erkent, moet Suriname de mogelijkheden bekijken om Guyana naar een ander soort internationaal tribunaal te brengen. Volgens Pigot let men in de internationale benadering bij conflicten bij grensrivieren op lengte, grootte en het stroomgebied dat afwatert op de rivier. “Guyana heeft allerlei vreemde berekeningen voor de Coeroeni gemaakt, waardoor die groter zou zijn.” Derhalve vroeg Pigot zich af of er bij het traject van de meting van de rivier, sprake is van error of fraude bij de Guyanese zijde. “Het Verdrag van Wenen haalt deze twee punten aan wanneer een land in een discussie met een ander land, vermoedt dat er ergens opzettelijk informatie in de geschiedenis is verzwegen.” Volgens Pigot zijn er documenten waaruit blijkt dat de geoloog Barrington Brown in het verleden op het matje werd geroepen, dit in verband met pogingen te verzwijgen wat er werkelijk was.
Pigot zei dat het slaan van de grenspalen op de Guyanese oever, aangeeft dat de rivier van Suriname is. “De groep had toen geen recht om de grens te bepalen. De regel is dat als er een conflict is, een groep van internationale deskundigen van Unclos bij elkaar komt. Je moet je zaak alleen goed bepleiten, dan komt er een uitspraak die bindend is”, zei Pigot. Hij stelt dat het geen zin heeft dat Suriname ruzie gaat maken, omdat Guyana een kaart heeft gemaakt over wat volgens hen, hun gebied is. ‘’We moeten ruzie maken met Surinamers die een kaart tekenen waarin het gebied dat wij denken dat van ons is, verkeerd wordt geplaatst. Wat uiteindelijk de kaart zal worden, zullen we gezamenlijk met Guyana uitvechten.”
Venetiaan zei dat hij met voorzichtigheid deelneemt aan de discussie, omdat het voor hem goed gebruik is om zich niet te mengen in het beleid van zijn opvolgers en president Santokhi vooral niet voor de voeten wil lopen. Venetiaan gaf aan dat het geen wonder is dat Guyana het gebied claimt. “Als we de claim van Venezuela erbij nemen, dan blijft er niet zoveel meer over van Guyana.”
-door Priscilla Kia-
