In een uitgebreid artikel van zaterdag 30 mei j.l., heeft de redactie van De West, de details gepubliceerd van de toegenomen staatsschuld met SRD 6.2 miljard. Volgens geraadpleegde deskundigen, stond de staat Suriname rood op zijn werkrekening bij de moederbank. “De governor van de Centrale Bank, Maurice Roemer heeft volgens de beschikbare data die rekening bijna SRD 1 miljard rood laten staan en dat zou eigenlijk niet mogen. Deze debetstand is nu weggewerkt. Daarnaast is het zogeheten ‘Noodfonds’ voor een bedrag van SRD 400 miljoen ook beschikbaar gesteld aan de regering door de Centrale Bank. Daarnaast is de vlottende staatsschuld bij de Centrale Bank conform artikel 21 van de Bankwet SRD 648 miljoen geconsolideerd en vervolgens gelijk weer getrokken, zodat niemand de mutaties kon traceren op de weekbalans”, aldus een financieel deskundige tegenover De West.

De toename van de staatsschuld bestaat kortom uit minimaal vijf grote mutaties, die nu tot gevolg hebben, dat de staatsschuld met een bedrag van SRD 6.2 miljard is toegenomen. Uit de beschikbare informatie kan gerust de conclussie worden getrokken, dat een deel van deze transacties administratief verantwoord is, maar een ander deel kan wel bestempeld worden als ‘nieuwe’ monetaire financiering, als er wordt gekeken naar het bedrag voor het noodfonds, het afstorten van de werkrekening van de staat en het opnieuw trekken van SRD 648 miljoen conform artikel 21.  Governor Roemer heeft vervolgens hierop gereageerd in een schrijven en hiermee getoond, dat de CBvS op deze manier grote creativiteit bezit. In totaal hebben zeven internationale en nationale financieel deskundigen, zeer teleurgesteld gereageerd op de reactie van Roemer en zij stelden tegenover De West, dat zonder expliciete verantwoording van elke boeking, beoordeling helaas niet mogelijk is. “De tekst op Starnieuws is voor hen onduidelijk Nederlands en wekt de indruk, dat de concipiënt niet goed de weg weet. Roemer moet eigenlijk de boekingen stuk voor stuk uitleggen, want er zitten bijvoorbeeld veel voor het publiek verborgen mutaties in de post ‘diverse rekeningen’ die niet transparant zijn”, aldus vernemen wij van deskundigen. Deze deskundigen leggen er de nadruk op, dat zij nog nooit eerder hebben meegemaakt, dat zulke grote mutaties in een week hebben plaatsgevonden, nota bene net voor de discussie in DNA omtrent eventuele vervolging van de minister van Financiën, Gillmore Hoefdraad. “Dat roept vragen op omtrent de onafhankelijkheid van de CBvS en governor Roemer. Ook de daling van de tegoeden van de algemene banken is opvallend en niet toegelicht. Hebben zij toch de overheid voorgeschoten?”, vraagt een deskundige zich af. Ook zeggen deze deskundigen, dat herstructurering zou kunnen leiden tot financiële ademruimte, maar in dit geval ontbreekt het vertrouwen, dat de ademruimte niet misbruikt zal worden voor desastreuze monetaire financiering door een demissionaire regering als schuldenaar.  Eveneens is de schriftelijke reactie van de governor onbegrijpelijk evenmin als de positie die Roemer nu inneemt.  Verder zeggen de meer genoemde financieel deskundigen, dat zij hun ogen niet kunnen geloven, ten aanzien van de ongeloofelijk grote mutaties. “De CBvS zal een concrete verklaring moeten geven, want dit is abnormaal”, stellen voormelde deskundigen tegenover De West.

Transparantie?

Wat door de huidige governor Roemer nu wel voor het eerst expliciet is bevestigd, is dat de Centrale Bank al jaren verlies lijdt. “De opmerking dat de moederbank nu winst kan gaan maken, is zonder meer onjuist en onkies: eerst maar eens aantonen met jaarverslagen, hoe die verliezen er expliciet tot in detail uitzien. Elke ‘winst’ die de Centrale Bank zou maken, wordt toch meteen gecompenseerd met jarenlange verliezen? Is die te maken winst dan zo groot, dat in één keer alle verliezen zijn afgelost? De CBvS praat over een nieuw verdienmodel alsof het een commerciële bank is. Haar taak is reguleren en geen winst maken. De Centrale Bank is toch de bank der banken, past te allen tijde goed op alle gelden van alle lokale banken en hun cliënten en  legt daarover minutieus en wel met veel genoegen, verantwoording over af toch?”, aldus een international financiële organisatie. De deskundigen zijn het er over eens dat tot dusver zaken op de balans (CBvS praat ten onrechte over een ‘betalingsbalans’), de indruk wekken van monetaire financiering, die door een demissionaire minister is doorgedrukt in samenwerking met de governor. Daarnaast vragen deze deskundigen zich ook af of er naast de Covid-wet, er ook toevallig een Presidentieel Besluit overeenkomstig de wet art. 4 lid 2, is ontstaan? Of vindt men dat niet nodig, omdat artikel 8 voldoende basis verleent voor eigenmachtig optreden van de minister van financien en de governor?“Dit artikel handelt alleen maar over reeds aangegane leningen en geaccumuleerde voorschotten, dus oude verplichtingen en geen nieuwe. De governor dient expliciet aan te geven of de wettelijke basis voor zijn handelen wordt verschaft door de Bankwet of een te ruime toepassing van de Covid Noodwet. Als Roemer beweert transparant te zijn, dan kan toch ook precies worden aangegeven, welke winst in de Centrale Bank begroting over 2020 staat? Of is die begroting er ook niet? Welke handelingen hebben geresulteerd in de verliezen in de voorafgaande jaren? Hoe kan het dat de CBvS destijds geld verloren heeft?”, aldus verschillende financiële deskundigen, die hopen dat governor Roemer expliciet zal ingaan op deze vragen en/of onduidelijkheden. Zij zien graag een gepaste reactie tegemoet van de governor via de verschillende mediakanalen.