De Verenigde Staten hebben in de nacht van donderdag op vrijdag een Iraanse generaal gedood bij een luchtaanval op een vliegveld in de Iraakse hoofdstad Bagdad. Dat meldt zowel het Amerikaanse ministerie van Defensie als de Iraakse staatstelevisie.
De Iraanse regering heeft wraak gezworen voor de dood van de populaire generaal. De Amerikaanse ambassade in Bagdad, roept Amerikanen in Irak op het land onmiddellijk te verlaten.
Generaal Qassem Soleimani gaf leiding aan het Quds-korps, een speciale eenheid van de Iraanse krijgsmacht IRG, en was in die hoedanigheid de machtigste legerleider van het land. De IRG werd in april 2019 door de VS aangemerkt als terroristische organisatie.
Soleimani was een prominent figuur binnen het Iraanse regime en een nationale bekendheid.
Naast de generaal zou volgens persbureau Reuters, ook commandant Abu Mahdi Al Muhandis gedood zijn. Hij gaf leiding aan de Popular Mobilisation Forces, een Iraakse groep milities die steun krijgt van Iran. De dood van Al Muhandis wordt niet door de Verenigde Staten bevestigd.
De twee legerleiders zouden samen in een voertuig hebben gezeten, toen dat werd geraakt door Amerikaans geschut. Een ander voertuig met lijfwachten werd ook door Amerikaanse wapens getroffen.
Generaal Soleimani zou volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie de demonstratie bij de Amerikaanse ambassade in Bagdad van eerder deze week hebben goedgekeurd. Met de aanval wil de VS Iran laten afzien van “toekomstige Iraanse aanvalsplannen”.
De Amerikaanse aanval wordt door de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Mohammad Javad Zarif “extreem gevaarlijk en onverstandig” genoemd. Vrijdag komen Iraanse veiligheidsexperts samen om de aanval te bespreken. De geestelijk leider van Iran, ayatollah Ali Khamenei, heeft drie dagen van nationale rouw afgekondigd.
Kort voor de bekendmaking van de dood van Soleimani plaatste de Amerikaanse president Donald Trump een bericht op Twitter met enkel een afbeelding van de Amerikaanse vlag.
Zondag voerde het Amerikaanse leger luchtaanvallen uit in het grensgebied tussen Syrië en Irak, waarbij 25 doden vielen. De luchtaanvallen zouden een vergeldingsactie zijn voor de dood van een Amerikaan bij een aanval in Noord-Irak, waar een door Iran gesteunde militie achter zou zitten.
In reactie op de luchtaanvallen werd dinsdag een demonstratie bij de Amerikaanse ambassade in Bagdad georganiseerd, die op geweld uitliep. President Trump beschuldigde Iran ervan achter de demonstratie te zitten.
De aanval op Soleimani is het gevolg van al langer oplopende spanningen tussen de VS en Iran. In 2018 trok Trump zijn land terug uit de nucleaire deal met Iran. Volgens de president gaf het in 2015 gesloten akkoord Iran de economische ruimte om zich in regionale conflicten zoals die in Syrië en Jemen te mengen. De regering van Trump heeft sindsdien de druk op Iran opgevoerd, door onder meer Iraanse tegoeden opnieuw te bevriezen.
Afgelopen zomer leidden de spanningen al tot ongeregeldheden in de Straat van Hormuz, een belangrijke zeeweg ten zuiden van Iran. Verschillende schepen werden aangevallen en vrachtschepen werden in beslag genomen. Iran en de VS wezen daarbij naar elkaar.
Ook stuurde de VS militairen naar Saoedi-Arabië na een droneaanval op Saoedische olie-installaties in september. Volgens de Amerikanen en de Saoedi’s zat Iran hierachter.