Na de jaarrede van president Desiré Bouterse te hebben gehoord, trekt DA’91-voorzitter Angelic del Castilho, de conclusie, dat de regering de samenleving in een dodelijke valkuil drijft.
“Wanneer wij vandaag stil staan bij de werkelijke situatie waarin ons land momenteel verkeert en waar wij naar op weg moeten, dan is het duidelijk: de uitdagingen zijn immens. Met een totale schuld van rond de 80 procent van ons bbp rond de 3 miljard US-dollar. De buitenlandse staatsschuld is in vergelijking met 2016 verdubbeld. Wetende dat een gezonde verhouding ligt rond de 40 procent en de wettelijk vastgestelde grens rond de 60 procent lag, is het duidelijk. Deze regering drijft de samenleving in een dodelijke valkuil”, zegt Del Castilho tegen De West. Zij merkt op dat het de tiende jaarrede van de president is, waarbij het volk nog steeds overladen is met valse beloften.
Zij benadrukt dat DA’91 het veel beter kan samen met het volk en dat de leiding teruggenomen dient te worden. Volgens haar heeft de president het volk holle verhalen verteld, terwijl de realiteit anders ligt, waarbij velen niet kunnen voldoen aan hun huishuur en genoodzaakt zijn te lenen voor de aankoop van schoolspullen.
Del Castilho zegt dat de ingediende begroting van 2020 geen perspectief biedt voor verandering. De regering richt zich volgens haar wederom op het welzijn van de mens, zoals de voorgaande jaren. “Ik vraag u: bent u in de twee periodes Bouterse er beter op geworden? Ik hoor uw duidelijke nee”, aldus de DA’91-voorzitter.
Del Castilho praat over de realisatie van de Surinaamse droom, namelijk beter onderwijs, veilige scholen met hoge standaarden en niet zoals het nu gaat met de vele stagnaties binnen het onderwijs. DA’91 ziet de jeugd als het potentieel ontwikkelingsinstrument. “Daarom kunnen wij niet tevreden zijn met een slagingspercentage van rond de 50 procent op de lagere school. ‘’Beloften brengen moesje niet naar Parijs. In dit kader breng ik in herinnering, dat wij een regionale sportacademie zouden krijgen en een raad voor innovatie en onderzoek. Het is niet verder gekomen dan de benoeming van een commissie.” DA’91 roept het jeugdparlement en alle jonge Surinamers op om de regering ter verantwoording te roepen voor deze beloften.
De partij verwerpt de pakkettenpolitiek van de NDP om stemmen te kopen. ‘’De regering probeert het volk zoet te houden met pakketten, terwijl een bedrag van SRD 55.275.000 is opgebracht in de begroting voor het Welvaartfonds van het Kabinet van de President en voor het Bureau Volkscontacten’’, zegt Del Castilho. Volgens haar wordt dit geld gewoon gebruikt om de verkiezingscampagnes van de NDP te ondersteunen. Met het verdelen van pakketten kan er volgens haar geen armoede worden bestreden. ‘’Armoede bestrijd je door burgers gelijke kansen te bieden in een gezonde economische omgeving en door hun talenten te ontwikkelen.’’
Niet alleen de pakkettenpolitiek is Del Castilho een doorn in het oog, ook het toestaan van corruptie vindt zij een kwalijke zaak. ‘’In de afgelopen tien jaar is het onomstotelijk komen vast te staan dat deze regering geen corruptie bestrijdt, neen integendeel, deze regering Bouterse is synoniem voor het woord corruptie. Denk maar aan de SPSB, Naschoolse Opvang, Carifesta, de computers aangekocht door toenmalig OW-minister Abrahams, de boeken van Jozefzoon. Dit zijn slechts enkele voorbeelden uit de lange lijst van corruptiezaken in haast tien jaar Bouterse”, aldus Del Castilho.
Met de ingediende begroting is volgens haar in strijd gehandeld met de Comptabiliteitswet en de Wet op de Rekenkamer, omdat de begroting van 2019 zonder sloten is behandeld. ‘’De begroting is nattevingerwerk en dit is vertrappen van de grondwet’’, aldus Del Castilho. DA’91 roept de oppositie in het parlement op om de regering te dwingen deze sloten eerst vast te stellen alvorens over te gaan tot de begrotingsbehandeling in het kader van goed bestuur. Del Castilho benadrukt, dat er verantwoord moet worden omgegaan met belastinggelden en dat deze niet moeten worden gespendeerd aan snoepreisjes van onder andere financiënminister Gillmore Hoefdraad voor het nog meer afsluiten van leningen en overheidsmedia die meer op propaganda van de NDP lijken. Zij voegt eraan toe dat particuliere media worden geboycot door ze geen overheidsadvertenties aan te bieden.
De wetgeving om ons te beschermen tegen onverantwoord financieel handelen, is volgens haar buitenspel gezet door de regering en haar volgzame coalitie, terwijl de huidige generatie en de komende, opgezadeld worden met het aflossen van de vele leningen. Del Castilho zegt dat DA’91 indien ze in de regering komt in 2020, de corruptieve handelingen van de afgelopen periode zonder aanziens des persoons zal afstraffen. ‘’Gestolen goed zal teruggevorderd worden.’’
DA’91 roept de oppositie in het parlement op om niet weg te lopen bij stemmingen, maar tegen te stemmen. Del Castilho noemt als voorbeeld de Wet op het Constitutioneel Hof die van alle kanten rammelt. Ze zegt dat deze wet niet de laatste aanslag zal zijn op de rechtsstaat in het kader van het 8 Decemberstrafproces. Strijden tegen oneerlijk bestuur, tegen oneerlijk beleid, tegen corruptie, zal alleen succesvol zijn door onder andere sterke instituten en de plaatsing van eerlijke en kundige mensen op cruciale posten. DA’91 is ervan overtuigd, dat deze mensen er zijn in ons land. In dit kader is de partij ook vastbesloten om de onafhankelijkheid te garanderen van de instituten voor controle en bewaking van staatsuitgaven en die te ontkoppelen van partijpolitieke invloeden. “Dat het deze regering geen ernst is om corruptie te bestrijden, blijkt niet alleen uit het feit dat onder andere de zo bejubelde Anticorruptiewet nog steeds de noodzakelijke staatsbesluiten ontbeert, en dat corruptiezaken zoals Naschoolse opvang en Carifesta onder zeer hoge bergen zand begraven liggen, maar ook dat in de begroting voor 2020, er geen cent is uitgetrokken voor specifiek de corruptiebestrijding”, aldus Del Castilho.
Gisteren was het precies vier jaar geleden dat Del Casilho de leiding over de partij kreeg. In die vier jaar heeft zij op verschillende momenten samen met haar partij strijd gevoerd met andere groepen en activisten. Ze vindt dat verschillende politieke partijen geen obstakel zouden moeten zijn voor een beter Suriname. Zij noemt als voorbeeld de wijziging van de Brokopondo-overeenkomst waar in het begin wel eenheid was, maar op het laatst grote verdeeldheid. “Taferelen zoals wij die hebben meegemaakt tijdens de behandeling van de wijziging van de Brokopondo-overeenkomst, moeten afgestraft worden en nooit meer de kans krijgen zich te herhalen. Hoe durft de president ons volk dit te presenteren als een mijlpaal? Wij roepen het volk op strijdbaar te blijven”, aldus Del Castilho.

Zij verklaart dat de regering haar beloften voor een veilig en gezond Suriname niet waar heeft kunnen maken. Zo zijn mensen genoodzaakt hun huizen te beveiligen met diefijzer en zijn er haast geen geneesmiddelen te vinden, terwijl regeringstoppers medische zorg genieten in het buitenland. Zij voegt eraan toe dat ons land vandaag de dag bekend staat als een drugsdoorvoerland, waarbij vele leidinggevenden en aan hen gelieerden, verweven zijn met de internationale drugshandel.
Del Castilho geeft aan dat de president het heeft gehad over hoe belangrijk het milieu is. Echter vindt zij het betreurenswaardig dat wij een regering hebben die geen innovatief beleid kan ontwikkelen om bijvoorbeeld de afvalverwerking om te zetten in schone energie. De uitspraken die de president deed over goudwinning, bevestigen volgens haar een algehele miskenning van de belangen op de lange termijn van onze samenleving. Skalians die verwijderd zouden worden, zijn er nog steeds en er is geen enkel intentie om daar een eind aan te maken. “In de mijnbouwsector is het totale juridische en institutionele kader aan hervorming toe. Het is noodzakelijk ook hier de instituten te versterken. Middels professionele datavergaring door ons Bureau voor de Statistiek en de Geologisch Mijnbouwkundige Dienst, zullen wij verantwoorde besluiten nemen over hoe het potentieel in deze sector verder te ontwikkelen, met daarbij centraal de bescherming van ons milieu. Dit betekent dat onder andere dat skalians opgeruimd zullen worden en kwikgebruik verboden, ongebreidelde houtkap zal aan banden gelegd worden, de massale export van rondhout zal per direct gestopt worden”, aldus de politica.
DA’91 is ook ernstig bezorgd over de toenemende Chinese invloed in ons land. “De regering Bouterse heeft de deuren wagenwijd opengegooid voor Chinese overheersing. Intussen is ons buitenlands beleid er eentje waarbij wij ons presenteren als een bedeldiplomaat en ondersteuner van repressieve en dictatoriale regimes. Mensensmokkel en mensenhandel worden ons toegeschreven. Daar moet hard tegen worden opgetreden”, zegt Del Castilho. Ook wil DA’91 optreden tegen de toenemende stroom illegale vreemdelingen in ons binnenland. ‘’Het kan niet dat deze mensen komen, onze rijkdommen uit de grond halen, geen belasting betalen en genieten van alle voorzieningen die wij als belastingbetalers in stand houden.’’
Velen hebben in de afgelopen tien jaar, hun baan verloren. Dit ligt niet aan gebrek aan potentie van ons land. De politica neemt de agrarische sector als voorbeeld. Deze biedt mogelijkheden, maar onder deze regering lukt het volgens haar niet om de sector goed tot bloei te brengen vanwege de afwezigheid van een geïntegreerde en gestructureerde aanpak. Privatisering van de agrarische sector is volgens Del Castilho, een ‘’must’’.
Del Castilho: “Wanneer je de president weer hoort praten over het stimuleren van het ondernemerschap en het versterken van de ondernemer, roept dat ernstige vragen op, en terecht. Het ministerie van Handel en Industrie dat hier invulling aan zou moeten geven, is goed voor slechts 2 procent van de begroting. Hoe serieus is deze regering, hoe eerlijk is deze president, wanneer zijn regering uitblinkt in wanbetalersgedrag dat als consequentie heeft dat vele bedrijven over de kop gaan of met grote schulden zitten. In onze DA’91 visie, heeft de overheid slechts een faciliterende rol in het ondernemen. Aanbestedingen en alle andere handelingen die de overheid pleegt naar het bedrijfsleven toe, moeten in zo groot mogelijke transparantie plaatsvinden. Deze moeten niet alleen vorm krijgen onder buitenlandse druk. De incentives voor ondernemerschap zullen deel zijn van een geïntegreerd plan en toegankelijk voor elke potentiele ondernemer op basis van heldere en transparante criteria.’’

door Johannes Damodar Patak