Door staatsgeweld vallen in Venezuela honderden doden per maand, gevangenen worden gemarteld en er is wijdverspreide honger. Dat staat in het vernietigende rapport dat de VN-Commissaris voor de Mensenrechten donderdag presenteerde over de toestand in het land.
Een speciale elite-eenheid van de politie heeft in de eerste vierenhalve maand van dit jaar, 1.569 burgers gedood. Vorig jaar waren dat er 5.287. Familieleden van slachtoffers vertellen hoe de elitetroepen binnenvallen, jongemannen neerschieten en het huis leegroven. De politie legt drugs en wapens in de woningen en registreert de doden als ‘criminelen die verzet boden tegen autoriteiten’.
“Er is genoeg reden om aan te nemen dat het om buitengerechtelijke executies gaat”, schrijven de VN-onderzoekers.
Volgens het rapport is er de laatste tien jaar, en met name sinds 2016, sprake van een ‘gerichte strategie om oppositieleden en dissidenten uit te schakelen, te onderdrukken en te criminaliseren’. Uit het VN-onderzoek blijkt ook dat gevangenen worden gemarteld en dat in veel gevallen geen sprake is van een eerlijke rechtsgang.
De VN uiten ook hun zorgen over de humanitaire situatie in het land. Het minimumloon is nog maar 7 dollar per maand (iets meer dan 6 euro), ondervoeding is een groot probleem en maandelijks sterven honderden Venezolanen door gebrek aan medicijnen en ander medisch materiaal.
Dissidenten hebben bovendien geen of minder toegang tot de voedselpakketten die de regering verstrekt. Vanwege de humanitaire crisis zijn al meer dan vier miljoen Venezolanen het land ontvlucht. ‘Als de situatie niet verbetert, zal de ongekende exodus van migranten en vluchtelingen voortduren’, aldus het rapport.

Koude douche
De oppositie is blij met het rapport: ‘Dankzij onze strijd, inzet en standvastigheid presenteren de VN vandaag bewijzen voor wat wij al jarenlang roepen’, twitterde parlementsvoorzitter en zelfbenoemd interim-president Juan Guaidó donderdagavond. ‘Nu, meer dan ooit, heb vertrouwen. Het gaat ons lukken.’ Vrijdag gingen Guadió en zijn aanhangers opnieuw de straat op om het aftreden van Maduro en nieuwe verkiezingen te eisen.
Voor het repressieve regime van van Nicolás Maduro is het VN-rapport een koude douche. In een reactie spreekt de regering van een ‘selectieve en eenzijdige belichting van de mensenrechtensituatie’. Maduro had gehoopt dat Michelle Bachelet, de Chileense oud-president en huidige Hoge Commissaris voor de Mensenrechten bij de VN, milder zou zijn. Tijdens haar presidentschap, die duurde van 2014 tot 2018, stelde Bachelet zich neutraal op in het Venezolaanse conflict, in tegenstelling tot de meeste andere landen in de regio.
Maduro zette de deuren dan ook wagenwijd open voor Bachelet en haar team van onderzoekers. Staatsmedia deden uitgebreid verslag van hun bezoek en herhaalden dagenlang de beelden van Maduro die Bachelet met een kus in zijn regeringspaleis verwelkomde. Maduro is zeer verbolgen over het rapport en vindt dat de onderzoekers ‘de door de regering verschafte informatie hebben genegeerd’. Toch liet hij donderdag 22 politieke gevangenen vrij, een actie die Bachelet toejuichte.

Amerikaanse sancties
Ook pijnlijk voor Maduro is de conclusie dat de economische rampspoed niet is veroorzaakt door de sancties van de Verenigde Staten, zoals hij steevast beweert. ‘De Venezolaanse economie, met name de olie-industrie en de voedselproductie, waren al in een crisis beland voordat de eerste sancties van kracht werden’, aldus het rapport. De onderzoekers concluderen wel dat de Amerikaanse oliesancties van begin dit jaar de economische crisis aanzienlijk hebben verergerd.
Een oplossing voor het conflict in Venezuela is nog altijd niet in zicht. Eind mei zat er even wat beweging in de zaak. Noorwegen wierp zich op als bemiddelaar en vertegenwoordigers van regering en oppositie reisden naar Oslo voor vredesonderhandelingen. Op 29 juni zou een tweede gespreksronde plaatsvinden, maar Guaidó liet donderdag weten dat de onderhandelingen ‘momenteel stilliggen’. Volgens Guaidó gebruikt Maduro de gesprekken slechts om tijd te rekken.

Bron: volkskrant.nl