Volgens het gewoonterecht bij de opvolging van de granman bij de Saamaka, wordt de opvolger aangewezen door de in functie zijnde granman. Na het overlijden van deze granman, wordt de opvolging door middel van een orakel bevestigd. Dit zegt cultureel antropoloog Salomon Emanuels vandaag in gesprek met De West. In het geval van Albert Aboikoni die enkele maanden terug is gekozen tot de nieuwe granman van de Saamaka, zegt Emanuels dat hij de enige was die voldeed aan de regels van het gewoonterecht ten aanzien van de opvolging van de granman.

Emanuels legt uit dat indien de stam een nieuwe granman zou aanwijzen en het niet om een opvolging zou gaan, er minder discussies zouden zijn. “Nu gaat het om een opvolging. Het nalatenschap rust op Aboikoni en niet op de andere kandidaten”, stelt Emanuels. Hij ondersteunt daarom ook de president in de keus om Aboikoni te benoemen tot granman. De president heeft naar zijn zeggen op basis van het gewoonterecht een besluit genomen.

Emanuels geeft aan dat binnen het gewoonterecht ook de rituele inwijding van de granman is aangegeven. Dit moet volgens hem plaatsvinden bij een faaka paw, een ereplaats van de voorouders. Echter definieert het gewoonterecht de plaats niet. De mensen bepalen dan zelf aan de hand van de omstandigheden naar welke faaka paw ze gaan.

Vanaf het moment dat het orakel de opvolging van een persoon bevestigt, bestaat er geen mogelijkheid voor discussies.

Emanuels legt uit dat partijen het wel oneens mogen zijn, maar dat publieke discussies en openbare protesten niet horen binnen het systeem.

Echter de benoeming van Aboikoni heeft voor veel ophef gezorgd. Dit was aanleiding van een groep jongeren uit de Saamaka gemeenschap om afgelopen zaterdag een lezing te houden om vooral jongeren te informeren over het reilen en zeilen binnen het Saamaka traditioneel gezag. Hoofdkapitein Johan Pansa gaf de jongeren uitgebreid uitleg over het conflict over de opvolging die begon bij Songo Aboikoni en doorliep naar Belfon Aboikoni. Ook is de procedure van de installatie en benoeming van Aboikoni belicht.

“Het is belangrijk dat jongeren weten wat hun geschiedenis is en welke regels leven binnen hun cultuur. Het is deel van hun identiteit. Als ze dat niet weten, gaan ze zweven”, zegt Emanuels. Volgens hem is er veel heisa ontstaan in de kwestie van de benoeming van Aboikoni. Dit komt volgens hem doordat vooral de jongeren kennis hebben van zaken die niet gebaseerd zijn op feiten, waardoor zij gemakkelijk misleid worden. “Als jongeren de juiste informatie hebben, kunnen zij op basis van feiten een eigen mening geven”, aldus Emanuels.

door Priscilla Kia