Er wordt aanhoudend over geschreven en er worden ook voorspellingen gedaan, maar deze week zaten we er met zijn allen behoorlijk naast. We hebben het dan over de wisselkoersen en de verwachtingen binnen heel korte termijn. Bepaalde media gingen ervan uit dat de ingezette daling van de SRD ten opzichte van de dollar zou doorgaan en misschien wel onder de SRD 6,- voor een dollar zou bedragen. Weer anderen stelden dat de koers nog enige tijd zou schommelen tussen de SRD 6,50,- en de SRD 7,- voor de US-dollar. Nou, dat werd eventjes heel anders. De wisselkoersen voor de Amerikaanse dollar en de euro stegen binnen 24 uur fors boven de SRD 7,- voor een dollar en euro. De dollar ging in een cambio naar SRD 7.12,- en de straatkoers werd op SRD 7.32,- genoteerd. Een bron meldde ons tegen het middaguur dat de nieuwe wisselkoersen voor de dollar dan wel genoteerd konden staan, maar de vreemde valuta konden vrijwel nergens gekocht worden. Zoals bekend, staat de euro al jaren in wisselwaarde boven de dollar, dus die steeg ook ruim boven de SRD 7,-. De vraag naar vreemde valuta heeft gisteren zeer vermoedelijk het aanbod zwaar overtroffen en had de enorme stijging tot gevolg. Eerder deze week hadden wij nog informatie uit financiële kringen, dat de verwachtingen waren dat pas tegen midden december er weer sprake zou zijn van een aanmerkelijke stijging in de wisselkoersen, omdat de vraag dan zou toenemen. Ook daar heeft men zich klaarblijkelijk in vergist, omdat gisteren het al weer goed raak was en de stijgingen niet gering waren. Zoals wij als vele malen hebben gesteld, heeft men de zaak al maanden niet in de hand en werkt men met de zogenaamde marktconforme koersen. En laten we heel eerlijk tegenover elkaar zijn. Degenen die de valuta in handen hebben en ook gedurende drie weken fors hebben opgekocht voor een lager tarief, dicteren de zaak thans en bepalen hoe hoog ze willen gaan om forse woekerwinsten te maken. Deze manier van handelen kennen we uit de revo-tijd maar al te goed en we weten dat niet elke transactie via het loket of officieel plaatsvindt. Me mati sa abi wan bigi moni fanodu mo yepi wan fromu fasi. En als er instellingen zijn die tonnen aan dollars in één keer kunnen kopen, dan wordt de vraag dus aanmerkelijk groter en stijgen de koersen met rasse schreden. Dus de zaak blijft onvoorspelbaar en niet overzichtelijk voor niet-ingewijden. Uiteindelijk betaalt het volk het gelag, want bij stijgende koersen en zware instabiliteit gaan de prijzen omhoog en is er voor prijscontroleurs bijna geen pijl meer op te trekken. De frustraties lopen dan ook op bij de consument en de groot- en kleinhandel. De zogeheten salesman in dienst van de groothandelaar, krijgt steeds vaker “nee” te horen wanneer hij bij de kleinhandelaar met zijn productenklapper komt aanzetten. De kleinhandelaar kan zijn goederen niet snel genoeg afzetten, dus koopt hij ook minder in. De groothandelaar ziet dan automatisch zijn omzet dalen en is geneigd minder te gaan bestellen in het buitenland. Prijscontroles door de overheid en nu door burgers, hebben weinig zin, omdat bij koersinstabiliteit je ook prijsinstabiliteit zal hebben en er kunnen daarom allerlei conflicten ontstaan tussen kleinhandelaren en prijscontroleurs die zich vaak genoeg nog behoorlijk onbeschoft gedragen. Die prijscontroleurs uit de burgerij hebben ook geen enkele wettelijke basis, dus die kunnen dan alleen als spionnen functioneren met het risico het met betrekking tot de prijsbepaling het bij het verkeerde eind te hebben. Vaak genoeg kan de kleinhandelaar met facturen van inkoop aantonen dat zijn winstmarge klopt en dat hij daarvoor zelfs een richtprijs heeft gehad van de groothandel. Om terug te komen op de instabiliteit in de wisselkoers, kan gesteld worden dat die nog geruime tijd zal bestaan. Suriname heeft gewoon een zeer onvoldoende aanbod aan vreemd geld en dat maakt dat er geen vaste, door de Centrale Bank van Suriname, verdedigbare wisselkoers, zal kunnen zijn. De monetaire reserves van de moederbank zijn nou eenmaal geplunderd door het huidige regiem Bouterse en onze munt is daardoor zwaar in waarde gedaald. Dat is de realiteit en niets anders. Ook is er veel te weinig export om vreemde valuta in voldoende mate te kunnen verdienen, dus zullen de wisselkoersen door vraag en aanbod worden bepaald. Wij hadden weken geleden al voorspeld dat tegen het laatste kwartaal van dit jaar de koersen weer zouden stijgen en hadden daarvoor de maand november aangegeven. Deze week luidde onze informatie dat pas tegen het midden van december er zich weer een stijging zou voordoen. Dat ook wij er deze week naast zaten, is dan ook op de donderdag gebleken. Verschillende economen in ons midden, waaronder vooraanstaande leden van de Vereniging van Economisten in Suriname, VES, hadden ook al aangegeven dat de daling van de wisselkoersen als een tijdelijk fenomeen moest worden gezien, omdat er geen indicatoren in onze economie zijn die productiegroei en een stijgend exportvolume aangeven. De daling van de wisselkoers moest dan ook gezien worden in het kader van een ingehouden vraag naar vreemde valuta. En deze ingehouden vraag heeft alles te maken gehad met het niet voorhanden hebben van voldoende SRD om dollars of euro’s in te slaan. Ook het afromen van de grote hoeveelheid SRD op de markt door financiële instellingen, heeft gemaakt dat de vraag naar vreemde valuta tijdelijk is afgenomen. Ook vanuit de handel is de import teruggelopen en dat heeft tot gevolg gehad dat men voor een bepaalde periode ook minder naar vreemd geld op zoek ging. Nu is de periode aangebroken dat vermoedelijk de voorraden aanmerkelijk zijn geslonken en er aanvulling dient te geschieden bij de handels- en productiebedrijven en dat daarom de vraag is toegenomen en de koersen weer snel de lucht inschieten. Voor de consument blijft het een ondraaglijke situatie. Voor de handelaren, zowel groot als klein, is het de hoofdreden geweest de prijzen niet onmiddellijk omlaag te brengen, omdat toch wel uit ervaring het vermoeden bestond dat de koersen spoedig weer de pan uit zouden rijzen.