Een gezamenlijke patrouille, uitgevoerd door Surinaamse politieagenten en Franse gendarmes en  eenheden van het 9de regiment van de Frans-Guyanese marine  infanterie  (RIMA 9), heeft afgelopen maandag een skalian geënterd, geconfisqueerd en weggesleept, nadat die was gezien op het Franse deel van de Marowijnerivier. De opvarenden, zes Brazilianen, zijn aangehouden en overgebracht naar Saint-Laurent-du-Maroni (Frans-Guyana).

De verdachten zijn conform het strenge beleid van de Franse buren tegen illegale goudmijnactiviteiten, gisteren, voorgeleid en wachten nu op hun berechting. De Fransen schatten de waarde van de skalian op €1 miljoen met een geschatte productie van 1 kilogram goud per week.

Frans-Guyana voert in schril contrast met Suriname, al jaren een no-nonsensebeleid tegen ongecontroleerde goudmijnbouw die veel schade berokkent aan het milieu. Skalians zuigen door middel van hogedrukpompen de goudrijke erts vanaf de rivierbedding op. De tonnen opgezogen zand en stenen gaan langs een eenvoudig zuiveringssysteem waarin veelal kwik een cruciale rol speelt. Het zand en de stenen worden aan de andere kant van de goudponton gedumpt. Het gevolg is dat de loop van sommige rivieren wordt beïnvloed als gevolg van het onbedoelde baggerwerk enerzijds, en de onverwachte bergen zand en stenen anderzijds. Beide hebben grote negatieve gevolgen voor het milieu en de kleine vaart. De schade als gevolg van tonnen kwik die op jaarbasis langs deze wijze in het water terechtkomt, is hierbij niet meegerekend. In Frans-Guyana is er een totaal verbod op skalians van kracht.

Op grond van dit verbod werd de ponton maandag omstreeks 14:00 uur gespot in de buurt van de Franse plaats Apatou. Omdat het bepalen van de grens altijd een gevoelig onderwerp is, heeft een eenheid van Surinaamse en Franse troepen eerst op afstand de tijd genomen om er 100 procent zeker van te zijn dat de skalian zich in de Franse wateren bevond. Suriname voert een gedoog beleid terwijl de Fransen juist streng optreden tegen illegale goudzoekers en vervuilers van de rivier, vandaar dat deze extra stap nodig was. Uiteindelijk is de patrouille overgegaan op een bliksemactie waarbij de skalian geen tijd meer had zich terug te trekken naar de Surinaamse helft van de rivier.

De skalian is door de Fransen in beslag genomen en vervoerd naar een veilige locatie waar die onder zeer strenge bewaking is gebracht. Die bewaking is nodig, omdat in het verleden, bij andere inbeslagnames van skalians, de booteigenaren hebben getracht om met geweld hun bezit weer in handen te krijgen. Wie zich dicht bij de skalian begeeft, zal er zwaar gewapende en zeer alerte Franse militairen en gendarmes aantreffen. Aan boord van de skalian hebben de ordehandhavers goud, kwik, brandstof en enkele wapens aangetroffen.

Volgens de eerste informatie heeft de skalian een waarde van ongeveer euro 1 miljoen. De skalian is volledig van staal gemaakt en heeft een eerste etage voor verblijf van het ‘personeel’. Na het materiaal te hebben geïnspecteerd, en daarbij wordt bedoeld de zuigers en de matten, schatten de Fransen de goudproductie van deze skalian op een verzekerde 1 kilo per week. Met een huidige waarde van euro 38,190 op de internationale markt, betekent dit riante inkomsten van euro 150,000 per maand.

Hoewel de Fransen hekelen dat Suriname een gedoog beleid voert, en dit vanwege het gebruik van kwik dat de gezamelijke wateren vervuilt, en de illegale oversteken richting de Franse kant van de rivier, hetgeen zij zien als stelen, verheugen zij zich wel over een initiatief van Surinaamse zijde. Zo zou er in het vooruitzicht zijn gesteld om alle skalians te voorzien van GPS-chips waardoor de skalians te allen tijde kunnen worden gelokaliseerd en waardoor gemakkelijk kan worden bepaald of die in overtreding zijn.

Op dit moment blijft het echter nog een kat-en-muis-spel. De gendarmerie voert iedere maand patrouilles uit op de rivier samen met hun Surinaamse collega’s. In een boot bevinden zich de Surinaamse militairen, MP’s of agenten, in een andere boot bevinden zich leden van de gendarmerie of militairen van de 9de Rima.

Frankrijk had ooit gehoopt dat dergelijke gezamenlijke operaties zouden plaatsvinden in het kader van het zogenaamde 2km Verdrag. Het verdrag is een paraplu voor Surinaamse en Franse veiligheidstroepen om tot 2 kilometer landinwaarts mee te gaan in patrouilles van troepen van het land zelf. De bezoekende troepen hebben dan de status van waarnemers en mogen zelf geen actie ondernemen. Frankrijk heeft al sinds 2006 voldaan aan de wettelijke en politieke voorwaarden om de uitvoering van dat verdrag mogelijk te maken, Suriname heeft niet eraan meegewerkt, waardoor het verdrag is gestrand. Frans-Guyana heeft aan haar oostgrens met Brazilië wel een dergelijke formele samenwerking op basis van een verdrag.

De afdeling PR van het Korps Politie Suriname kon bij het ingaan van deze editie geen informatie verstrekken over de in beslagname, evenmin konden de functionarissen verslag doen over het aandeel van de Surinaamse agenten in de operatie.