De pro-Russische rebellen hebben woensdag een offensief gelanceerd tegen Oekraïense troepen ten westen van het rebellenbolwerk Donetsk. Volgens de Oekraïense legerwoorvoerder Andri Lysenko namen ruim duizend rebellen aan de aanval op het stadje Marijinka deel. Het is de eerste grootscheepse aanval sinds de rebellen eind februari de strategische gelegen stad Debaltseve innamen.

Sindsdien geldt er een bestand, hoewel de gevechten op kleine schaal vrijwel permanent zijn doorgegaan, vooral in de omgeving van het vliegveld van Donetsk. Ook bij de zuidelijke havenstad Marioepol, die in handen is van de Oekraïners, wordt herhaaldelijk gevochten.

De rebellen meldden woensdagavond dat zij de vlag van de Volksrepubliek Donetsk boven Marijinka hebben gehesen, maar Kiev spreekt dat tegen. Maar volgens de commandant van het vrijwilligersbataljon Kiev-1, Jevgeni Dejdej, hebben de rebellen wel degelijk een groot deel van de stad in handen. Waarschijnlijk is het de bedoeling van de rebellen verder op te rukken naar de plaats Koerachovo, waar een energiecentrale ligt.

Beide plaatsen liggen langs een van de belangrijkste invalswegen naar Donetsk. Volgens de Oekraïners vielen de rebellen hun posities in de vroege ochtend aan met tientallen tanks, veldgeschut en Grad-raketten. Volgens de rebellen hebben zij de aanval geopend omdat de Oekraïners van plan zouden zijn geweest Donetsk aan te vallen. Bij de gevechten zouden zeker vijftien rebellen zijn omgekomen. De verliezen aan Oekraïense kant zijn niet bekend.

Onverwacht offensief

Het offensief komt enigszins onverwacht. De afgelopen tijd leek het juist dat de spanning iets afnam, nadat de rebellen hun ‘Novorossija’-project om het zuiden van Oekraïne te veroveren, hadden laten vallen. Gespeculeerd werd dat Moskou de rebellen onder druk had gezet hun ambities te matigen uit vrees dat de oorlog weer zou oplaaien met als gevolg mogelijk nieuwe westerse sancties. De EU-landen praten eind deze maand over verlenging van de strafmaatregelen tegen Rusland.

Verslaggevers hebben de afgelopen tijd lang colonnes Russische tanks en pantserwagens vlakbij de grens met Oekraïne gesignaleerd, maar het is onduidelijk in hoeverre het nieuwe rebellenoffensief de steun heeft van Moskou. Het is niet uitgesloten dat de rebellen besloten hebben op eigen houtje aan te vallen in de hoop dat Rusland hen te hulp zal schieten als de oorlog weer in volle hevigheid oplaait. Sinds het begin van het conflict hebben al ruim zesduizend mensen het leven verloren.

De rebellen zijn erop gebrand in ieder geval de complete provincies Donetsk en Loehansk in handen te krijgen, inclusief de economisch belangrijke havenstad Marioepol. Zij beschuldigen Kiev ervan dat het een economische blokkade heeft ingesteld tegen hun gebied. De Oekraïense autoriteiten betalen al maanden geen pensioenen en andere uitkeringen meer uit aan de inwoners van het gebied, volgens Kiev omdat het geen enkele controle heeft over de geldstromen in rebellengebied.

Voor de Oekraïense regering zou het oplaaien van de oorlog een zware tegenslag zijn. Het land balanceert op de rand van bankroet. Om daaraan te ontsnappen heeft de regering al drastisch het mes moeten zetten in de uitgaven.