Suriname kampt al geruime tijd met problemen in de gezondheidszorg. Al net zo lang wordt er gediscussieerd over een nieuw zorgstelsel. Wij spraken in dit kader met de ex-directeur van het Staatsziekenfonds (SZF), Stephen Comvalius, die al een plan klaar heeft liggen, namelijk het Nationaal Zorgfonds. Volgens hem wordt de oplossing vaak gezocht bij meer marktwerking en deregulering. “De vraag is echter hoe deze marktwerking in een nieuw zorgstelsel vorm zou moeten krijgen”, aldus Comvalius. Er moeten volgens hem dringende hervormingen worden doorgevoerd bij het SZF. Zonder hervormingen binnen SZF, komt er geen verandering in de zorg. Hij geeft aan dat de beheerskosten van het SZF vandaag de dag veel te hoog zijn, waardoor het SZF niet in staat is om de dienstverleners een verhoging toe te kennen. De regering zal volgens hem nog drie jaar een chronisch geldtekort hebben en als ze een oplossing wil, moet ze kiezen voor het Nationaal Zorgfonds. Comvalius heeft zijn plan onlangs op 18 januari op verzoek van De Nationale Assemblee (DNA) gepresenteerd. Hij geeft aan dat het plan goed is overgekomen bij DNA. Echter heeft hij als voorwaarde gesteld dat hij het plan zelf uitvoert, om te voorkomen dat mensen die geen weet hebben van zaken, een beschuldigende vinger zullen wijzen, wanneer zaken fout lopen. Ons land is volgens hem nooit klaar geweest voor zorg marktwerking, omdat alles nog steeds gericht is op de verzorgingsstaat.

Volgens hem kan je dat niet in een nacht veranderen als de overheid haar rol niet goed tot uiting brengt. Nederland heeft Suriname achtergelaten met instituten, die verder ontwikkeld moesten worden, zo ook binnen de zorg. Echter is het geen van de regeringen gelukt om deze instituten verder tot ontwikkeling te brengen. Dit komt volgens de ex-directeur doordat ons economie niet stabiel blijft. “De gezondheidszorg in Suriname hangt af van een stabiele economie en die heeft ons land niet en die zal er de komende jaren ook niet zijn. 60 procent van onze bevolking werkt niet en de economische crisis nu maakt het nog erger”, zegt Comvalius.

De crisis

De onrust en onvrede over de gezondheidszorg bereikten het afgelopen half jaar een hoogtepunt. Niettemin zit deze sector al geruime tijd in een crisis. Hij geeft aan dat tussen 2013 en 2016 er bijvoorbeeld al meer dan vijfhonderd mensen stierven die op de wachtlijst stonden. “Dit probleem is nu op de agenda gezet, maar het is zeker niet iets van de laatste tijd”, zegt Comvalius. Hij voegt eraan toe dat men in feite in Suriname al jaren op zoek is naar een oplossing voor de groeiende problemen in de zorg, echter zonder veel succes. De problemen worden daardoor volgens hem steeds nijpender. Hij haalt aan dat de problemen van de patiënt het meest voelbaar zijn en zo ook die van de aanbieders van zorg. “Als het huidige systeem niet in het belang is van de mensen die afhankelijk zijn of werken in de zorg, waarom blijft dit systeem dan nog steeds in stand”, vraagt Com-valius zich af. De reden hiervan is volgens hem dat in de eerste plaats de overheid een groot belang heeft bij regulering van de zorg, omdat zij daarmee dacht de kosten in de hand te kunnen houden. Helaas zijn de kosten zo volgens hem alleen maar gestegen. Hij verklaart dat het stelsel van het SZF voor de lagere inkomens en een particuliere verzekering voor de hogere inkomens, niet meer houdbaar is met als gevolg: de wachtlijsten zijn langer, kwaliteit moeilijk te meten, marktwerking kost ook 3x meer geld, uitgaven blijven hoog. In de wandelgangen van de overheid wordt er overwogen om de militairen over te hevelen naar het SZF. Volgens Comvalius zal het overhevelen van de militairen naar het SZF de problemen naar de toekomst verschuiven.

door Johannes Damodar Patak