De Suriname Economic Oversight Board (SEOB) heeft in de 15e editie van het SEOB-bulletin, de huidige staat van de overheidsfinanciën en de voortgang van het IMF-programma belicht. De SEOB wijst erop dat de overheidsuitgaven weliswaar zijn beperkt, maar dat de post ‘subsidies en bijdragen’ nog steeds aanzienlijk is, wat een zware last legt op het overheidsbudget. Zowel SEOB als het Internationaal Monetair Fonds (IMF) benadrukken dat deze subsidies, met name die op nutsvoorzieningen, geleidelijk moeten worden afgebouwd om het overheidsbudget te verduurzamen en beter gericht te zijn op de meest kwetsbare huishoudens.

Druk van nutsvoorzieningen en SZF-subsidies

De subsidies op elektriciteit blijven een punt van zorg. Het IMF dringt erop aan dat de afbouw van deze subsidies essentieel is voor het succes van het IMF-programma. De energieleverancier EBS moet boven-dien de extra inkomsten uit de tariefsverhogingen van mei en juni terugbetalen aan de staat. Ook de subsidies aan het Staatsziekenfonds (SZF), die maandelijks ruim SRD 180 miljoen bedragen, vormen een groeiend probleem. SEOB roept de overheid op om deze subsidies efficiënter in te zetten, gezien de stijgende trend in deze uitgaven ten opzichte van vorig jaar.

Sociale uitgaven

SEOB heeft scherpe kritiek geuit op de sociale programma’s van de overheid, die volgens hen niet effectief genoeg zijn en een te grote druk leggen op de begroting. De nadruk op budgettargets in plaats van effectiviteitstargets baart de organisatie zorgen. Dit geldt ook voor de onderhandelingen tussen de overheid en vakbonden over ambtenarensalarissen. Hoewel SEOB erkent dat ambtenaren aan koopkracht hebben ingeboet, waarschuwt het dat forse salarisverhogingen kunnen leiden tot stijgende inflatie en wisselkoersdruk. SEOB pleit voor een betere uitvoering van de publieke sectorhervormingen, waarbij zogenoemde ‘spookambtenaren’ worden aangepakt en de ‘echte’ ambtenaren een passende beloning kunnen krijgen.

Lage overheidsinkomsten

Wat betreft de inkomstenkant van de begroting dreigen de overheidsontvangsten substantieel lager uit te vallen dan in 2023, vooral door lagere belasting- en niet-belastinginkomsten. De BTW-ontvangsten stijgen wel, maar deze toename compenseert nog niet volledig de daling van de directe belastingen, zoals de loonbelasting, die in 2024 voor 33 procent achterloopt. Dit wordt mogelijk veroorzaakt door vertragingen in het nieuwe zelf-aangiftesysteem voor bedrijven.

De afname in goudproductie en de lagere koers hebben eveneens een negatieve impact op de overheidsinkomsten, vooral door dalende dividenden en royalty’s. SEOB blijft aandringen op het versterken van de belastingdienst en douane, met een nadruk op modernisering en capaciteitsversterking om zo de belastinginning te verbeteren. Good governance en integriteit zijn hierbij volgens SEOB van cruciaal belang om de financiële situatie van de staat te stabiliseren.

Oproep tot investeringen

Hoewel de kapitaaluitgaven zijn afgenomen, ziet SEOB dit niet als een positieve ontwikkeling. De organisatie benadrukt het belang van overheidsinvesteringen in onderwijs, gezondheidszorg, infrastructuur en groene energie om langetermijngroei en -ontwikkeling te bevorderen. De overheid moet niet alleen de uitgaven in toom houden, maar ook gericht investeren in de toekomst van het land.