De Wet op de Jaarrekening is sinds augustus 2017 aangenomen in De Nationale Assemblee, bedrijven en overheidsinstanties kregen een overgangstermijn van twee jaar om te voldoen aan de bij of krachtens deze wet gegeven voorschriften. Volgens deze wet zijn bedrijven en overheidsinstanties verplicht om elk jaar een jaarverslag te publiceren, doch veel bedrijven/overheidsinstanties zijn tot nog toe in gebreke gebleven. De redactie van De West, stelde op basis hiervan aan financiënminister Stanley Raghoerbarsing de vraag, of het ministerie van Financiën zicht heeft op de cijfers van de parastatale bedrijven die tot op heden geen jaarverslagen hebben gepubliceerd. Volgens de minister komen staatsbedrijven in aanmerking voor subsidie wanneer die verantwoord is. “Als een staatsbedrijf subsidie behoeftig is en het heeft de jaarrekening niet ingeleverd, maar het bedrijf verleent een essentiële dienst, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, kan je moeilijk die subsidie niet geven.
Wat er dan gebeurt, is dat die subsidie blijft doorlopen en de jaarrekening blijft uit zonder dat er voldoende sancties zijn”, aldus Raghoebarsing. “In feite zouden we bij elke organisatie die subsidie van de staat ontvangt, moeten kunnen vragen naar de jaarcijfers. Er zijn regels van hoe de administraties gevoerd moeten worden, helaas gebeurt dat vaak niet. We hebben heel veel staatsbedrijven in beeld gebracht en in dat overzicht is het advies uitgebracht om heel wat van deze overheidsorganisaties te liquideren. Dit advies is gegeven voor minimaal dertig bedrijven, waaronder het Suriname Nieuws Agentschap. Daarnaast zijn er een vijftien tal staatsbedrijven zoals de SLM, Grassalco, EBS, SWM enz., die nader worden bekeken, zodat het op den duur ook met hen goed gaat.’’ Er moet volgens Raghoebarsing meer en beter bestuurd worden door de raden van commissarissen. Er moet ook een betere leiding komen vanuit de ministers. ‘’De problematiek in ons land uit zich in sociaal en economisch opzicht, maar de kern van het probleem en tevens de oplossing, zit in goed bestuur. We moeten zorgen dat de centrale overheid, maar ook de staatsbedrijven, dat ook het bestuur daar scherp wordt gehouden en dat er goed leiding wordt gegeven”, aldus Raghoebarsing.
State-owned enterprises
In september 2022 liet de toenmalige minister van Financiën, Armand Achaibersing, weten dat er een commissie was samengesteld uit mensen die hun sporen hebben verdiend in de gemeenschap, zoals Jim Bousaid, Glenn Gersie en Viren Ajodhia, om bij te dragen aan de beleidsnotitie ‘Actieplan Staatsbedrijven’. Deze commissie was belast met de inventarisatie van alle staatsorganen (state-owned enterprises, SOEs) met het doen van aanbevelingen of die bedrijven geliquideerd of geprivatiseerd moeten worden. ‘’Ook de vraag of deze bedrijven van belang zijn voor overheidsstrategie, is aangehaald in dit document”, aldus Achaibersing tijdens zijn laatste persconferentie. ‘’Alle staatsbedrijven zijn in dit document genoemd’’, voegde hij eraan toe. Het gaat om 163 opgerichte SOEs die zijn meegenomen. Dit document was volgens Achaibersing naar de president gestuurd en de regering om hierover een uitspraak te doen.
Actieplan staatsbedrijven
Het rationaliseren van staatsbedrijven past in het beleid van de overheid, omdat het bijdraagt aan het gezond maken van de staatsfinanciën en efficiënte marktwerking bevordert. In dit kader is de beleidsnotitie ‘Actieplan Staatsbedrijven’ ontwikkeld. Het doel van deze notitie is de activiteiten ter voorbereiding en implementatie van het beleid ten aanzien van staatsbedrijven te beschrijven inclusief een tijdslijn. Daarbij wordt tevens rekening gehouden met de gerelateerde structural benchmarks binnen het IMF-programma en de financiering door de Inter-American Development Bank (IDB). De minister van Financiën en Planning heeft de Stuurgroep State-Owned Enterprises in maart 2022 ingesteld met als taak advies uit te brengen over het rationaliseren van overheidsrechtspersonen (hierna te noemen staatsbedrijven). Door deze stuurgroep is een inventarisatie gemaakt van de staatsbedrijven en zijn aanbevelingen ontwikkeld per instelling. Het ministerie van Financiën en Planning heeft aan de stuurgroep aangegeven, dat er in totaal 163 staatsbedrijven zijn die onder de overheid vallen.
