Verontrustende berichten hebben de regering bereikt dat bij de goudwinningsactiviteiten in het Brokopondo gebied, er cyanide houdende chemicaliën op onverantwoorde manier worden opgeslagen, getransporteerd en gebruikt. Cyanide en kwik hebben negatieve gevolgen voor zowel het milieu (landdegradatie, watervervuiling, aantasting en uitroeiing van ecosystemen, flora en fauna) als voor de gezondheid van de mens.
Minister Rishma Kuldipsingh van Economische Zaken, Ondernemerschap en Technologische Innovatie (EZ) geeft aan, dat cyanide al op de negatieve importlijst staat. Om dit middel in te voeren, is dus een vergunning van EZ vereist. Tot nog toe zijn er uitsluitend vergunningen aan Newmont Suriname en Rosebel Gold Mines verstrekt. “Omdat de regelgeving nog niet in orde is, gebruikt Newmont Suriname cyanide die goedgekeurd is door het Nationaal Instituut voor Milieu en Ontwikkeling in Suriname (NIMOS)”, zegt minister David Abiamofo van Natuurlijke Hulpbronnen. Hij benadrukt dat alles op basis van protocollen dient te geschieden en dat er eerst moet worden gewerkt aan regelgeving, daarna kan handhaving geschieden. Het NIMOS, in samenwerking met de Ordening Goudsector (OGS), heeft op 28 april jl. bemonstering van het water gedaan nabij de plek, Toebuka Mauw, op het Stuwmeer. De monsters zijn geanalyseerd in het laboratorium, Filab Suriname. In totaal zijn drie monsters getrokken, waarbij in twee monsters cyanide is aangetroffen. De ‘Total Cyanide’, alle vormen van cyanide, waarden in de twee monsters zijn respectievelijk 334.02 mg/l of 334020 ppb en 421.42 ml of 421420 ppb. Ter vergelijking heeft de US Environmental Protection Agency, een ‘drinking water standard for cyanide’ vastgesteld op 0.2 mg/L en de World Health Organization een standaard van 0.07 mg/L.
Minister Marciano Dasai van Ruimtelijke Ordening en Milieu (ROM) geeft aan dat deze ‘Total Cyanide’ waarden 1600 maal hoger zijn dan de internationale vastgestelde normen voor drinkwater. Tijdens de laatste bespreking in de Regeringsraad op 17 mei 2023 heeft de regering besloten aan de hand van deze informatie cyanide gebruik voor kleinschalige goudmijnbouw stop te zetten. Een team van deskundigen zal ervoor zorgdragen dat de, in beslag genomen, cyanide, wordt vernietigd. Een veiligheidsteam bestaande uit politie en militairen is belast met de opsporing. Dit team wordt gecoördineerd door de ministeries Justitie en Politie en Defensie. Minister Kenneth Amoksi van Justitie en Politie zegt dat er strafrechtelijk kan worden opgetreden. Hij geeft verder aan dat er reeds een onderzoek is ingezet, maar dat er nog geen aanhoudingen zijn verricht.
Een clusterteam van ministers onder coördinatie van minister Dasai, zal samen met deskundigen zorgdragen voor de implementatie van de voorstellen gepresenteerd door de regering. De minister van Natuurlijke Hulpbronnen zal op 18 mei een gesprek hebben met de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB), waarbij ook de uitfasering van kwik wordt besproken. Over twee weken zal de minister in de regeringsvergadering een presentatie verzorgen over het kwikgebruik en de skalians. Momenteel zijn de ministeries van ROM en NH, NIMOS en de UNDP (United Nations Development Programme) doende om de eerste Mining Training & Extension Centre (MTEC) in Brokopondo (Brownsweg) met equipment uit te rusten om over enkele maanden in operatie te zijn. Vanuit dit centrum zullen goudmijnbouwers worden ondersteund om onder andere alternatieve technologie en alternatieve chemische stoffen te gebruiken. Hiermee zal worden bewerkstelligd dat het gebruik van kwik wordt verminderd en op den duur geëlimineerd wordt met inachtneming van Suriname zijn verplichtingen bij het Minamata-verdrag. Op vrijdag 19 mei aanstaande zal er door het clusterteam van ministers een persconferentie gehouden worden om breder op dit vraagstuk in te gaan.
