De slechte kwaliteit van de vervallen voetpaden, de bestrating, onvoldoende breedte voor voetgangers circulatie, grof ontworpen stadsmeubilair maakt de veiligheid van voetgangers in onze gemeenschap zorgwekkend.

In het haast afgelopen jaar hebben vrijwilligers van de organisatie “Suriname America Alumni Association” (SAAA) onze samenleving bijgestaan met sociale projecten. Zo kwam een groep van vrijwilligers op het idee, het probleem van de onveilige situaties op de voetpaden nader te bekijken. Het parkeren van auto’s op de trottoirs en de bermen, met als gevolg dat voetgangers geen gebruik van deze openbare ruimtes kunnen maken, maar ook risico’s en gevaar ontstaan, in met name de binnenstad.

Naast de voorbereiding op de constructiewerkzaamheden met als doel herinrichting van voetpaden, concentreren deze vrijwilligers zich ook op het interesseren van buurtbewoners, bedrijven en overheidsdiensten om samen te werken. Tevens is de aandacht gericht op jongeren in de gemeenschap, om voetpaden een betere bestemming te geven voor het kunnen verplaatsen van mensen. Een opmerkelijke persoon in dit gebeuren, is een van de trekkers, Patrick Tempico, bij het project herinrichten van voetpaden. Samen met zijn team Safety, is al wat werk verricht. Waarschijnlijk gaat in het nieuwe jaar, 2023, een TikTok campagne van start voor jongeren, die voetpaden helpen herinrichten.

Voetpaden zijn als open aders, waar het leven van een stad, zoals Paramaribo, doorheen moet en stroomt. Ze zijn er voor iedereen, democratisch, zonder onderscheid van wie ze gebruikt. Ze dienen als basis voor het merendeel van de dagelijkse verplaatsingen van de bevolking en hebben directe gevolgen van de hele bevolking, met een invloed op de levenskwaliteit, cultuur, handel en de identiteit van plaatsen. Toch is de kwaliteit van voetpaden in de Surinaamse stadsplanning van ondergeschikt belang geraakt en een indicatie van de geringe waarde die aan de openbare ruimte in het land wordt gehecht. Omdat de verantwoordelijkheid voor bermen (en dus ook verhoogde voetpaden) meestal bij de eigenaars – van een bebouwde grond of niet bebouwde grond aangrenzend aan een met verharde openbare weg – ligt, wordt bij beslissingen over de aanleg ervan niet altijd rekening gehouden met de behoeften van de bevolking.

In de openbare ruimte zijn er zoveel actoren bij betrokken, stadsplanning, openbare werken, verkeer, toegankelijkheid, milieu, waterleiding, riolering, elektriciteit, enz.

Stel je eens plaatsen voor met ruimten, beter geschikt gemaakt, voor voetgangers, met natuurlijke ventilatie zoals schaduwrijke bomen en gevels die de wisselende werking van het weer kunnen opvangen, kwaliteitsverlichting, gegarandeerde toegankelijkheid, de veiligheid en praktisch stadsmeubilair. Wat zou er gebeuren?

Meer mensen zouden gaan lopen en minder afhankelijk zijn van de auto, waardoor de lokale uitstoot van veront-reinigende stoffen en broeikasgassen zou afnemen. Straten met meer voetgangers en parkeerplaatsen voor openbaar vervoer zouden veiliger worden. Winkels en handelszaken zouden nieuwe klanten krijgen en ziekenhuizen zouden minder ongevallen met voetgangers moeten behandelen.

Lopen is de meest democratische manier in het woon-werkverkeer. Het is de oudste en meest voorkomende wijze van verplaatsing in de wereld, niet te vergeten een veel gezondere optie is – voor zowel mensen als de stad. Echter, wordt de uitbreiding van plaatsen, vergemakkelijkt door jarenlange voorrang te geven aan private, gemotoriseerde mobiliteit, samen met de ondermaatse kwaliteit van voetpaden, hebben mensen ontmoedigd om te lopen. Slechte kwaliteit van bestrating, onvoldoende breedte voor voetgangers circulatie, grof ontworpen stadsmeubilair en illegaal parkeren van voertuigen en voetpaden bezet door informele handel is een aantal van de uitdagingen waarmee Suriname ’s verstedelijking wordt geconfronteerd.

Voetpaden voor iedereen

Kinderen op weg naar/van school moeten soms lopen, maar ook senioren burgers gaan te voet naar de mall, de apotheek, of gewoon een wandeling maken. Zo zijn er trimmers/joggers in sommige buurten die je tegenkomt op voetpaden. En dan mensen die lopend naar/van het werk gaan. Je komt ook mensen met een beperking tegen op voetpaden. De laatste jaren zijn “hosselaars” niet weg te denken op voetpaden, waar ze hun waar aanbieden aan het publiek.

Inderdaad, zakenpanden komen veelal uit op het trottoir waar voetgangers langs komen. Allemaal voormeld lijken wel klanten van voetpaden. Misschien zijn ze ook belas-tingbetalers, voor wie de overheid deze looproutes, zou kunnen onderhouden. Wie weet zou dat zoveel meer kunnen bijdragen aan een veilig verkeer.

Er zijn veel spelers

Wie zouden kunnen partneren om werk te maken van goed onderhouden voetpaden?

Natuurlijk heeft het ministerie van Openbare Werken een belangrijke rol daarin, tevens contractors, het ministerie van Ruimtelijke Ordening en Milieu, het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen (Energie, Waterleiding), Telesur en Justitie en Politie. Misschien ook vrijwilligers die initia-tieven in de buurten zouden kunnen ontplooien met ondernemers en grote bedrijven of organisaties projectmatig te werken aan voetpaden in buurten. Ze zouden gezamenlijk meer inzicht kunnen verkrijgen in de rol van voetpaden in de ruimtelijke ordening van onze samenle-ving. Die gelegenheid bieden voor sociale interactie tussen mensen. Vooral managers en technici uit de publieke sector, evenals adviseurs, jongeren, vrijwilligers, politieke leiders en vertegenwoordigers van sociale bewegingen, die geïnteresseerd zijn in het plannen en aanleggen van degelijke voetpaden.

Wie is verantwoordelijk

Een geïntegreerde en gecoördineerde actie waarbij verschillende spelers zijn betrokken, schijnt een uitdaging te zijn bij de planning en beheer van trottoirs. De verantwoor-delijkheid voor de infrastructuur en voor het beleid, dat deze ruimte regelt, omvat publieke en particuliere actoren met verschillende competenties en bevoegdheden. Het ontbreken van duidelijke omschrijvingen betreffende de rol van de actoren en ontoereikende pogingen om de kennis en vaardigheden te coördineren leiden tot de verwaarlo-zing van een openbare ruimte die zo essentieel is voor de stedelijke levendigheid. De acties en veranderingen (dus beslissingen) groot of klein vormen de stad in een bepaalde beleving en de bestemming van het individu.

Het bedrijfsleven heeft programma’s om terug te geven aan de samenleving. Deze programma’s passen goed in een strategie om voetpaden te onderhouden. Bedrijven die belangstelling ervoor hebben op de lange termijn zouden hierin kunnen investeren.