Het Nederlandse kabinet is voornemens om op 19 december aanstaande, excuses aan te bieden aan Suriname voor de rol van Nederland in het slavernijverleden. Maar de datum die het kabinet gekozen heeft – 19 december – is niet in goede aarde gevallen bij het Nationaal Comité Herdenking Slavernij onder leiding van Johan Roozer. Tegenover de Nederlandse Omroep Stichting (NOS), zegt Roozer dat de beste datum 1 juli 2023 is. ‘’Op deze datum wordt herdacht dat het 150 jaar geleden is dat de slavernij in 1873 feitelijk ophield te bestaan’’, aldus Roozer. Waarom Nederland speciaal voor 19 december gekozen heeft, weet Roozer niet. Hij is nu onderweg naar Nederland en zal op donderdag 8 december op het Catshuis met andere betrokken organisaties, in overleg gaan met het kabinet.
Armand Zunder van de Nationale Reparatie Commissie Suriname, sprak eerder ook zijn afkeuring uit over de datum die Nederland gekozen heeft. Kenneth Amoksi, minister van Justitie en Politie, zei gisteren in De Nationale Assemblee, dat de regering formeel niet op de hoogte is van het aanbieden van excuses over het slavernijverleden door Nederland op 19 december aanstaande. De regering heeft volgens Amoksi, uit de media vernomen, dat de Nederlandse minister van Rechtsbescherming, Franc Weerwind, tijdens zijn bezoek aan Suriname, mogelijk excuses zou aanbieden aan Suriname over het slavernijverleden. Amoksi benadrukte, dat Weerwind wel van 15 t/m 20 december op werkbezoek zal zijn in Suriname, maar is niet op de hoogte van het aanbieden van excuses. ‘’Er is niets gemeld over het aanbieden van excuses op 19 december‘’, aldus Amoksi.
Verschillende parlementariërs hebben vragen gesteld aan de regering over het bezoek. De Silvano Tjong-Ahin (NPS) zei dat de Nederlandse regering Suriname niet formeel geïnformeerd heeft over het aanbieden van excuses op 19 december. ‘’We hebben alles uit de pers vernomen.
Er zal een standpunt worden ingenomen door de regering. Ook het college zal betrokken worden bij het innemen van het standpunt en zoveel mogelijk de gemeenschap‘’, zei hij. Patricia Etnel (NPS), voerde aan dat zij als nazaat van de tot slaafgemaakten, duidelijk wil maken, dat zij en nog vele anderen tegen het feit zijn dat op 19 december in Suriname excuses worden aangeboden. ‘’Wij nazaten zullen dat niet accepteren en u als nazaat, moet dat ook niet accepteren‘’, aldus Etnel.
Volgens de Surinaamse organisaties, zouden de excuses namens Nederland moeten worden uitgesproken door koning Willem-Alexander of premier Mark Rutte, of door beiden. Daarnaast vinden de organisaties dat er ook gesproken moet worden over herstelbetalingen. Het Nederlandse kabinet wil voor het aanbieden van de excuses, zeven bewindslieden sturen naar Suriname en Caribisch Nederland. Die bewindspersonen moeten dan op 19 december, toespraken houden waarin ze namens de Staat der Nederlanden, spijt betuigen. Premier Rutte doet de spijtbetuiging in Nederland.
Dat er excuses worden uitgesproken, betekent nog niet dat er directe financiële compensatie komt voor nabestaanden van tot slaafgemaakten. Er wordt wel 200 miljoen euro uitgetrokken voor een fonds, bestemd voor projecten die tot doel hebben de bewustwording over de slavernij te vergroten. Ook wordt er 27 miljoen euro vrijgemaakt voor een museum over de slavernij.
