Hoewel de Commissie Evaluatie Kiesstelsel een aantal voorstellen heeft aangeboden aan de regering met betrekking tot de wijziging van het kiesstelsel, is de regering niet met alle voorstellen meegegaan. Wel is het voorstel om pre-electorale combinaties voor de verkiezingen te verbieden, aangenomen en naar het parlement gestuurd voor behandeling. Volgens commissievoorzitter Jules Wijden-bosch, heeft de commissie het noodzakelijk geacht om pre-electorale commissie voor de komende verkiezing te verbieden, omdat die tegen de grondwet zijn.
Wijdenbosch: “Artikel 53 van de grondwet geeft duidelijk aan dat de partij aan de kiezer moet bekendmaken wat de beginselen van de partij zijn. De kiezer moet niet om de meerderheid, maar om de identiteit van een partij stemmen. Deze identiteit is niet te zien bij een combinatie.” Volgens Wijdenbosch moet voorkomen worden dat het bij de kiezer slechts gaat om de verkiezingswinst. ‘’Wij moeten in lijn met grondwet handelen.’’ Het is volgens hem wel mogelijk dat partijen samenkomen, een eenheidsfront vormen en deelnemen aan de verkiezingen, maar niet in combinatieverband als losstaande partijen.
“Een van de elementen van de politiek is zorgdragen voor de toekomst van de samenleving. De politieke partijen hebben een centrale rol te vervullen in het geheel van de politieke organisatie. Wanneer de politieke partijen invloed kunnen uitoefenen op de vormgeving van de toekomst van de samenleving, dan moeten wij dat duidelijk onder ogen blijven zien”, benadrukte Wijdenbosch.
De voorstellen met betrekking tot de wet die bij het parlement ligt en aangenomen moet worden, is de verantwoordelijkheid van de regering. Naast het voorstel voor het verbieden van pre-electorale combinaties, is ook het voorstel om bij RR-leden niet alleen het meerderheidsstelsel te hanteren, maar ook via evenredige vertegenwoordiging. Ook het voorstel tot verandering van het voorkeurssysteem is aangenomen. Hierbij zullen alleen personen met het hoogste aantal stemmen in het parlement komen.
Bij de 1 procentregeling, waarbij partijen voor deelname aan de verkiezingen tenminste 1 procent van het kiezersbestand als haar leden moeten kunnen aantonen, werd voor verbetering van de controle aanbevolen dat de partijregistratie moest worden meegenomen, waarbij partijen een inschrijfformulier moeten indienen bij de opgave voor deelname of partijen moesten betalen voor deelname aan de verkiezingen. De regering heeft gekozen voor het tweede voorstel, waardoor de 1 procentregeling moet komen te vervallen. Daarnaast is het voorstel ter versoepeling van het systeem van oproepkaarten en de verlenging van de dag der kandidaatstelling en de verkiezingen van 45 naar 60 dagen, ook aangenomen door regering.
Deze voorstellen liggen bij het parlement voor behandeling. Voor het wijzigen van het kiesstelsel is de gewone meerderheid vereist. Volgens art. 83 is twee derde meerderheid alleen vereist voor het nemen van een besluit tot wijziging van de grondwet en wijziging van de kiesregeling met betrekking tot de instelling van het OKB en zijn bevoegdheden, de indeling van Suriname in kiesdistricten, de verdeling van zetels in De Nationale Assemblee per kiesdistrict en methoden volgens welke de regeling van de zetelwijziging plaatsvindt. Daarmee zal de twee derde meerderheid alleen vereist worden voor de wijziging van de 1 procentregeling, omdat daarvoor de grondwet eerst gewijzigd moet worden.
door Priscilla Kia
