RIO DE JANEIRO – “De wereld moet oppassen.” Dat was de keiharde en centrale boodschap tijdens de openingsceremonie van de Olympische Spelen vrijdag in Rio de Janeiro. Het groeiende probleem van het broeikaseffect werd via kleur, beeld, muziek en dans op stijlvolle wijze aangekaart. Temperatuurstijging, die rampzalige gevolgen gaat hebben voor ons nageslacht, en afkalvende sneeuw en ijs werden perfect geïllustreerd. “We kunnen niet op deze manier verder gaan met consumeren en leven, als we een toekomst willen hebben”, was de boodschap aan de wereld.

In het indrukwekkende Maracana Stadion raakte het 60.000 koppige publiek meer dan eens in extase van de spetterende show die werd opgevoerd. Een doodse stilte ontstond hier en daar ook, toen het leek alsof een zee het middenterrein binnenstroomde.  De spelen werden voor geopend verklaard door de Braziliaanse interim-president Michel Temer. Hij werd tijdens zijn korte toespraak massaal uitgefloten door het Braziliaanse publiek in het stadion. De 75-jarige politicus schoof in mei door naar de hoogste positie in Brazilië, nadat Dilma Rousseff op non-actief was gezet.

Tegen de 68-jarige Braziliaanse loopt een afzettingsprocedure, omdat ze volgens haar politieke tegenstanders heeft geknoeid met de staatsbegroting. Als rechterhand van haar voorganger Lula da Silva had Rousseff in 2009 een aandeel in het binnenhalen van de Spelen. Op het ‘moment suprême’ ontbrak ze echter in Maracana. Rousseff had geen zin om te figureren op het feestje van Temer en sloeg daarom, net als Lula, de uitnodiging af om te komen. Voorzitter Thomas Bach van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) sprak de hoop uit dat de Spelen bijdragen aan een betere wereld. “We leven in een wereld van crisis, wantrouwen en onzekerheid. Hier is ons olympisch antwoord. De tienduizend beste sporters van de wereld gaan met elkaar de strijd aan en leven vreedzaam met elkaar in één dorp, waar ze hun eten en emoties delen”, aldus Bach. De ceremonie begon met veel dans en muziek. Veel stond in het teken van duurzaamheid en de diversiteit van  de bevolking van Brazilië. Hierna kwam Griekenland, de bakermat van de Olympische Spelen, als eerste land binnen tijdens de vlaggenparade. Oud-tennisser Gustavo Kuerten bracht de olympische vlam het stadion binnen. Het eindpunt was marathonloper Vanderlei de Lima. Hij mocht de vlam ontsteken in het stadion. De Lima werd bekend in 2004 toen hij tijdens de marathon van de Spelen in Athene werd aangevallen door een toeschouwer. De Lima lag toen op koers voor goud, maar werd uiteindelijk derde, wat hem een bronzen medaille opleverde. ange tijd werd gedacht dat Pelé dat vuur zou ontsteken, maar vrijdag gaf de voetballegende aan niet aanwezig te zullen zijn bij de ceremonie. “Ik ben op dit moment niet voldoende fit om aan de openingsceremonie deel te nemen”, zei de 75-jarige Pelé in een officiële verklaring. “Ik moet de verantwoordelijkheid voor deze beslissing dragen. Ik heb altijd geprobeerd mijn familie en het Braziliaanse volk niet teleur te stellen.’’ Pelé had de laatste dagen veel last van zijn heup waar hij in december aan werd geopereerd. De Braziliaan wordt gezien als een van de grootste voetballers aller tijden. Hij won driemaal de wereldtitel (1958, 1962 en 1970).  In het Maracanã-stadion vierde hij in 1969 zijn duizendste doelpunt. Door de Spelen heen blijft de vlam branden in het Olympisch Stadion, waarna het olympisch vuur naar een plek in de stad wordt gebracht. Dit omdat er een stadion is voor het atletiek en één voor het voetbal en de ceremonies. Aan het sportevenement van ruim twee weken in Rio doen zo’n elfduizend atleten uit 206 landen mee. Voor het eerst is er een team voor vluchtelingen opgericht, wat het aantal equipes op 207 brengt.

Traditioneel opende Griekenland de vlaggenparade, Brazilië sloot de lange rij. Yane Marques, actief op de moderne vijfkamp, droeg de vlag van het gastland. Bekende vlaggendragers waren onder anderen: Michael Phelps (Verenigde Staten), Rafael Nadal (Spanje), Federica Pellegrini (Italië), Andy Murray (Groot-Brittannië) en Shelly-Ann Fraser-Pryce (Jamaica). Rusland werd tijdens de openingsceremonie respectvol ontvangen. Het door doping perikelen geteisterde land maakte met een grote delegatie zonder boegeroep zijn entree in het Maracana Stadion. Iets waar wel Argentinië op getrakteerd werd door het vooral Braziliaanse publiek.