Er is intussen door velen genoegzaam gereageerd op de op 1 september jl. aangekondigde maatregelen ter versterking van de Staatskas. De luide kritiek vanuit vakbeweging, consumenten, parlementsleden, bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties, geeft ook de mening en zorgpunten weer van het Burgerinitiatief voor Participatie en Goed Bestuur- wij hoeven niet in herhaling te treden, maar slechts te benadrukken dat geen enkele financiële of economische crisis, de handelingswijze rechtvaardigt.
De benaming van de verhoging van de government take op brandstof, de zgn. solidariteitsheffing, is ons inziens een klap in het gezicht van degenen die gehoopt hadden op, en daadwerkelijk recht hebben op solidariteit, namelijk de minst draagkrachtigen. Maatregelen treffen zonder hen te ontzien, onsolidairder kan nauwelijks. Er lijkt geen besef te zijn dat er een spin-off effect zal ontstaan, waarbij de meest kwetsbaren niet alleen meer betalen voor water, elektriciteit en brandstof, maar waarbij velen ook geconfronteerd zullen worden met verminderde inkomsten, met name in de informele dienstensector.
De keuze van maatregelen is ons inziens dubieus, omdat het niet als onderdeel van een samenhangend programma van sanering en inkomstenwerving is gepresenteerd. Elk financieel verhaal kent naast inkomen ook het aspect van uitgaven- daar is echter nog niets belangwekkends over gezegd. Waar zal er structureel bezuinigd worden? Wordt met evenveel verve en vaart ons grootste probleem, namelijk het overheidsapparaat, gesaneerd? Worden meteen de staatsmiddelen teruggevorderd die personen zich ten onrechte hebben toegeëigend? Zullen privileges van Staatsbedrijfmedewerkers, bewindvoerders en adviseurs ook even hard (zoniet harder, vanwege solidariteit), worden aangepakt? Het geheel getuigt niet van volwassen financieel management en de indruk die achterblijft, is dat de gemeenschap weer eens moet opdraaien voor lessen in goed financieel beheer, die bestuurders nog steeds moeten leren.
Wij willen hier nadrukkelijk aandacht vragen voor de wijze waarop wij als maatschappij geconfronteerd zijn met de maatregelen, welke ons grote zorgen baart. Onze zorg heeft te maken met sleutelprincipes waar het Burgerinitiatief voor staat, namelijk participatie en goed bestuur.
Het is, door de keus van maatregelen en de wijze waarop die plompverloren zijn ingevoerd, duidelijk dat de beleidsmakers de adviezen van het door de Regering/President zelf ingesteld Financieel Economisch Platform (FEP) naast zich hebben neergelegd. Uiteraard is dat het goed recht van de President en van de Regering- een advies is niet bindend. En dat is exact de kern van het probleem. Waarachtige participatie betekent ook participatie in besluitvorming. De hoop op een meer open en participatieve wijze van besturen dan we tot nu toe hebben meegemaakt, die het Burgerinitiatief had na gesprekken met de President en zijn vertegenwoordigers, is hiermee behoorlijk geschaad.
Wij verwijzen hierbij naar de voorstellen die wij zowel mondeling als schriftelijk tijdens de algemene consultatieronde aan de President hebben gedaan ten aanzien van het opzetten en beheren van processen van participatieve beleidsformulering, -uitvoering en -monitoring. De principes voor dialoog en participatie horen te allen tijde gerespecteerd te worden, en helemaal als het om beleid gaat dat zulk een grote impact zal hebben op het leven en welzijn van alle burgers – met name van de meest kwetsbaren.
Naast participatie zijn ook transparantie en rekenschap onderdelen van goed bestuur. In dit geval wordt geen rekenschap afgelegd en is transparantie zoek. Vertrouwen wordt alleen verkregen en versterkt als er openheid van zaken is en er zicht is op structurele verbetering van de financieel-economische situatie. Dat zicht is ons nu niet geboden en de juiste cijfers over onze financieel-economische situatie zijn nog altijd niet volledig prijsgegeven. Dat is het tegenovergestelde van behoorlijk bestuur en zal alleen maar leiden tot o.a. nog meer belastingontduiking en -ontwijking. Hierdoor wordt de neerwaartse vicieuze cirkel van financiële instabiliteit, daling van werkgelegenheid en afzet ingezet.
BURGERINITIATIEF VOOR PARTICIPATIE EN GOED BESTUUR
Het Burgerinitiatief is een collectief van maatschappelijke organisaties en individuele burgers die pleiten voor een inclusieve ontwikkelingsagenda, waarbij de principes van een mensenrechtenbenadering van ontwikkeling centraal staan. Deze principes omvatten o.a. participatie en inclusiviteit, non-discriminatie en gelijkheid, rekenschap en rechtsstaat. De benadering gaat uit van de universaliteit, onvervreemdbaarheid, ondeelbaarheid en interrelatie van mensenrechten. Zonder goed bestuur is het onmogelijk dat burgers hun rechten kunnen beleven. Het Burgerinitiatief is ontstaan op initiatief van Stichting PROJEKTA.
