De toekomst van de rijstboer in Nickerie wankelt. Ondanks herhaalde toezeggingen van overheidssteun om de sector te stabiliseren, stapelen de problemen zich op: uitblijvende compensaties, verliezen die zich per seizoen verdiepen en een tanend vertrouwen in structurele oplossingen.

In deze eerste bijdrage binnen onze nieuwe reeks achtergrondartikelen over de rijstsector, geven we het woord aan een kenner uit het veld. Rajen Bishar, zelf afkomstig uit Nickerie en al jarenlang nauw betrokken bij de rijstproductie, schetst een somber maar urgent beeld inzake de realiteit op de polders.

“Wat ik uit het veld verneem, is dat de stukken voor de beloofde compensatiegelden allang zijn opgemaakt en doorgestuurd”, aldus Bishar. “Maar het wachten is op daadwerkelijke uitbetaling. Ondertussen worden de verliezen groter, en het wordt met de dag moeilijker, om als rijstboer te overleven.”

Veel boeren zitten diep in de schulden. Sommigen zijn al sinds het eerste teken van achteruitgang begonnen hun percelen in te perken. Waar eerder 100 hectare werd ingezaaid, werd dat teruggebracht naar 80, dan 60, en in sommige gevallen zelfs minder. Elk seizoen betekent een stap terug, niet vanwege onwil, maar simpelweg omdat de middelen ontbreken.

“De boer wil door, maar heeft geen financiële ademruimte. Zolang er geen systematisch overzicht komt van de schuldpositie per boer en een oplossing per geval, blijven we achter de feiten aanlopen. Zonder echte verlichting in die schuldenlast, gaat deze sector kapot”, waarschuwt Bishar.

Ook de lage opkoopprijzen drukken zwaar. De overheid beloofde eerder een gegarandeerde prijs van SRD 600, maar in werkelijkheid ligt de prijs veel lager, te laag om rendabel te kunnen produceren. De gevolgen zijn niet alleen economisch, maar ook sociaal. Gezinnen raken in de knel, gezinnen die volledig afhankelijk zijn van het inkomen uit de rijstteelt.

“Wat moet een boer met een schamele compensatie, als die niets oplost? Wat doet de overheid concreet om dit op te lossen? Er is niet één keer, maar herhaaldelijk aan de bel getrokken. De roep om structurele oplossingen is luid en duidelijk”, zegt Bishar.

De kostprijs is volgens Bishar ook een structureel probleem. Die moet realistisch berekend en ondersteund worden. Daarnaast ontbreekt het aan serieuze marktaansluiting. Bishar stelt kritische vragen bij het buitenlandbeleid van Suriname: “Als de minister van LVV zegt dat onze rijst niet geschikt is voor de Europese markt, wat is er dan gedaan om zulks te verbeteren? Suriname onderhoudt buitenlandse contacten. De president is meerdere keren op reis geweest. Is er gepraat over markten voor onze rijst? Welke inspanningen zijn geleverd om afzetmarkten te creëren?”

Deze eerste bijdrage laat zien, dat het voortbestaan van de rijstsector op het spel staat. Zonder directe, structurele overheidsmaatregelen – op het vlak van schuldsanering, eerlijke kostprijzen en buitenlandse afzet – zal de sector verder achteruitgaan. Wat volgt, is niet alleen het verlies van een bedrijfstak, maar ook van duizenden banen, voedselzekerheid en trots.