De Commissie Monumentenzorg is diep geraakt door het tragische nieuws dat drie van de vier panden die op donderdag 17 april jongstleden in de historische binnenstad van Paramaribo in vlammen zijn opgegaan, monumentale waarde droegen. Het gaat om de panden aan de Henck Arronstraat nummers 36, 38 en 42. Deze gebouwen waren niet slechts constructies van hout – zij vormden een levend onderdeel van ons collectief geheugen, verbonden met onze geschiedenis, identiteit en culturele continuïteit. Pand nummer 38 was een van de mooiste monumenten in de stad. Het dateerde uit de 18e eeuw en was een indrukwekkend, rijk uitgevoerd woonhuis, gebouwd op een hoge stoep. Aan de achterzijde bevonden zich grote kelders, typerend voor woningen uit die periode. Pand nummer 42 was een markant monument uit de 19e eeuw, herkenbaar aan het karakteristieke torentje dat het silhouet van de straatwand bepaalde. Pand nummer 36 is eveneens een monument, dat in 2005 nog uitgebreid werd gerestaureerd. Pand nummer 40, waarin jarenlang de Chyco Supermarkt was gevestigd, had geen monumentenstatus, maar vertegenwoordigde wel aanzienlijke erfgoedwaarde. Dit gebouw werd omstreeks 1920 opgetrokken en droeg duidelijke kenmerken van de bouwstijl uit die tijd. De familie Li exploiteerde er sinds 1955 een supermarkt en had concrete plannen om het pand te laten restaureren. De deskundigen van de Commissie Monumentenzorg zullen spoedig een inspectie uitvoeren op de locatie. Daarbij zal worden vastgesteld welke gebouwen in oorspronkelijke staat kunnen worden herbouwd, en welke eventueel als reconstructie in beton kunnen worden gerealiseerd. Gelukkig zijn de originele bouwtekeningen van de meeste panden terug te vinden in het archief. De resterende funderingen zullen worden ingemeten en geconserveerd. Ook de restanten van de houtconstructies kunnen waardevolle informatie opleveren die bijdraagt aan een nauwkeurige herbouw. Het stemt de Commissie Monumentenzorg positief dat enkele van de afgebrande monumentale panden verzekerd waren tegen brand – een belangrijke eerste stap richting mogelijke reconstructie. De binnenstad van Paramaribo, opgenomen op de UNESCO Werelderf-goedlijst, is een unieke erfenis die getuigt van eeuwen van architectuur, cultuur en veerkracht. Elk monumentaal pand dat verloren gaat, is een bladzijde uit het Surinaams verhaal die voorgoed wordt weggerukt. Wat gisteren nog stond als symbool van herinnering en karakter, ligt vandaag in as.
De Commissie Monumentenzorg vindt dit verlies een ernstige tegenslag voor het Surinaams erfgoed. Het herinnert ons aan de kwetsbaarheid van ons cultureel bezit – en aan de noodzaak van structurele bescherming, preventie en gezamenlijke verantwoordelijkheid. Laten wij deze tragische gebeurtenis niet alleen zien als verlies, maar ook als een dringende oproep om te investeren in behoud, brandveiligheid en bewustwording. Zodat wat ons resteert, niet hetzelfde lot hoeft te ondergaan, en toekomstige generaties nog kunnen wandelen door een binnenstad die haar geschiedenis zichtbaar en voelbaar ademt.
