Het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) heeft geconstateerd dat in de samenleving er verwarring bestaat over de vraag of de verkiezingsuitslag automatisch rechtsgeldig is na vaststelling door het Centraal Hoofdstembureau (CHS). Het OKB benadrukt dat de verkiezingsuitslag nog niet bindend is. Op vrijdag 20 juni zal het OKB een openbare zitting houden, waarin het OKB definitief beslist of de verkiezingsuitslag bindend wordt verklaard. Tot die dag zijn de resultaten volgens het OKB nog niet rechtsgeldig en is geduld en naleving van de wettelijke volgorde van het grootste belang.  Op 25 mei 2025 vonden algemene, vrije en geheime verkiezingen plaats. Vervolgens heeft het CHS op 10 juni de voorlopige verkiezingsuitslagen voor De Nationale Assemblee (DNA), Ressortraden (RR) en Districtsraden (DR) per district vastgesteld. Deze cijfers zijn gebaseerd op het werk van de stembureaus en hoofdstembureaus, maar zijn voorlopig en administratief van aard.

Taak van het OKB

Volgens artikel 1 lid 1 van de Kiesregeling, houdt het OKB toezicht op het gehele verkiezingsproces en is het als enige instantie bevoegd om de verkiezingsuitslag bindend vast te stellen. Pas na deze stap krijgen de verkiezingsresultaten juridische geldigheid voor de staat Suriname. Tot dat moment mogen de voorlopige uitslagen niet worden gebruikt voor officiële besluiten zoals de beëdiging van nieuwe volksvertegenwoordigers of het beëindigen van mandaten van zittende organen.

Bindend verklaren

Het bindend verklaren van de uitslag van de verkiezingen door het OKB betekent dat de verkiezingsuitslag (zoals vastgesteld door het CHS) dan pas juridische geldigheid krijgt voor de Republiek Suriname: de gehele samenleving, met name de politieke organisaties, de regering,

De Nationale Assemblee en andere staatsorganen. Tot op dat moment zijn de cijfers van het CHS voorlopig en administratief van aard, en mogen zij niet worden gebruikt om officiële besluiten te nemen, zoals de installatie van de nieuwe DNA-, RR- en DR-leden of het beëindigen van het mandaat van het zittende parlement, de ressorts- en de districtsraden.

De wetgever heeft het OKB bewust deze rol gegeven als onafhankelijk toezichthoudend orgaan, om te waarborgen dat:

• De verkiezingen eerlijk en transparant zijn verlopen.
• Eventuele klachten of bezwaren eerst gedegen worden onderzocht.
• De samenleving kan vertrouwen op de legitimiteit van het eindresultaat van de verkiezingen.

Door deze controle te waarborgen voordat de uitslag bindend wordt verklaard, wordt voorkomen dat verkiezingen worden afgerond, terwijl er nog ernstige twijfels of onregelmatigheden bestaan.

Wat zijn de gevolgen als het OKB wordt overgeslagen?

Indien het CHS of andere autoriteiten zouden handelen zonder dat het OKB de verkiezingsuitslag bindend heeft vastgesteld, kan dit leiden tot:

• Een onrechtmatige installatie van volksvertegenwoordigers op elk niveau (DNA, DR & RR)
• Grondwettelijke geschilpunten over de legitimiteit van de nieuw gekozen lichamen.
• Vertrouwensverlies bij het publiek in het verkiezingsproces.

De termijn van het huidig parlement, De Nationale Assemblee, eindigt op 29 juni 2025. Om een grondwettelijk vacuüm te voorkomen, is het cruciaal dat het OKB vóór die datum zijn toezicht afrondt en de uitslag van de verkiezingen bindend verklaart. Tot die tijd blijft de zittende DNA het enige rechtsgeldige volksvertegenwoordigend orgaan.

In het belang van de democratie is het essentieel dat alle actoren binnen het verkiezingsproces de wettelijke volgorde respecteren. De rechtsstaat vereist niet alleen verkiezingen, maar ook vertrouwen in de manier waarop die worden vastgesteld.

In het kader van zijn wettelijke taak, zoals omschreven in artikel 1 lid 1 van de Kie-regeling, te weten het houden van toezicht op de algemene verkiezingen en het bindend vaststellen van de uitslag daarvan, is het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) momenteel bezig met een integrale beoordeling van de activiteiten in de verkiezingscyclus waarop toezicht is gehouden.

Het doel hiervan is om op zorgvuldige en transparante wijze te komen tot de vaststelling van de verkiezingsuitslag zoals bedoeld in voornoemd artikel. In dat kader worden alle relevante processen en opmerkelijke gebeurtenissen tijdens het verkiezingstraject geïnventariseerd en beoordeeld.