Met een scherp geformuleerd manifest, roept DNA-kandidaat en docent Gracia Ormskirk (NPS) op tot een fundamentele vernieuwing van het onderwijssysteem. Volgens Ormskirk wordt het tijd om af te stappen van beleid dat vooral beheert in plaats van ontwikkelt. “Onderwijs dat inspireert, verbindt en ontwikkelt – dat is wat onze kinderen nodig hebben”, stelt ze.

Het manifest, gebaseerd op meer dan dertig jaar ervaring in het onderwijs en in beleidskringen, schetst een onderwijssysteem waarin het kind weer centraal staat en de leerkracht niet langer wordt gemarginaliseerd. De voorstellen zijn een uitnodiging aan beleidsmakers, uitvoerders en burgers om samen te bouwen aan een toekomstbestendig onderwijsmodel voor Suriname.

Onderwijs moet vertrekken vanuit het kind

Ormskirk benadrukt dat het huidige systeem te veel gericht is op cijfers en doorstroompercentages, waardoor het unieke potentieel van elk kind ondergesneeuwd raakt. “Een kind is geen probleem dat opgelost moet worden, maar een mens in ontwikkeling”, stelt zij. Ze pleit voor kindgericht onderwijs dat ruimte biedt aan verschillen in leertempo, achtergrond, interesses en talenten. “Dat is geen luxe, maar een noodzaak.”

Van selectie naar begeleiding

Een ander kritiekpunt is het systeem van vroege selectie, waarbij kinderen al op jonge leeftijd worden ingedeeld in een bepaald niveau. “Ieder kind ontwikkelt zich op zijn of haar eigen tempo. We moeten af van het idee dat succes alleen meetbaar is via doorstroming en toetsen.” Ormskirk wil daarom meer nadruk op coaching, begeleiding en het creëren van groeiruimte voor elk kind.

Leerkracht als spil van het systeem

Het manifest uit forse kritiek op de manier waarop leerkrachten in Suriname worden behandeld. “Hoe kan het dat mensen in het parlement zonder de vereiste scholing ruim worden betaald, terwijl onze onderwijzers — de mensen die de toekomst van dit land vormgeven — structureel worden onderbetaald en ondergewaardeerd’’, aldus  Ormskirk. Zij pleit voor betere arbeidsvoorwaarden, rechtvaardige beloning, professionele ruimte en structurele bijscholing. “Leerkrachten zijn geen uitvoerders van beleid, ze zijn mede-vormgevers.”

Praktijkgericht leren en betekenisvolle inhoud

Ormskirk ziet onderwijs als voorbereiding op het leven en pleit voor een curriculum waarin creativiteit, ondernemerschap, techniek en maatschappelijke betrokkenheid evenveel aandacht krijgen als theoretische kennis. “We moeten jongeren toerusten voor werk, burgerschap én persoonlijke ontwikkeling.”

Echte kansengelijkheid, ook buiten Paramaribo

Het manifest onderstreept het belang van differentiatie: kinderen hebben verschillende leerwegen nodig om tot bloei te komen. Daarnaast wijst Ormskirk op de structurele achterstelling van kinderen in het binnenland en de districten. “Onderwijs moet voor elk kind bereikbaar, werkbaar en rechtvaardig zijn – ongeacht woonplaats of afkomst.”

Van toetsen naar brede evaluatie

Het reduceren van leren tot toetsresultaten noemt Ormskirk schadelijk. Ze pleit voor bredere evaluatievormen zoals portfolio’s, projectwerk en observaties. “Zo erkennen we ook vaardigheden als creativiteit, doorzettingsvermogen en samenwerking – cruciale eigenschappen in de 21e eeuw.”

Samenwerking met ouders en gemeenschap

Tot slot roept het manifest op tot nauwere samenwerking tussen scholen, ouders en gemeenschappen. “Onderwijs is een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Ouders zijn geen buitenstaanders, maar partners.” Ormskirk bepleit structurele ouderbetrokkenheid, cultuurgevoelige communicatie en gedeelde opvoedingsverantwoordelijkheid.

Een manifest als uitnodiging

Voor Ormskirk is dit manifest geen eindpunt, maar het begin van een bredere beweging. “De toekomst van ons onderwijs hangt af van moedige keuzes en eerlijke reflectie. Laten we samen een systeem bouwen dat kinderen niet afrekent, maar optilt. Dat is onze belofte aan de volgende generatie.”