De overheidsfinanciën blijven uiterst kwetsbaar, waarschuwt de Suriname Economic Oversight Board (SEOB) in zijn 21e bulletin. De financiële ruimte van de staat wordt al jaren beperkt door structurele tekorten, inefficiënte belastinginning en hoge schuldenlast. Met de verkiezingen van 2025 in zicht, is er opnieuw reden tot zorg.
Volgens de SEOB overstijgen de overheidsuitgaven sinds 2012 structureel de inkomsten, ondanks het IMF-programma dat een strikte begrotingsdiscipline vereiste. De vrees bestaat dat ook in 2025, net als in eerdere verkiezingsjaren, de operationele uitgaven zullen toenemen. De huidige begrotingsdruk maakt het moeilijk om financieel orde te houden, en aan de in-komstenzijde blijft Suriname jaarlijks tussen de 175 en 200 miljoen US-dollar mislopen, oftewel 5 tot 7 procent van het bruto binnenlands product. Belangrijke oorzaken hiervan zijn belastingontduiking, inefficiënte inning en corruptie.
Staatsschuld blijft druk uitoefenen
Het chronisch tekort op de begroting heeft de staatsschuld in de afgelopen jaren fors doen toenemen. Tussen 2005 en 2013 lag de schuld nog onder de 35 procent van het bbp, maar in 2020-2021 bereikte de schuldratio bijna 150 procent. Hoewel herstructurering en IMF-steun verlichting hebben geboden, blijven de rentelasten zwaar drukken op de begroting. SEOB verwacht dat deze situatie zal aanhouden tot ten minste 2028, wanneer de eerste substantiële olie-inkomsten worden verwacht. Tot die tijd blijven investeringen in onderwijs, infrastructuur en sociale zekerheid, onder druk staan.
Economisch herstel broos
Tegen het einde van 2024 en het begin van 2025 vertoonde de economie voorzichtige tekenen van herstel, gedreven door sectoren als transport, bouw en horeca.
Tegelijkertijd zette de SRD haar neerwaartse koers voort in de eerste vier maanden van 2025, wat gepaard ging met inflatie. De overheid blijft een belangrijke bron van geldschepping, mede door haar hoge uitgaven. Nieuwe importheffingen vanuit de Verenigde Staten – nog niet verrekend in de huidige economische ramingen – dreigen de koopkracht verder aan te tasten in een importafhankelijke economie.
Monetair beleid onder druk
Hoewel de Centrale Bank van Suriname probeert de inflatie te beheersen via kasreserveverhogingen, valuta-interventies en openmarktoperaties, blijft de effectiviteit beperkt. Zonder structurele afstemming tussen het monetaire en het begrotingsbeleid is de speelruimte van de Centrale Bank gering, stelt de SEOB.
Politieke wil essentieel voor hervorming
Voor duurzame economische welvaart zijn volgens de SEOB, diepgaande hervormingen aan zowel inkomsten- als uitgavenzijde noodzakelijk. De introductie van nieuwe fiscale regels in de comptabiliteitswet is een stap in de juiste richting, maar implementatie vereist politieke daadkracht. Zonder partijpolitiek overstijgend beleid en sterke instituties, zal Suriname volgens de SEOB, blijven steken in economische stagnatie. Het bbp per hoofd van de bevolking (ongeveer USD 7.500 in 2024) illustreert dit, dat toont volgens de SEOB, nauwelijks vooruitgang ten opzichte van 2009.
