De minister van Binnenlandse Zaken is DNA-kandidaat namens ABOP. Hij heeft daarnaast wettelijke en organisatorische verantwoordelijkheden bij het organiseren van de verkiezingen. Juristen denken daar verschillend over. Mr. Jennifer van Dijk-Silos, voormalig voorzitter van het Onafhankelijk Kiesbureau (OKB) en betrokken tijdens verschillende regeringen, uit haar zorgpunten. Mr. Iris Nazir, die succesvol via het Constitutioneel Hof tegen de waarborgsom geprocedeerd heeft, stelt via sociale media, dat er geen wettelijke regeling in de weg staat.
De verkiezingen zijn dusdanig fundamenteel voor het functioneren van onze democratie, dat optimalisatie altijd bespreekbaar moet blijven en waarborgen nagestreefd en overwogen moeten worden. Objectiviteit en onpartijdigheid moeten niet afhangen van enkel het karakter en de integriteit van wie op enig ogenblik de functie vervult. Wettelijk zijn er meerdere waarborgen in te bouwen, zoals een regelrecht verbod voor de minister, directeur en hoogste functionarissen betrokken bij verkiezingen, tot deelname, maar ook waarneming op die taken, door een daartoe door De Nationale Assemblee, het Hof van Justitie of de Organisatie van Amerikaanse Staten, tijdelijk daartoe aangewezen functionaris.
Een functionaris hoeft namelijk niet in te grijpen of te interveniëren in het verkiezingsproces om het vertrouwen erin, te schaden. De schijn van partijdigheid of van een hogere toewijding aan het partijbelang dan aan het landsbelang, is al voldoende om het eerlijke en vrije verkiezingsproces in gedrang te brengen, in de perceptie van zowel kiezers als van andere kandidaten. Als jarenlang actieve bestuurder in de voetbalwereld, is dit iets dat de huidige minister in het bijzonder, zou moeten kunnen waarderen en begrijpen. Burgers moeten kunnen vertrouwen op eerlijke verkiezingen, zonder wakker te liggen van een dubbele rol of van subtiel wantrouwen in het systeem. De minister kan zowel met betrekking tot de kieslijsten, als met betrekking tot de verkiezingsorganisatie, besluiten nemen, die direct invloed hebben op de verkiezingen en mogelijk in het voordeel van zijn eigen partij kunnen werken, onder de huidige omstandigheden. Andere partijen en kandidaten kunnen zich hierdoor benadeeld voelen. Gelijkwaardige en gelijktijdige toegang tot verkiezingsinformatie en de daarbij horende processen zijn het praktisch verlengstuk van het gelijkheidsbeginsel en de verantwoordelijkheid van de wetgever en van de regering. Het zou te ver gaan om te suggereren, dat er wordt gehandeld in strijd met de bestaande regels. Maar er zijn systeemrisico’s die de fundamentele beginselen van democratie in het gedrang brengen. Onafhankelijke verkiezingen moeten eerlijker en transparanter worden georganiseerd, om te voorkomen dat twijfels over de integriteit van het proces en van betrokkenen, een eigen leven kunnen gaan leiden.
Nog zorgelijker zijn de integriteits- en systeemrisico’s die door het Anti-fraude Platform zijn benoemd en met nadere rapportage zullen worden onderbouwd. De grove onzorgvuldigheden die op de RR- en DR-lijsten erin geslopen zijn, zoals dubbele kandidering, gebrek aan bewilliging of zelfs bekendheid met de eigen hoedanigheid als kandidaat, zullen zich wreken, als de presidentsverkiezingen straks in een VVV-vloergevecht uitmonden. De NDP heeft in Coronie en Para inmiddels aangifte gedaan, van valselijk ondertekende documenten.
