Molest op de werkvloer – en dan met name seksueel molest – is een ernstig probleem dat aanpak behoeft. Defensieminister Krishna Mathoera vertelde onlangs in gesprek met Dagblad De West, dat ook op haar ministerie, er meldingen waren van grensoverschrijdend gedrag. Zij onderkende het probleem en nam direct maatregelen, waarvan de eerste was, het opzetten van een speciale unit tegen molest op de werkvloer. ‘’Deze stap was noodzakelijk, omdat meldingen vaak onbehandeld bleven en slachtoffers onvoldoende bescherming genoten. Om dit probleem structureel aan te pakken, werden vertrouwenspersonen aangesteld binnen Defensie, specifiek voor vrouwelijke medewerkers”, aldus Mathoera.

Ondanks de vooruitgang die is geboekt binnen Defensie, erkent Mathoera dat er nog steeds juridische barrières zijn die een adequate bescherming van vrouwelijke werknemers binnen de overheid in de weg staan. De Wet Geweld en Seksuele Intimidatie Arbeid, werd onder zwaar protest van vrouwelijke assembleeleden aangenomen, omdat deze wet niet geldt voor ambtenaren.

Dit betekent dat ruim 30.000 vrouwen binnen de overheid, geen beroep kunnen doen op deze wet als ze te maken krijgen met molest of seksuele intimidatie op de werkvloer. Mathoera is van mening dat de overheid hierin een voorbeeldrol moet spelen en pleit voor aanpassingen in de wetgeving. “Het is onacceptabel dat er wetten zijn voor de particuliere sector, maar dat de overheid zichzelf uitsluit. Als wij strenge normen opleggen aan bedrijven, moeten we zelf de eerste zijn om deze standaarden te hanteren. Er moet ofwel een uitbreiding van de bestaande wet komen, ofwel een aparte wet die zich richt op de bescherming van overheidsmedewerkers tegen seksuele intimidatie en molest”, benadrukt ze.

Slachtoffers moeten niet zwijgen

Ze wijst erop dat machtshiërarchieën ervoor zorgen dat slachtoffers vaak zwijgen. Dit leidt ertoe dat vrouwen en andere minderheidsgroepen binnen de overheid onvoldoende beschermd worden. Volgens haar is het essentieel dat de Personeelswet wordt aangepast om werkomstandigheden binnen de overheid te verbeteren. “Een slachtoffer mag niet in een situatie blijven waarin zij of hij, afhankelijk is van iemand in een machtspositie en daarom gedwongen wordt om te zwijgen”, stelt Mathoera.

De minister haalt aan, dat binnen Defensie er al een systeem is opgezet om meldingen van (seksueel) molest en (seksuele) intimidatie serieus te nemen. De inspecteur-generaal en de Militaire Politie zijn verantwoordelijk voor het onderzoeken van klachten en het nemen van maatregelen tegen daders. Volgens Mathoera hebben er in de afgelopen jaren meerdere onderzoeken plaatsgevonden, waarbij sancties zijn opgelegd aan plegers van grensoverschrijdend gedrag. “In sommige gevallen is de dader disciplinair of gerechtelijk gestraft. In andere gevallen werd de betrokken persoon overgeplaatst, omdat de werkrelatie onwerkbaar was geworden. We moeten een balans vinden tussen rechtvaardigheid voor het slachtoffer en passende sancties voor de dader”, licht de minister toe. Om dit systeem verder te versterken, zijn er binnen Defensie tuchtrechters opgeleid die bevoegd zijn om interne misstanden te beoordelen en sancties op te leggen. “De militaire organisatie heeft een duidelijke hiërarchie en structuur nodig. Daarom hebben we de afgelopen twee jaar meerdere tuchtrechters opgeleid die kunnen ingrijpen bij plichtsverzuim en ander ongewenst gedrag”, aldus Mathoera.

Toekomstige stappen en verbeteringen

De minister erkent dat volledige preventie van grensoverschrijdend gedrag moeilijk blijft, maar stelt dat Defensie zich blijft inzetten voor een veilige werkomgeving. Ze pleit voor meer vertrouwenspersonen binnen ministeries en verbeterde arbeidswetgeving om slachtoffers beter te beschermen. “Je kunt nooit 100 procent sluitend maken dat dit soort situaties zich niet meer voordoen. Maar je kunt wél preventief werken en slachtoffers beschermen door ze niet in het systeem te laten vastzitten als slachtoffer. We moeten blijven werken aan bewustwording, veilige meldprocedures en duidelijke sancties voor daders.’’ Met de geleidelijke stappen die de afgelopen jaren binnen Defensie zijn gezet, hoopt Mathoera dat er een precedent wordt geschapen voor andere overheidsinstanties. ‘’Het uiteindelijke doel is een overheid waarin gendergelijkheid en veiligheid geen streven meer zijn, maar een realiteit.’’

-door Gladys Findlay-