In 2024 was het aantal medisch behandelde patiënten veel lager dan verwacht, ondanks een aanzienlijke subsidie van SRD 5 miljard (euro 143 miljoen). Volgens berekeningen van de Vereniging van Economisten in Suriname (VES), had het mogelijk moeten zijn om minstens twee keer zoveel patiënten te behandelen, maar de realiteit is anders. Het gaat hierbij om consulten en noodzakelijke medische operaties, waar een ernstig tekort aan zorg wordt ervaren, doordat de vraag naar zorg groter is dan het aanbod.

Inefficiëntie en verspilling van subsidies

De VES benadrukt dat de onbenutte subsidie ernstige gevolgen heeft gehad, omdat patiënten onnodig schade aan hun organen hebben opgelopen door de progressie van hun ziekten. De verantwoordelijkheid voor de situatie ligt volgens de VES, bij de directeur van Volksgezondheid, die de gevolgen van het gebrek aan zorg niet op een adequate manier communiceert. Tijdens de nieuwjaarspersconferentie van de regering werd de inefficiëntie in de zorg pijnlijk duidelijk. De minister van Volksgezondheid somde slechts de uitgaven voor apparatuur en gebouwen op, terwijl de minister van Financiën verklaarde, dat er meer dan SRD 5 miljard in de sector is geïnvesteerd, waarbij hij stelde dat het niet aan geld ligt, maar aan de besteding ervan.

Kritiek op het gebruik van belastinggeld

De VES is van mening dat de verantwoording van deze subsidies door de minister van Volksgezondheid, niet geloofwaardig is. Hoewel er publieke acties zijn zoals de aanschaf van nieuwe ambulances, de opening van een dialyse-faciliteit en de mogelijke doorstart van de bouw van het AMC-SU, worden deze als een “versterking van de gezondheidszorg” gepresenteerd, zonder samenhangend beleidskader. De subsidies onderhouden volgens de VES een vicieuze cirkel van slechte medische kwaliteit en hoge zorgkosten.

Dit ondermijnt de zorgsector, waarbij steeds meer zorgfaciliteiten verdwijnen en minder patiënten de zorg krijgen die ze nodig hebben.

Privatisering van ziekenhuizen noodzakelijk

De VES stelt dat de versnelde privatisering van overheidsziekenhuizen, zoals het Academisch Ziekenhuis Paramaribo (AZP) en andere grote ziekenhuizen, noodzakelijk is om de zorg te verbeteren. Ook private ziekenhuizen zoals het Sint Vincentius Ziekenhuis en Diakonessenhuis ontvangen overheidssteun, wat volgens de VES niet gerechtvaardigd is. Belastingen zouden niet gebruikt moeten worden om het begrotingstekort van private instellingen te dichten. De VES roept dan ook op tot bestuurlijke hervormingen in deze instellingen.

Zorgstraten als oplossing

Een mogelijke oplossing die de VES voorstelt, zijn zogenoemde zorgstraten: geïntegreerde zorgpaden georganiseerd rondom specifieke ziektebeelden. Deze zorgstraten zouden de volledige zorgcyclus van een patiënt verbeteren, van preventie en diagnostiek tot behandeling en revalidatie. Dit zou de doorlooptijd van behandelingen verkorten en de efficiëntie in de zorg verbeteren, waardoor meer patiënten behandeld kunnen worden. Door betere coördinatie kunnen dure operatiecapaciteiten beter benut worden, waardoor de zorg goedkoper en toegankelijker wordt.

Banen en hogere salarissen door efficiëntie

De implementatie van zorgstraten zou daarnaast kunnen leiden tot hogere salarissen en nieuwe banen. Met de juiste planning kunnen functies zoals specialistische verpleegkundigen, laboranten, technisch personeel en data-analisten worden gecreëerd, die allemaal goed betaalde banen kunnen krijgen. Volgens de VES kunnen hierdoor meer dan 5000 goed betaalde banen worden gefinancierd, waardoor het wegtrekken van gekwalificeerd personeel naar het buitenland kan worden ingedamd.

Inzet van buitenlandse zorgverleners

Een ander voorstel is de invoering van medische PSA-kaarten voor buitenlandse artsen en paramedici met een geldige registratie, zoals in de VS, Canada of Nederland. Dit zou niet alleen de werkdruk verlichten, maar ook nieuwe kennis en expertise binnen de zorgsector brengen. De inzet van buitenlandse zorgverleners heeft bewezen effectief te zijn, bijvoorbeeld tijdens de covid-pandemie, en zou Suriname kunnen helpen zijn zorgsysteem te versterken.

Gezondheidszorg als topprioriteit in verkiezingen

Met de verkiezingen van 25 mei 2025 in aantocht, stelt de VES dat de gezondheidszorg een topprioriteit zou moeten zijn voor alle politieke partijen.

Een innovatieve hervormingsaanpak is noodzakelijk om het zorgsysteem te herstellen en de achtergestelde patiënten de zorg te bieden die ze nodig hebben. Het ‘puin ruimen’ van de huidige situatie is een gedeelde maatschappelijke verantwoordelijkheid die niet alleen op de zorgsector mag rusten.

 Bron: VES-Inzicht, Januari 2025