De documentaire ‘Trefossa: Mi a No Mi’ (2008), geregisseerd door Ida Does, vertelt het verhaal van de Surinaamse dichter Trefossa, pseudoniem voor Henri de Ziel (1916-1975). Deze film werd vertoond op verschillende filmfestivals, waaronder het Trinidad+Tobago filmfestival in 2009.

Hoewel de film op diverse festivals is vertoond, is er geen specifieke informatie gevonden die bevestigt dat ‘Trefossa: Mi a No Mi’ als openingsfilm van een filmfestival heeft gediend.

Een documentaire waarin de strijd voor een Surinaamse taal, het Sranantongo, wordt verteld aan de hand van het levensverhaal van de Surinaamse dichter Trefossa, pseudoniem van Henny de Ziel.

De poëzie van Henri (roepnaam Henny) de Ziel alias Trefossa, veroorzaakte niets minder dan een aardbeving in Suriname. Nog steeds rollen zijn woorden dagelijks over de lippen van duizenden Surinaamse schoolkinderen als ze ‘s ochtends op school het Surinaamse volkslied zingen. En zelfs in Nederland zijn woorden op straat te horen als bakra, switi, brasa, mi boy, duku, wagi. pata, smatje, fawaka, dyuka waarvan het de vraag is, of ze hier zo vaak gehoord zouden worden zonder Trefossa’s betrokkenheid bij het Sranantongo.

In de opmerkingen van de premier van Barbados, Mia Mottley, wordt een verband gelegd tussen kunst, cultuur en leiderschap in de Caribische identiteit. Haar nadruk op het aanpakken van geweld en drugsmisbruik, vooral onder jongeren, laat zien, dat ze de sociale realiteit van de regio begrijpt en pleit voor alternatieven en investeringen in onderwijs en gemeenschapsvorming. Haar boodschap over jongeren die ‘verdwalen’, raakt een diepgaand probleem van marginalisatie en gebrek aan kansen, en benadrukt de noodzaak om prioriteit te geven aan de ontwikkeling van jongeren. Het gebruik van cultuur als verenigende kracht en het belang van samenwerking tussen Caribische landen, worden ook benadrukt.

Mottley’s leiderschap in mondiale fora, zoals COP26, laat zien dat ze niet alleen haar regio vertegenwoordigt, maar ook haar belangen met autoriteit naar voren brengt.

Het werk van Trefossa, waaronder zijn bijdrage aan het Surinaamse volkslied, en zijn nadruk op saamhorigheid en culturele wortels, resoneert met Mottley’s nadruk op cultuur als verenigende kracht. Beiden benadrukken het belang van kunst en expressie bij het vormgeven en behouden van nationale en regionale identiteit. Het eerbetoon aan Bob Marley en andere Caribische artiesten symboliseert verzet, liefde en eenheid, en benadrukt de kracht van muziek en kunst om mensen te verenigen rond gemeenschappelijke doelen.

Het Crop Over Festival op Barbados, een levendig cultureel festival, herdenkt niet alleen het einde van de suikerrietoogst, maar viert ook het leven, erfgoed en creativiteit. Mottley’s erkenning van evenementen als Crop Over, onderstreept haar bredere thema van cultuur als een middel voor empowerment.

Al met al dragen Mia Mottley’s opmerkingen bij aan het begrip van kunst, cultuur en leiderschap in de Caribische identiteit. Haar visie op het aanpakken van sociale problemen, het bevorderen van educatie en gemeenschapsvorming, en het bevorderen van samenwerking tussen Caribische landen toont haar leiderschap en inzicht in regionale en mondiale uitdagingen. Door kunst en cultuur te benadrukken als verenigende krachten, bouwt ze voort op de nalatenschap van iconische Caribische artiesten en festivals zoals het Crop Over Festival. Mottley’s opmerkingen zijn een inspirerende oproep tot collectieve moed, creativiteit en samenwerking om de uitdagingen van het Caribisch gebied aan te pakken.

De opmerkingen van Mottley, de poëzie van Trefossa, de muziek van Marley en evenementen als het Crop Over Festival, hebben allemaal één rode draad: ze vieren de veerkracht en creativiteit van de Cariben en pakken tegelijkertijd de uitdagingen rechtstreeks aan. Door leiderschap te verweven met culturele waardering, eert Mottley niet alleen deze iconen, maar wijst zij ook op een toekomst waarin de grootste kracht van het Caribisch gebied – de cultuur – de basis wordt voor eenheid en vooruitgang.