De inheemse dorpen Apoera, Section en Washabo in West-Suriname hebben een krachtige oproep gedaan aan president Chandrikapersad Santokhi om het Memorandum of Understanding (MoU) met de Chinese bauxietmaatschappij Chinalco per direct op te schorten. In een spoedbrief benadrukken de gemeenschappen dat de MoU hun internationale rechten en traditioneel gezag volledig negeert.

De brief volgt op een gezamenlijke gemeenschapsvergadering afgelopen zaterdag, waarbij ook een delegatie van de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (VIDS) aanwezig was.

Volgens de dorpen schendt de overeenkomst fundamentele rechten, zoals het recht op zelfbeschikking, collectieve eigendomsrechten en het principe van free, prior and informed consent (FPIC).

‘MoU is in strijd met wet en vonnis’

De dorpen stellen dat het MoU niet alleen in strijd is met het Kaliña en Lokono-vonnis van het Inter-Amerikaans Hof, maar ook met bepalingen in de Surinaamse wetgeving. “Wij eisen dat het MoU niet behandeld wordt in De Nationale Assemblee en dat er een FPIC-proces wordt opgestart dat voldoet aan internationale standaarden. Bij elke stap in dit proces, willen wij worden bijgestaan door VIDS.” De eis geldt niet alleen voor Chinalco, maar ook voor andere bedrijven zoals Newmont, Goldline Mining en diverse zand- en grindondernemingen. De dorpen willen directe betrokkenheid en respect voor hun rechten bij alle besluiten die hun leefgebieden raken.

Gronduitgifte zonder overleg

In het schrijven wordt scherpe kritiek geuit op gronduitgifte binnen de dorpen, die volgens de bewoners zonder overleg plaatsvindt. Dorpshoofden wijzen districtscommissaris Josta Lewis van Kabalebo aan als verantwoordelijke en beschuldigen haar van uitspraken zoals “dit is domeingrond” en “dit is industriegebied”. Deze activiteiten, waaronder grondmetingen en registraties voor grondaanvragen, worden door de gemeenschappen resoluut afgewezen.

“Onze gronden zijn geen domeingrond, maar voorouderlijke gebieden waarop wij collectieve eigendomsrechten hebben”, benadrukken de dorpen. “Eenzijdige handelingen zullen niet langer getolereerd worden. Wij eisen respect en dialoog.”

Open voor overleg

De dorpsbesturen geven in hun schrijven aan, dat zij open staan voor overleg, mits dit plaatsvindt in samenwerking met VIDS. “Zonder respect voor onze rechten is we-derzijds respect onmogelijk”, aldus de gemeenschappen.