De Suriname Economic Oversight Board (SEOB) heeft in zijn laatste editie van het SEOB-bulletin aangegeven, tevreden te zijn met de recente actualisatie van Moody’s en benadrukt de cruciale rol van fiscale discipline voor de economische toekomst van Suriname. Een operationeel Sovereign Wealth Fund, met duidelijke regels voor het gebruik van olie- en gasinkomsten, is essentieel om ervoor te zorgen dat de voordelen van deze natuurlijke rijkdommen zowel de huidige als toekomstige generaties ten goede komen.
Een belangrijke aanbeveling is om geen voorschotten te nemen op de olie-inkomsten, aangezien de daadwerkelijke opbrengsten pas in 2028 verwacht worden. In plaats daarvan moet de focus liggen op het versterken van de Belastingdienst om de inkomstenzijde van de overheid te verbeteren. Het sociaal programma, ondanks de vele aanbevelingen en handreikingen van diverse instanties, blijft volgens de SEOB, achter in effectiviteit. De SEOB benadrukt dat de nadruk moet liggen op de effectiviteit van dit programma en niet slechts op de uitgaven.
De snelle stijging van de wisselkoers baart de SEOB zorgen, vooral in het licht van de invloed van onevenwichtige overheidsfinanciën. Een noodzakelijke maatregel is het afbouwen van subsidies op nutstarieven, maar dit moet transparant gebeuren met volledige inzage in de elektriciteitskosten voor alle betrokkenen. Dit bevordert begrip en steun van de bevolking. Het versterken van het sociale vangnet is ook van cruciaal belang om armoede effectief te bestrijden.
De SEOB constateert dat de M0-target in augustus 2024 niet is gehaald en benadrukt dat fiscale discipline en een betere samenwerking tussen het ministerie van Financiën en de Centrale Bank van Suriname (CBvS), essentieel zijn om de stabiliteit te waarborgen. De afbouw van binnenlandse schulden en de herkapitalisatie van de CBvS worden als positieve ontwikkelingen gezien, maar brengen risico’s met zich mee, doordat ze de staatsschuld kunnen verhogen en druk kunnen zetten op de overheidsbegroting.
Hoge leenrentes vormen een uitdaging voor bedrijfsinvesteringen, zelfs met een afnemende inflatie. De private sector speelt een belangrijke rol en wordt aangespoord om te blijven innoveren en de productiviteit te verhogen. Voor 2024 wordt een inflatie van tussen de 16% en 18% verwacht, met een jaareinde schatting van tussen de 9% en 11%. Beleidskeuzes van de overheid, zoals tariefsverhogingen voor nutsvoorzieningen, kunnen deze schattingen beïnvloeden.
De SEOB heeft een positieve vooruitblik op de economische groei in 2024 en de middellange termijn, vooral door de mijnbouwsectoren. Toch is het noodzakelijk om stimulansen in te voeren die de ontwikkeling van lokale sectoren bevorderen, met speciale aandacht voor werkgelegenheid, productie, duurzaamheid en de aanpak van klimaatverandering. Het onderwijs moet beter worden afgestemd op de behoeften van de oliesector en de geïdentificeerde groeisectoren om de economie veerkrachtig te maken.
Het wettelijke kader voor anti-corruptie moet worden herzien, met specifieke eisen voor politici om hun inkomsten en vermogen openbaar te maken, zodat er transparantie is voor het publiek. Met de voortgang van de tweede Nationale Risicoanalyse (NRA) is het belangrijk om strenge maatregelen tegen fraude, corruptie en witwassen (AML/CFT) te implementeren. De SEOB pleit voor een nauwere samenwerking met de private sector en de voortzetting van het IMF-programma om de instituten en het financieel beheer te versterken.
De SEOB blijft voorstander van een vervolgprogramma met het Internationaal Monetair Fonds (IMF) om ervoor te zorgen dat het economische herstel niet verloren gaat. Dit vervolgprogramma moet zich richten op het versterken van de instituten, goed bestuur en het verbeteren van het monetair beleid en de financiële sector, zodat de economie van Suriname op de lange termijn kan profiteren van de olie- en gasinkomsten.