De Vereniging van Economisten in Suriname (VES) stelde onlangs in het economistenblad ‘Inzicht’, dat de wisselkoers in Suriname de laatste weken een zorgwekkende opwaartse trend vertoont door een complex samenspel van monetaire en fiscale factoren. In het artikel analyseert de VES onderliggende oorzaken, waaronder de inconsistentie tussen begrotings- en monetair beleid, internationale invloeden en de publieke verwachtingen, en schetst mogelijke oplossingen om de economische stabiliteit te herstellen.

Druk op de wisselkoers

Het monetaire beleid is volgens de VES de laatste tijd onder druk komen te staan door voortijdige renteverlagingen vanuit de bankensector. “De initiële doelstelling was om lenen betaalbaarder te maken, maar de plotselinge verlaging heeft ook de liquiditeit in de economie vergroot. Dit verhoogt de vraag naar vreemde valuta en drijft de wisselkoers op. Het gebrek aan coördinatie met het fiscale beleid creëert onzekerheid in de markt dat het vertrouwen van consumenten en investeerders schaadt. De Centrale Bank heeft getracht overtollige liquiditeit af te romen via Centrale Bank Certificaten (CBC-certificaten), maar de tijdelijke stop van deze maatregel leidde tot een grotere vraag naar buitenlandse valuta. Op 8 november worden echter weer nieuwe CBC-certificaten uitgegeven met een hogere rente, wat de liquiditeit moet verlagen en de wisselkoersdruk verminderen”.

Fiscale verruiming

De regering heeft het begrotingsbeleid verruimd, mede door verhogingen in salarisuitgaven en publieke investeringen. Hoewel dit op korte termijn bijdraagt aan sociale stabiliteit, heeft het geleid tot een aanzienlijke toename in liquiditeit, wat extra vraag naar vreemde valuta genereert en de druk op de wisselkoers verder vergroot.

De IMF-middelen die gebruikt worden voor budgetondersteuning dragen ook bij aan deze liquiditeitsstijging, waardoor meer geld beschikbaar komt in de economie en de vraag naar buitenlandse valuta verder toeneemt.

Publieke verwachtingen

Het gedrag van de bevolking speelt een sleutelrol in de huidige wisselkoersontwikkelingen. Vanwege eerdere ervaringen met salarisverhogingen en stijgende wisselkoersen verwachten veel mensen dat de wisselkoers verder zal stijgen, wat leidt tot een toename in de vraag naar vreemde valuta. Deze vicieuze cirkel maakt het moeilijker voor de autoriteiten om stabiliteit te handhaven.

Staatsolie’s obligatie

De recente aankondiging van Staatsolie om een vreemde valuta-obligatie uit te geven, versterkt de vraag naar Amerikaanse dollars (USD) op de lokale markt, wat schaarste aan buitenlandse valuta vergroot en de wisselkoers onder druk zet. Dit benadrukt het belang van een gecoördineerd beleid tussen monetaire en fiscale autoriteiten om de economische stabiliteit te waarborgen.

Versterking Amerikaanse dollar

Internationale ontwikkelingen dragen eveneens bij aan de wisselkoersdruk. De recente renteverlaging van de Europese Centrale Bank (ECB) in oktober 2024 heeft geleid tot een versterking van de USD. Deze waardeontwikkeling maakt de USD aantrekkelijker, waardoor ook in Suriname de vraag naar deze valuta stijgt.

Oplossingen

Om de wisselkoersontwikkeling te stabiliseren, is betere coördinatie tussen het monetaire en fiscale beleid essentieel. Het monetaire versoepelingsbeleid moet geleidelijk plaatsvinden, afgestemd op hervormingen in de overheidsfinanciën. Een te snelle versoepeling kan leiden tot inflatie en koopkrachtverlies. Samenwerking tussen het ministerie van Financiën en de Centrale Bank is noodzakelijk voor consistent en voorspelbaar beleid. Hierdoor kan het vertrouwen in de Surinaamse munt hersteld worden en kan Suriname zich richten op duurzame economische groei.