“De Nationale Democratische Partij (NDP) wordt vaker verweten dat haar economische wanbeleid de belangrijkste oorzaak is van de sociale en economische ellende waarin ons land is gebracht en van onze structurele onderontwikkeling. Een empirische onderbouwde analyse laat zien dat na elke NDP (achtige) regering, de Surinaamse economie in een veel slechtere staat is komen te verkeren dan bij de aanvang”, aldus de Vereniging van Economisten in Suriname in de september-editie van ‘Inzicht’.
“Dat was het geval na de periode van de militaire dictatuur (1980 – 1987), die van het kabinet Wijdenbosch (1996 – 2000) en ook die van de twee regeringen Bouterse (2010 – 2020). In de loop der tijd werd de aangerichte schade steeds groter. Die van de laatstgenoemde periode was enorm en ons land ondervindt nog dagelijks de zeer schadelijke en pijnlijke gevolgen van het gevoerde wanbeleid”.
De NDP heeft volgens de VES nooit spijt betuigd aan het Surinaamse volk over haar wandaden. Er is zelfs gerede twijfel, of zij überhaupt begrijpt waar de structurele en cruciale beleidsfouten zijn gemaakt. “Het is daarom verwachtbaar dat als deze partij met dezelfde kopstukken van de regering Bouterse weer in het machtscentrum komt, zij weer dezelfde cruciale beleidsfouten zal maken. Wat ging er precies mis in het “economisch beleid” in de drie periodes waarbij de NDP (of geestverwanten) aan de macht was in ons land?”
“De NDP kan beschouwd worden als een populistische beweging of organisatie. Populisme is een manier van politiekvoering waarin uitgegaan wordt van een centrale tegenstelling tussen “het volk” en een vermeende “elite” en waarbij de populist de kant van het “volk” kiest, terwijl ze zichzelf en hun vertrouwde omgeving wel zegenen met alle weelde, vaak onrechtmatig vergaard ten nadele van het “volk”. Zij werken met vage concepties en appelleren aan lagere driften van de mens”.
De opkomst van het populisme in Suriname is te wijten aan het feit dat onze mensen zich steeds minder konden vereenzelvigen met de “traditionele” politieke partijen. Het populisme heeft ook gevaarlijke kanten, vanwege de grote onverdraagzaamheid tegenover democratische processen en tegenover kritiek. Iedereen die tegen ze is, is daarom ook per definitie een tegenstander van het volk. Het populistisch karakter van de NDP heeft doorgewerkt in hun “economische beleidsvoering”.
Veel aandacht werd gegeven aan allerlei sociale beleidsprogramma’s en objectsubsidies om prijzen kunstmatig laag te houden. Aan basis economische principes werd geen aandacht gegeven, waardoor economische onevenwichtigheden toenamen en het investeringsklimaat werd verziekt. Door alle onsamenhangende programma’s en objectsubsidies stegen de overheidsuitgaven aanzienlijk, begrotingstekorten namen fors toe en werden heel eenvoudig monetair gefinancierd. Ook werden er op grote schaal lokaal en internationaal leningen afgesloten tot ver boven het wettelijk vastgestelde plafond van 60% van het BBP. Budgettaire en monetaire discipline waren ondergeschikt aan hogere politieke doelen voor het “volk”. De monetaire financiering van overheidstekorten leidde tot forse overliquiditeit in de Surinaamse economie.
Verder stelt de VES dat de Centrale Bank van Suriname niet onafhankelijk functioneerde en bemand werd door politieke loyalisten. “Doordat de Surinaamse productiecapaciteit onderontwikkeld is, richtte deze liquiditeit zich op importgoederen. Daardoor steeg de vraag naar vreemde valuta en begon de wisselkoers te stijgen. Door de openheid van onze economie werd de wisselkoersstijging al snel verwerkt in het binnenlandse prijspeil. De inflatie nam daardoor toe waardoor de koopkracht van de bevolking hard achteruitging. Vaak werd de wisselkoers niet marktconform aangepast, wat een bron opleverde voor corruptie en de zwarte markt voor vreemde valuta. Ook werd hierdoor de monetaire (deviezen) reserve geheel uitgehold en steeg de koers verder”.
De deviezen krapte was in 2019 zo erg dat de toenmalige governor gedwongen was om illegaal vreemde valuta uit de kasreserve van commerciële banken (dus valuta van Surinaamse bedrijven en burgers) te verdonkeremanen. We zien dus dat de intenties van het NDP-beleid, namelijk armoedebestrijding teneinde verbetering in de leefomstandigheden te bereiken van het volk, door het wanbeleid juist niet worden bereikt en het volk uiteindelijk juist verarmt door de hoge inflatie. Op de Universiteit van Suriname is het wanbeleid van de NDP vaker besproken en geanalyseerd. Het wanbeleid is theoretisch ingekaderd in wat daar bekend is geworden als de “Paradox van de armoedebestrijding”.
“De conclusie is dat de doelstelling van armoedebestrijding en een beter leven voor het volk nimmer kan worden bereikt met het wanbeleid van de verschillende NDP-regeringen. Een andere conclusie is dat fiscale en monetaire stimulering niet leidt tot economische groei, maar door de onderontwikkelde lokale productiecapaciteit tot importgroei, stijging van de wisselkoers en inflatie. In ontwikkelde economieën leiden deze stimuleringsprogramma’s wel tot groei van de productie. Een andere les is dat de Centrale Bank nimmer als verlengstuk mag fungeren van het ministerie van Financiën en de politiek. Voor duurzame groei en ontwikkeling zijn onder andere nodig een gedegen economisch ontwikkelingsplan, prudent beleid uitgevoerd door eerlijke en ter zake deskundigen, good governance en een democratische levenshouding. Er is helaas geen alternatief hiervoor !”.
