Op de eerste werkdag van de tiende maand, presenteert de president plichtsgetrouw aan de Grondwet, onze Surinaamse miljardennota, de concept staatsbegroting, tezamen met de jaarrede, met wat politiek-bestuurlijke kreten, gevolgd door wat weken van politieke beschouwingen. Daar scoren oppositie en coalitie punten, niet door de daadwerkelijke begroting te bespreken, maar door met sensatie te slingeren in de richting van de ministers die bij de duivel te biecht gaan, over wat de volksgemoederen op een willekeurige dag verhit.

Behalve een scheefgegroeide hyper gepolariseerde politieke cultuur, is er met het begroten en behandelen zelf behoorlijk wat mis. Ten eerste vermelden deskundigen al jaren dat het systeem van samenstellen van de cijfers zelf, misleidend en verkeerd is. Zo wordt met schuld faciliteiten, afhankelijk van degene die de schuld verstrekt, vaak omgegaan alsof het ontvangsten of inkomsten zijn, terwijl aan bijvoorbeeld IMF, de ontwikkelingsbanken en een handjevol NGO’s en supranationale organisaties, keihard terugbetaald moet worden.

Daarnaast, krijgt de regering veel te veel vrijheid in het doorrekenen van wat de inkomsten zullen zijn, terwijl er nooit een realisatie of verificatiemoment achteraf plaatsvindt, waarbij hard gekeken wordt, of de miljarden die men verzint in oktober, in december van het volgend jaar ook echt binnengeharkt zijn.

Teveel vrijheid komt daarnaast toe aan steunpilaren zoals het begrotingsgedeelte van het Kabinet van de President, vorig jaar goed voor bijna een miljard SRD en ook dit jaar, daar niet ver vanaf en aan de alles bedekkende pleister van de ‘suppletoire begroting’, die altijd laat in het jaar aangenomen wordt.

Welke betekenis heeft de begroting, als er tegelijkertijd gedweild wordt met de kraan open, verzonnen naar hartelust en de minister van Financiën en Planning in realiteit helemaal geen beschikking heeft over de miljarden, die hij wél zegt uit te gaan geven. Op die manier gebeurt het jaar in, jaar uit, dat men zich met medeweten van alle andere autoriteiten, in allerlei bochten wringt, om degene die het luidst schreeuwt, protesteert of het meest sensationeel de slachtofferrol jammerend bekleedt, wat miljoenen toe te stoppen, om stilte en rust te kopen. En ondertussen buiten beeld en op allerlei slinkse wijzen, het lijkt altijd goed te gaan met de politieke en zakelijke vrienden van de machthebbers, om de familieleden nog maar onbesproken te laten.

Het IMF heeft het terecht over begrotingsdiscipline. Maar die discipline hebben we niet alleen nodig bij strak blijven bij wat men opgeschreven heeft. Maar ook bij daadwerkelijk bezuinigen, daadwerkelijk fiscaal uitgaven op inkomsten afstemmen en een serieuze, oprechte poging te doen, niet zo schaamteloos met cijfers te toveren, waarvan men geen enkele bedoeling heeft, die na te leven, te realiseren of uiteindelijk te verifiëren.