-Ingezonden-

Eerder dit jaar was er overal en bij heel veel mensen dagenlang commotie over USD 8 miljoen. Er zou volgens een voor ons anonieme klokkenluider, gerommeld zijn bij het Panam-project. De hele oppositie, mediahuizen en journalisten, zogenaamde influencers, advocaten, oud-ambtenaren, maatschappelijke organisaties en enkele losse zogenaamde deskundigen, gingen allemaal aan de haal met wat de onbekende klokkenluider vertelde. Iedereen was dagenlang aan het sputteren tot zelfs een demonstratie aan – wat later heel laf omgedoopt werd tot een ondersteuning van het OM  – bij het OM voor een spoedig onderzoek naar die USD 8 miljoen rond Panam.

Nu is er een andere case in Suriname van USD 8 miljard en waar de klokkenluider met naam en toenaam bekend is. Het gaat om Anand Biharie uit Nederland. In deze case gaat het om USD 8 miljard die onttrokken zou zijn aan de Surinaamse samenleving en is inmiddels bekend als de Goudroof case en waar volgens hem, de goudbedrijven RGM/Iamgold en nu mogelijk zelfs Zijin betrokken zijn naast een heleboel Surinamers van wie hij enkele met naam en toenaam noemt. Heel Suriname kijkt nu de andere kant op bij zo iets schokkends. Het gaat volgens Biharie om USD 8 miljard USD! Dat is 1000 keer meer dan waar het over bij Panam ging. In dit geval staat er niets tegenover voor de Surinaamse burger; die USD 8 miljard is gewoon foetsie, weg. In het geval van Panam had de burger tenminste geasfalteerde wegen. Goed of fout, er is iets fysiek te zien in het Panam-project. In de goud case is er niks, niets, nada, de Surinaamse burger zit met lege handen. Het gaat dus om serious money zoals ze zeggen, daar kom je je bed voor uit, zegt men.

Snapt Oostburg wel wat de omvang van dit bedrag is? Hij houdt zo van zijn land en zijn landgenoten en zijn volgers. Waar is hij nu? Vindt hij het nu niet belangrijk om ook een mars te organiseren naar het OM om onderzoek aan te vragen? Kan hij nu geen accountant inhuren in plaats van een advocaat om tegen Ori te strijden? Oostburg kan helpen die USD 8 miljard voor het land binnen te halen en dan zijn alle onderwijsproblemen als sneeuw voor de zon verdwenen. Het liefst doet hij allemaal hoor, advocaat nu en accountant nu. Waar is DTV die wekenlang achter de USD 8 miljoen van Panam aanrende? Waarom haalt Jerrel Harderwijk niet de een na de ander in de studio om te vragen naar de zaak?

Waar is de VES die overal opdook om te vertellen, hoe erg het was met Panam, want USD 8 miljoen zou onterecht betaald zijn. Nu is USD 8 miljard foetsie en de VES lijkt in de hangmat te snurken. Waar zijn de topeconomen van de VES die geen kritiek dulden, want hoe durfde de president hen te bespreken, met het zelfstandig onderzoek doen naar de aantijgingen van Biharie? De economen kunnen de samenleving nu verblijden met analyses en de aantijgingen van Biharie of ontkrachten of juist ondersteunen.

Wat is er met Suriname dat al die schreeuwers rond Panam zo muisstil zijn? Het lijkt niet interessant, want men kan Santokhi nu niet bashen? Ik neem het niet op voor Santokhi of meneer Panam, maar het valt gewoon op, je hoeft geen Einstein te zijn om dit te zien.

Suriname is muisstil. Komt het omdat men niet begrijpt waar het precies om gaat? Komt het omdat men Biharie niet gelooft of vertrouwt? In dit verband verwijs ik toch nog een keer naar de houding in de Panam case waar men niet eens wist wie die klokkenluider was, het kon een charlatan zijn maar men vertrouwde hem op voorhand al en rende gewoon achter hem aan. Het bedrag van USD 8 miljard is toch de moeite waard om achter deze case aan te willen gaan ondanks wat je van Biharie zou vinden? Dit bedrag is meer dan Oppenheimer I en II van de regering Bouterse plus IMF van Santokhi plus alle geld nodig voor de investering van Staatsolie straks in de offshore plus voor alle bruggen en wegen en mooie ziekenhuizen en nog meer. Cash money! Waar wacht Suriname op? Je hoeft niet meer naar IMF, naar Oppenheimer en China, IsDB, India en IDB. Natuurlijk vermits Biharie gelijk heeft. Wat zegt Biharie dan eigenlijk? En waar gaat het precies om?

Wat zegt Biharie

Biharie komt met drie grote aantijgingen en voor elke aantijging is er een andere primaire ‘dader’. In eenvoudige woorden en beetje straattaal, komt het hierop neer:

1. Er zijn Surinamers die bij elkaar 25% van de aandelen – zogenaamde B aandelen – in RGM hebben en die hebben alle dividend al die jaren in hun eigen zak gestopt. Dus deze Surinamers hebben ‘gestolen’ van hun eigen Surinaamse broeders en zusters. Erg hoor! Wie zijn deze Surinamers dan? Waar is de top intel man van de NDP, die de hele dag bezig is met het huis van Rishano, hij kan beter gaan achterhalen wie die Surinamers zijn die mogelijk met die 25% aandelen zijn weggerend, dan bewijst hij het land echt een dienst. Of zitten er ook partijgenoten van hem erbij en dan wordt het ongemakkelijk voor hem en de partij?
2. RGM/Iamgold zou jaren de winst van de onderneming laag gehouden hebben om zo minder dividend aan de Surinaamse staat te hoeven af te dragen en ook zo minder winstbelasting aan de staat te hoeven af te dragen. Dat zou RGM/Iamgold onder andere gedaan hebben door kosten op te voeren en investeringen in een keer af te boeken. Dat zouden de VES-economen kunnen onderzoeken en analyseren. Jaarrekeningen doorploegen heet dat. Waar zijn de lokale betrokken accountants? Zij kunnen Suriname een dienst bewijzen met hun analyse kracht. Waar is de man die bij de Centrale Bank zat en nu na een veroordeling de hele dag met rapporten zwaait al zou er niks aan de hand zijn bij de bank? Kan hij nu geen rapporten met benchmark vinden om de Surinaamse samenleving een dienst te bewijzen? Of kan het zo zijn dat veel Surinamers die in de regeringen zaten en op de hoogte waren hiervan, een politieke kleur hebben die hem nu niet goed uitkomt?
3. RGM/Iamgold zou jaren meer goud gevonden hebben dan dat ze rapporteerden aan Suriname en in hun boeken hebben vermeld. Zo zou RGM/Iamgold het land en de burger hebben bestolen. Als dat zo is, dan is de vraag wie allemaal hebben weggekeken tegen welke soekroe money of zakgeld.

Dus samengevat de Surinaamse burger is op drie fronten bedonderd volgens Biharie en dat jarenlang, waarbij hij becijferd heeft dat het gaat om ongeveer USD 8 miljard totaal! In de hele tjutja – mooi Surinaams woord – hebben Surinamers zelf het spel meegespeeld. Hoeveel van de USD 8 miljard zijn in die Surinaamse zakken verdwenen en hoeveel in de zakken van RGM/Iamgold is nog niet helder, althans niet helder naar buiten gebracht dan.

De hamvraag die nu langzaam opdoemt, is: Wat kan hiervan waar zijn?

Wat kan hiervan waar zijn?

Alles begint met kunnen vaststellen of de beweringen die Biharie doet waar kunnen zijn. Dat begint dan met een paar steekproeven onderzoek – zie de vragen hierna – om daarna steeds dieper in de zaak te kunnen duiken. Uit die steekproeven kan dan al snel blijken of Biharie misschien een fantast is of dat zijn verhaal misschien opgeklopt is of dat hij echt een mega tjutja boven water heeft getild? In alle gevallen is het de moeite waard voor Suriname om met elkaar alvast dit nader te onderzoeken. Biharie heeft zijn portie werk al gedaan, hij is al naar SEC – beurswaakhond – in USA gegaan, omdat hij zo primair RGM/Iamgold kan aanspreken. Maar wie zijn de Surinamers die met dikke zakken geld rondlopen en wie gaat achter hen aan? In getrapte volgorde kan het ook door en via SEC gebeuren heb ik begrepen, maar toch dit zou de aandacht van Surinaamse autoriteiten moeten hebben, zoals het OM en de regering. Waar zijn zij?

Maar terug naar de vraag wat er van waar kan zijn. Het zou dan moeten beginnen met een paar eerste simpele vragen zoals:

1. Bestaan die B aandelen?
2. Wie heeft die B aandelen aan de Surinaamse zijde?
3. Is er dividend uitgekeerd op basis van die B aandelen?
4. Hoeveel dividend is er over de jaren uitgekeerd op basis van die B aandelen aan de Surinaamse houders van de aandelen?
5. Hoe is de controle op het volume goud dat gemijnd is versus wat opgegeven is?
6. Wie hebben op de controle gelet?
7. Hoe hebben de RvC-leden opgelet dat er niet minder winst berekend en gerapporteerd werd?
8. Hoe hebben het ministerie van Financiën en van Natuurlijke Hulpbronnen zich vergewist dat die niet bedonderd werden met lagere winsten in verband met winstbelasting en royalty en dividend?

Bij al deze acht vragen zijn jarenlang Surinaamse functionarissen zoals presidenten, vicepresidenten, ministers, afgevaardigde RvC-leden en zelfs DNA-leden betrokken geweest. Velen leven nog en wonen nog in Suriname. Waarom reageren zij – op Gregory Rusland na- nu niet op de aantijgingen? Waarom komen zij niet zelf vertellen hoe de vork aan de steel zit? Vertellen wat niet zou kloppen van wat Biharie stelt? De Surinaamse media – hier is de lijst voor bijvoorbeeld DTV – zouden een aantal van die betrokkenen aan de Surinaamse zijde kunnen ondervragen. Te beginnen bij en een paar te noemen:

1. Ex-president Venetiaan
2. Ex-vicepresident Sardjoe
3. Ex-minister van NH Rusland
4. Ex-minister van NH Hok
5. Ex-minister van Financiën Boedhoe
6. Ex-minister van NH Akiemboto
7. Ex-minister van NH Dodson
8. Ex-vicepresident Ameerali
9. Ex-vicepresident Adhin
10. Ex-CEO van Grassalco Akiemboto
11. President Santokhi
12. Vicepresident Brunswijk.

Er zijn nog meer namen. Sommigen zijn helaas niet in de buurt om bevraagd te worden. In de lijst van  de bovengenoemde namen zijn er enkele praatgrage functionarissen die graag bij de media komen zoals Hok, Akiemboto nu actief politicus, Adhin, Santokhi en Brunswijk. Een mooie selectie zou ik zeggen. Naast deze namen zijn er enkele andere praatgrage DNA-leden die graag vertellen hoe het land ontwikkeld moet worden zoals ex-DNA-lid Ramnandanlal van Palu, huidig DNA-lid Asabina van BEP, Gayadien van de VHP, Bouva van NDP, Etnel van de NPS. Dus aan de slag media, zou ik zeggen.

Mijn eigen bevindingen

Inmiddels heb ik als diaspora ook moeite gedaan om vanuit 8.000 km afstand en vanuit mijn zolderkamer waar het riant toeven is trouwens, onderzoek te doen naar de aantijgingen van Biharie en antwoord te zoeken op de genoemde 8 vragen. Ik heb al antwoord gevonden op een paar van de vragen op basis van echte documenten, jaja ik heb ook intel, en ik blijf doorzoeken en analyseren. In de volgende editie zal ik mijn analyse en bevindingen delen. In de tussentijd hoop ik dat de Surinamers die zo bezorgd waren over die USD 8 miljoen bij Panam, ook moeite doen om te zoeken naar 8 USD miljard in de goudroof case.

Hikmat Mahawat Khan