In Suriname worden ernstig zieke patiënten door het Staatsziekenfonds (SZF) aangemoedigd om zelf geld op te halen via donatiewerving voor hun medische behandeling. Dit advies dient echter niet opgevolgd te worden, omdat het bijdraagt aan het belonen van de overheid voor nalatigheid en het verkeerd besteden van geleende middelen. In dit artikel wordt uiteengezet waarom donatiewerving niet de juiste oplossing is en wat er gedaan moet worden om ervoor te zorgen dat de Surinaamse regering haar verantwoordelijkheid neemt.
Problematiek van donatiewerving
Het SZF moedigt patiënten aan om donaties te werven om hun medische kosten te dekken, wat impliceert dat de overheid niet in staat is of niet bereid is om deze zorg te verlenen. Dit is problematisch om meerdere redenen:
- Verantwoordelijkheid ontwijken: door burgers te vragen zelf geld op te halen, ontloopt de overheid haar verantwoordelijkheid om adequate gezondheidszorg te bieden aan haar bevolking.
- Ongelijkheid bevorderen: donatiewerving is afhankelijk van het netwerk en de middelen van de patiënt, waardoor sommige patiënten beter geholpen worden dan anderen puur op basis van hun vermogen om geld in te zamelen.
- Corrupte praktijken faciliteren: het geld dat voor sociale doelstellingen is geleend, kan in onduidelijke en mogelijk corrupte zakken verdwijnen als er geen strikte controle en verantwoording plaatsvindt.
De lening van het IDB voor sociale doelen
Suriname heeft 150 miljoen euro geleend van het IDB voor sociale doelstellingen. Dit geld zou moeten worden gebruikt om onder andere de gezondheidszorg te verbeteren. Echter, er zijn zorgen dat dit geld niet op de juiste manier wordt besteed. Burgers en journalisten moeten samen toezien op de besteding van deze fondsen om te voorkomen dat ze verdwijnen in corrupte praktijken. De Rekenkamer en het CLAD, die voor controlewerk zijn opgezet, meldden bovendien al diverse onregelmatigheden binnen de overheid.
Een alternatieve aanpak
In plaats van donatiewerving, zouden burgers samen moeten komen om de regering te dwingen haar verantwoordelijkheid te nemen:
- Overheid verantwoordelijk houden: de regering moet onder druk worden gezet om de geleende IDB-gelden op een transparante en doelmatige manier te besteden, en daadwerkelijk ook voor hulp voor ernstig zieken.
- Verbeterde overheidsdiensten: er moet geïnvesteerd worden in het trainen van ambtenaren om klantvriendelijk en menselijk om te gaan met ernstig zieke patiënten.
- Publieke bewustwording: door middel van media en publieke campagnes kunnen burgers bewust worden gemaakt van de rechten die ze hebben en de verantwoordelijkheden van de overheid. En hoewel donatiewerving soms de enige uitweg biedt en ‘goed’ kan aanvoelen, werkt donatie-werving corruptie in de hand die leidt tot een verkeerde en passieve houding van de overheid.
- Afdwingen van DNA-leden: dit door het stellen van vragen en vreedzaam protest, dat zij ook actief de agenda van Rekenkamer en CLAD helpen vullen en betrekken in hun analyse. En dat de Rekenkamer, weer net zoals in de tijd van wijlen Hans Prade, open persconferenties zal organiseren.
Tragisch voorbeeld
In 2022 stierf een jonge Surinaamse, omdat het SZF haar moeder had geadviseerd donaties te werven voor de medische behandeling van haar kind. Dit tragische incident onderstreept de urgentie van een structurele aanpak voor gezondheidszorg in Suriname.
Conclusie
Donatiewerving is geen oplossing voor de gezondheidsproblemen in Suriname. Het verergert de ongelijkheid en laat de overheid wegkomen met mismanagement en nalatigheid. In plaats daarvan moeten burgers en donatiewervers samenwerken om te eisen dat de overheid haar verantwoordelijkheid neemt en de geleende IDB-gelden op de juiste manier inzet voor sociale doelstellingen, waaronder de gezondheidszorg. Verder dienen de burgers van Suriname een Technocratische Regering mogelijk te maken, geleid door mensen die deskundig zijn en niet dezelfde oude patronen van de partijpolitiek dienen. Alleen dan kunnen we ervoor zorgen dat alle Surinamers echt duurzaam toegang hebben tot de zorg die ze nodig hebben.
Shaif Basier
Econoom, Registeraccountant en Ondernemer
