Het Surinaamse volk is nog niet zover om onderscheid te maken tussen enerzijds fatsoen, goede inborst, integriteit en anderzijds rovers, oplichters, bedriegers en sprookjesvertellers. Pijnlijk voor ze, maar dat is helaas de realiteit. Zij zijn meer geïnteresseerd in brood en spelen en raken belemmerd in hun denken over de toekomst door de kortetermijnverleidingen die politici hen voorhouden. Het grootste deel ervan staat nog op de laagste trap van de piramide van Maslow. Voor hen is moraliteit en inborst een begrip dat een brug – tweede trede op de piramide – te ver is.

Zie hier de reden van de ondergang van Suriname, de verloedering van de samenleving. Politici en kiezers maken het elkaar erg makkelijk. Waarom moeilijk doen als makkelijk ook kan, dat is het minimalistisch denken bij de Surinamers. De kiezers zelf zijn ‘verloederd’, weten niet eens wat principes zijn en dus snappen niet dat sommige politiek analisten en commentatoren ‘zeuren’ over principes, inborst en integriteit.

Die politici komen ook uit dezelfde poel van verloedering. Die gaan geen moeite doen om harder hun best te doen om ‘integriteit, goede inborst en principes’ aan te bieden. Het volk wil dat toch niet, dus waarom moeilijk doen als makkelijk ook kan. Politici willen zich profileren door populaire uitspraken, woordspelletjes en show uitingen. Dat lijken de belangrijkste wapenfeiten te zijn van hen. Het volk is gewend aan populaire uitspraken, woordspelletjes en shows, die weten niet beter en kunnen niet er overheen kijken. Het lijkt alsof de samenleving gedrogeerd is en soms zelfs als een junkie snakt naar die populistische en verloederde politici die alleen maar goedkope retoriek verkopen.

Het valt op dat de Surinaamse politici zelden tot nooit met een visie op de ontwikkeling van Suriname komen. En als ze überhaupt iets zeggen, dan is het een wensenlijst met sprookjes proza of een sinterklaaslijst met wazige teksten zonder tastbare doelen. Ook vertellen ze alleen het WAT en nooit het HOE, hoe ze een en ander gaan realiseren of gedaan zullen krijgen, nooit financieel onderbouwd. Waarom zouden ze, waarom moeilijk doen als makkelijk ook kan. Niemand snapt er iets van en niemand wacht erop.

De Surinaamse samenleving zou je in drie groepen kunnen verdelen:

De eerste groep bestaat uit partijloyalisten, die stemmen altijd blindelings op hun partij zonder iets te willen weten, voor hen is de partij een heiligheid. Zij stellen geen vragen, willen ook geen antwoord en voor hen is de partij groter dan het land.

De tweede groep is niet bij machte om na te denken, om analytische beredeneringen te maken en zijn voor een bakje eten – in Suriname een lekkers – gauw om. Die verkopen dus hun ziel voor een bord linze – saoto – soep, ze nemen graag de sigaar uit eigen doos aan.

Deze twee groepen vormen helaas de meerderheid. Dit is de bergmassa die getrotseerd moet worden als je substantiële verandering en omwenteling wil brengen in Suriname. Dit is ook tegelijk de heilloze route. Deze twee groepen proberen te educeren met hoop op verandering, dat is hetzelfde als de zee willen verwarmen voor een warm bad.

De derde groep kan een beetje redeneren, analyseren en nadenken, maar de mensen uit deze groep zijn veel te berekenend, gaan voor een positie en willen geen golven veroorzaken. Ze zijn vaak bezig om de verderfelijke politiekvoering in het land goed te praten, zij zijn de verkapte verkopers van de lege hulzen van de politici, zij maken misbruik van hun maatschappelijke positie en ‘endorsen’ de politici. Hun zwijgen, wegkijken of goedpraten heeft een verwoestende uitstraling op de totale samenleving.

Het zorgelijke is dat de opiniemakers, media en journalisten verzaken het om de politici kritisch te bevragen en hun onzin en sprookjes bloot te leggen. En nog erger is dat grote delen van deze groep openlijk of heimelijk in de tas zitten van politici.

Zie hier het failliet van een democratie die in theorie verkiezingen houdt en een parlement krijgt maar de realiteit is dat de verkiezing een kermis is en het parlement een soap met B klasse acteurs.

Het geweten van de democratie heeft een ander geweten nodig om ze te confronteren. Het zal niet komen van het volk en ook niet van de meeste dertien in een dozijn mediatypes. Het moet komen van een paar disruptief denkende analisten en commentatoren. Waar zijn ze?

Hoe kan er in het land verandering komen?

Dwing de politici om van kwadrant A naar kwadrant D te gaan. Dwing de politici zich minder bezig te houden met afgeven op de ander en meer te focussen op visie en inhoud en wat zij gaan doen. Uit zichzelf gaan de politici dit niet doen. Waarom zouden ze, luiheid troef, onkunde troef. Ze moeten gedwongen worden. Het moet onconventioneel. Het moet disruptief in de aanpak. Alle takroe tjaar wang boeng zeggen ze in Suriname. Er is een paradox in Suriname. Surinaamse politici zijn schaamteloos in hun handelingen, maar tegelijk zijn ze overgevoelig als je ze openlijk ‘te schande’ zet. En daarom moeten commentatoren de politici openlijk op de man af confronteren met hun ‘onkunde en onwil’ en laat ze niet ‘weglopen’. Vriendelijk doch vasthoudend doorvragen in ieders belang. Dwing ze van kwadrant A naar kwadrant D te gaan. Het volk zal vanzelf volgen. Verwarm alleen een badkuip – een handjevol politici- voor een warm bad, doe geen moeite om de zee – het volk- te verwarmen. Zinloos.

Hikmat Mahawat Khan