De Suriname Public Health Associatie (SPHA) organiseerde op 3 juli een openbare discussieavond over de volksgezondheid in Suriname, waarbij er gesproken werd over de problemen binnen de gezondheidszorg en hoe deze aangepakt kunnen worden door middel van bewustwording. Het panel, samengesteld uit experts met diverse achtergronden en een ervaren moderator, had als taak het belang van volksgezondheid vanuit verschillende invalshoeken te belichten. Een van deze invalshoeken was de economische. Econoom Steven Debipersad besprak tijdens het debat het economisch belang van een goed functionerend gezondheidszorgsysteem. Hij benadrukte de wisselwerking tussen volksgezondheid en economie en stelde dat investeringen in gezondheidszorg, cruciaal zijn voor zowel de volksgezondheid als de economische stabiliteit.

Interactie volksgezondheid en economie

Debipersad wees erop dat er sterke verbanden bestaan tussen gezondheidszorguitgaven en de economie. ‘’Wanneer de economie slecht presteert, wordt er vaak bezuinigd op gezondheidszorg, wat aanzienlijke negatieve gevolgen heeft’’, stelde Debipersad. ‘’De Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDGs) benadrukken ook het belang van goede gezondheid en welzijn voor duurzame ontwikkeling.’’

De gezondheidszorg in Suriname kampt met aanzienlijke uitdagingen, zoals beperkte middelen en infrastructuur, die de kwaliteit van zorg ernstig beïnvloeden. Deze problemen worden verergerd door een fragiele economie, gekenmerkt door hoge schulden en inflatie. Toenemende armoede en afnemende koopkracht maken kwalitatief goede gezondheidszorg steeds minder toegankelijk voor de bevolking. Investeringen in de gezondheidszorg zijn daarom essentieel om de volksgezondheid te verbeteren en tegelijkertijd stabiele economische groei te bevorderen. “Een economie kan niet bloeien met een zieke bevolking”, aldus Debipersad.

Analyse van de huidige situatie

Demografisch en epidemiologisch: Suriname heeft te maken met aanzienlijke gezondheidsuitdagingen. De levensverwachting is gemiddeld 71 jaar, terwijl in de regio de levensverwachting gemiddeld 76 jaar is. De kindersterfte bedraagt 22,5 per 1000 levendgeborenen, vergeleken met gemiddeld 15,6 per 1000 levendgeborenen in de regio. Ook de moedersterfte is aanzienlijk hoger dan in de Caribische regio. Met een toenemende prevalentie van diabetes en hypertensie, ook onder jongeren, neemt de druk op het systeem verder toe.

Arbeidsproductiviteit en verzuim: Chronische aandoeningen zoals diabetes en hypertensie leiden tot ziekteverzuim en uitval uit het productieproces. Deze aandoeningen verkorten de levensverwachting en hebben macro-economische consequenties. Volgens de literatuur bedragen de economische kosten die hiermee gemoeid gaan 2 procent van het BBP.

Financieel: Gezondheidszorguitgaven zijn een combinatie van publieke, private en persoonlijke uitgaven. De overheidsuitgaven voor gezondheidszorg bedroegen 5 procent van het BBP in 2023, bijna de helft van de uitgaven in 2019 en waren beduidend lager dan het regionaal gemiddelde van 7 procent van het BBP. In 2023 was 7 procent van de SRD 55 miljard aan overheidsuitgaven bestemd voor het ministerie van Volksgezondheid. Echter, zonder slotrekeningen is er geen zicht op de feitelijke resultaten. Infrastructuur en personeelstekorten: Suriname heeft formeel vijf ziekenhuizen, vooral geclusterd in Paramaribo, met gemiddeld 0,5 ziekenhuisbedden per 1.000 inwoners. Het tekort aan gezondheidswerkers is aanzienlijk, met een ratio van 0,7 artsen per 1.000 inwoners, terwijl het regionale gemiddelde 2 artsen per 1.000 inwoners is. Ondanks de bouw van zorginstellingen in de periferie, blijkt de kwaliteit van de zorg niet automatisch beter. Gezondheidsuitgaven per capita: De gemiddelde gezondheidszorguitgaven per capita in het Caribisch gebied variëren sterk tussen de verschillende landen. Volgens de Wereldbank en de Wereldgezondheidsorganisatie bedragen de huidige gezondheidszorguitgaven per capita in het Caribisch gebied gemiddeld tussen de USD 300 en USD 1.000 USD per jaar, afhankelijk van het land. In Suriname bedragen de gemiddelde gezondheidszorguitgaven per capita ongeveer USD 460 USD per jaar. Huishoudens besteden gemiddeld 15 procent van hun inkomen aan gezondheidszorg, wat een grote financiële belasting vormt.

Oplossingsmodellen

Vanwege de beperkte tijd tijdens de discussieavond richtte Debipersad zich op kernthema’s die verder uitgediept konden worden in de publieke discussie. De oplossingsmodellen omvatten financiering, het verhogen van de bewustwording en eigen verantwoordelijkheid, en het gebruik van technologische innovaties. Het is cruciaal om de tijdens de SPHA-discussieavond genoemde problemen niet alleen te identificeren, maar ook strategische stappen te ondernemen om een robuuster en rechtvaardiger gezondheidszorgsysteem op te bouwen.

Debipersad benadrukte dat voordat Suriname zich volledig kan richten op de olie- en gasindustrie, het eerst de gezondheid van de bevolking moet verbeteren. De huidige problemen in de gezondheidszorg vormen een ernstige belemmering voor de economische ontwikkeling. De toekomst van Suriname hangt in grote mate af van collectieve inspanningen om de gezondheid en het welzijn van zijn burgers te waarborgen. In vervolgartikelen zal Debipersad de verschillende aspecten van de gezondheidszorg vanuit economisch perspectief verder belichten.

Bron: VES-Inzicht juni 2024