Op Atjoni heeft een groep van bijkans 200 personen aan de vooravond van de herdenking van de afschaffing van de slavernij, fel geprotesteerd tegen de vernietiging van het bos in hun woon- en leefgebied. De staat Suriname heeft, zonder inbreng en instemming van de Saamaka gemeenschappen, grote lappen grond die dwars lopen door hun woon- en leefgebieden, uitgegeven aan concessies. Door de houtkapactiviteiten van deze concessiehouders, die veelal buitenlandse eigenaren hebben, wordt het bos vernietigd. Cijfers tonen aan dat sinds 2020 er ongeveer meer dan 20.000 ha aan bos is vernietigd door onder andere Palmera’s Timber N.V. De maat is vol bij de Saamaka en samen met de Vereniging Saamaka Gemeenschappen (VSG) wordt niet meer passief toegekeken. Als de staat Suriname zich dit gedrag aanmeet, kan de toekomst van ons land en die van de wereld, ernstig in gevaar komen.
Mi Matu, Mi Leti (Mijn bos, mijn recht)
Aangekomen te Atjoni met een tiental boten, afkomstig uit de verschillende dorpen langs de Boven-Surinamerivier in het district Sipaliwini, hebben 200 Saamaka zich verzameld om te protesteren tegen de houtkapactiviteiten van onder ander Palmera’s Timber N.V. De Saamaka zijn het wachten op de erkenning van hun grondenrechten zat en de geëmotioneerde groep wil met deze protestdemonstratie een krachtig signaal geven aan de autoriteiten dat zij dit niet meer accepteren. Met spandoeken en leuzen verzamelden de Saamaka zich op de plek waar de weg door Palmera’s Timber N.V. is aangelegd en van waaruit er grote trucks beladen met houtblokken, elke dag passeren. De aanleg van de weg is een doorn in het oog van de Saamaka omdat het niet zorgt voor de ontwikkeling van het gebied, maar letterlijk een weg is voor allerlei illegalen die nu toegang hebben om in het woon- en leefgebied van de Saamaka te komen om het bos, het milieu en het water te vernietigen.
Volgens het Saamaka-vonnis van het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens, is in 2007 de staat Suriname veroordeeld om de collectieve grondenrechten van de Saamaka te eerbiedigen en bij wet vast te leggen. Ook is het de staat uitdrukkelijk verboden om zonder Informed Consent van de gemeenschappen, concessies uit te geven die in het woon- en leefgebied van de Saamaka lopen. Toch heeft de staat deze bepaling naast zich neergelegd en heeft zij aan verschillende bedrijven concessies uitgegeven die nu het bos vernietigen en de gemeenschappen berooid achterlaten.
Reeds jaren wonen de Saamaka in district Sipaliwini en voornamelijk langs de dorpen van de Boven-Surinamerivier. Dit gebied wordt gekenmerkt door heel veel maagdelijk bos en een rijke biodiversiteit. Door de eeuwen heen hebben de Saamaka dankbaar gebruik kunnen maken van alle voordelen die het bos voor het leven biedt en hebben zij in harmonie met het bos de rijke biodiversiteit kunnen behouden. Daarin komt een onaangename verandering, omdat de staat ‘aast’ op de rijkdommen van het gebied, zoals goud en hout. Geen rekening houdende met de Saamaka bevolking die wordt miskend en verdreven van hun woon- en leefgebieden, merken de Saamaka op dat de staat zich daar niets van aantrekt.
Erkenning grondenrechten is een pre
De VSG heeft internationaal aandacht gevraagd voor deze ontstane situatie, waarbij de Staat Suriname concessies uitgeeft in de woon- en leefgebieden van de Saamaka. De International Land Coalition (ILC) heeft in een rapport in kaart gebracht hoe ernstig de vernietiging van het bos is waar de Saamaka al eeuwen wonen en hoe de collectieve grondenrechten van de Saamaka regelmatig worden miskend en vertrapt door de staat Suriname. De VSG heeft ook een tweetal rechtszaken aangespannen tegen de staat Suriname om via de kantonrechter gedaan te krijgen dat voornamelijk het Saamaka-vonnis wordt uitgevoerd en de grondenrechten van de Saamaka worden erkend.
Staande de protestdemonstratie kwam een houttruck beladen met houtblokken, langs en de protesterenden maakten van de gelegenheid gebruik om de truck te blokkeren en om de voorouders op te roepen hen te beschermen en de organisaties die het bos vernietigen, te stoppen. Na de protestdemonstratie is een petitie ingediend bij districtscommissaris Frits Ndepe Dinge, die werd voorgelezen door Tiamba Afonsoewa. Ook de komende week gaat de VSG verder met actievoeren en zal op woensdag, 3 juli ook een petitie indienen bij de president van de Republiek Suriname en aan de voorzitter van het parlement. Het moet nu eindelijk duidelijk zijn voor de huidige en toekomstige beleidsmakers: Mi Matu, Mi Leti!
